Roch Morcinek
Roch Jan Morcinek (ur. 14 sierpnia 1903 w Małachowie-Wierzbiczanach, zm. 23 czerwca 1968 w Gdańsku) – polski historyk, archiwista, podpułkownik Wojska Polskiego.
| |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Jan Roch |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
archiwista |
| Tytuł naukowy | |
| Alma Mater | |
| Rodzice |
Franciszek Morcinek, Jadwiga Sylla |
| Małżeństwo |
Elżbieta Skałkowska |
| Dzieci |
Krystyna |
| Krewni i powinowaci |
Adam Skałkowski (teść) |
| Odznaczenia | |
   
| |
|
| |
 podpułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 sierpnia 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 czerwca 1968 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1926 - 1950 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys
edytujUrodził się 14 sierpnia 1903 w Małachowie-Wierzbiczanach jako syn Franciszka i Jadwigi z domu Sylla. W połowie 1932 uzyskał tytuł magistra filozofii w zakresie historii na Uniwersytecie Poznańskim[1]. Od 13 lutego 1933 był nauczycielem kontraktowym zatrudnionym w Państwowym Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu[2]. Uzyskał stopień naukowy doktora pod kierunkiem prof. Adama Skałkowskiego, z którego córką Elżbietą ożenił się. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 i 222. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[3]. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Inowrocławiu[4].
Od 1935 był zatrudniony w Archiwum Wojskowym[5]. Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej uczestniczył w ewakuacji Warszawskiego Archiwum Państwowego, przewożeniu jego zbiorów i ulokowaniu w Ambasadzie RP w Bukareszcie.
Po ucieczce z rumuńskiego obozu internowania w Bals i przedostaniu się na Zachód został w grudniu 1939 żołnierzem Wojska Polskiego we Francji, w stopniu podporucznika służąc w 4 kompanii ckm 1 batalionu grenadierów w składzie 1 Pułku Grenadierów Warszawy, uczestniczącego w kampanii francuskiej. W czasie walk w Lotaryngii w czerwcu 1940 dostał się do niewoli i do lutego 1945 był jeńcem w Oflagu II C Woldenberg.
Od kwietnia 1945, w stopniu podporucznika został kierownikiem stworzonej w Gdańsku-Oliwie komórki archiwalnej Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego pod nazwą „Wojsko Polskie, Naczelne Dowództwo, WINW, Placówka Gdańsk-Oliwa” (później przemianowanej na Centralne Archiwum Wojskowe, którego akta do końca 1949 zostały przeniesione do Wesołej pod Warszawę)[6][7][8][9]. W roku 1945 awansowany na stopień kapitana, w 1946 majora, a w 1948 podpułkownika.
Od kwietnia 1950 był kustoszem w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Gdańsku, a od października 1961 był jego dyrektorem.
Był samodzielnym pracownikiem naukowo-badawczym.
Zmarł 23 czerwca 1968 w Gdańsku. Pogrzeb odbył się 26 czerwca 1968 na cmentarzu Oliwskim (kwatera 14-3-12)[10].
Publikacje
edytuj- Gdynia (1946)[11]
- Akty powstania Kościuszki, T.3, wyd. Włodzimierz Dzwonkowski, Emil Kipa, Roch Morcinek (Wrocław-Kraków, 1955)
- Uczestnicy powstania listopadowego 1831 r. w Elblągu i na Powiślu ("Rocznik Elbląski", Gdynia, T.2: 1963)
- Pamiętnik Karola Glogera z pobytu na Żuławach w 1831r. ("Rocznik Elbląski", Gdynia, T.3: 1966)
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
- Złoty Krzyż Zasługi – dwukrotnie (po raz pierwszy w 1946[12], po raz drugi w 1955[13])
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)[14]
Przypisy
edytuj- ↑ Kronika. Komunikaty osobiste. „Nowy Kurier”, s. 8, Nr 152 z 6 lipca 1932.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu za lata szkolne 1929/30, 1930/31, 1931/32, 1932/33. Poznań: 1933, s. 23, 24.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 59.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 516.
- ↑ Wanda Roman: Powstanie, rozwój i działalność Centralnego Archiwum Wojskowego w latach 1945–1990. caw.wp.mil.pl. s. 1. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
- ↑ Wanda Roman: Powstanie, rozwój i działalność Centralnego Archiwum Wojskowego w latach 1945–1990. caw.wp.mil.pl. s. 1, 4, 5. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
- ↑ Wanda Roman: Powstanie, rozwój i działalność Centralnego Archiwum Wojskowego w latach 1945–1990. caw.wp.mil.pl. s. 4. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
- ↑ Historia CAW. caw.wp.mil.pl. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
- ↑ Władysław Tkaczew: Organa informacji Wojska Polskiego w latach 1943-1956. Kontrwywiad wojskowy. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2007, s. 46, 49. ISBN 978-83-111-109-40.
- ↑ Elżbieta Roch Morcinek [online], cmentarze-gdanskie.pl [dostęp 2021-05-13].
- ↑ Gdynia. fbc.pionier.net.pl. [dostęp 2016-12-11].
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 353.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 86, poz. 1048.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411.
Bibliografia
edytuj- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Irena Pawlina. Dom, w którym mieszka historia. „Dziennik Bałtycki”, s. 4-5, Nr 108 z 8-9 maja 1966.
- Roch Morcinek. Nekrolog.. „Dziennik Bałtycki”, s. 2, Nr 151 z 26 czerwca 1968.
- Roch Morcinek. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-12-11].
- Sławoszewska M., Roch Morcinek, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 21, Kraków – Warszawa 1976, s. 761-762.