Rezerwat przyrody Śnieżnik Kłodzki
Rezerwat przyrody „Śnieżnik Kłodzki” – florystyczny rezerwat przyrody w południowo-zachodniej Polsce, w Masywie Śnieżnika, w Sudetach Wschodnich, województwo dolnośląskie, na terenie trzech gmin: Stronie Śląskie, Międzylesie, Bystrzyca Kłodzka[1].
.jpeg) Kopuła Śnieżnika, na której położony jest rezerwat | |
| rezerwat florystyczny | |
| Typ rezerwatu |
florystyczny[1] |
|---|---|
| Podtyp rezerwatu |
roślin zielnych i krzewinek[1] |
| Państwo | |
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1965 |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
193,06 ha |
| Ochrona | |
Położenie na mapie Sudetów  | |
 50°12′30″N 16°50′30″E/50,208333 16,841667
| |
Położenie
edytujRezerwat, położony w Sudetach Wschodnich, w południowo-wschodniej części Masywu Śnieżnika, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, obszaru Natura 2000 „Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika” PLH020016 SOO[2], na północnym zboczu Śnieżnika, około 0,8 km na wschód, powyżej Hali pod Śnieżnikiem.
Charakterystyka
edytujRezerwat został utworzony w 1965 roku Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego (Monitor Polski z 1965 r. Nr 63, Poz. 350) na obszarze 181 ha. W roku 2012 powiększono obszar rezerwatu do 193,06 ha[3]. Został utworzony dla ochrony ciekawych i rzadkich gatunków owadów chronionych oraz naturalnych zbiorowisk roślinnych. Rezerwat utworzono głównie dla zachowania i ochrony najwyższego wzniesienia w Sudetach Wschodnich (1425 m n.p.m.) z roślinnością zielną reprezentującą rośliny górskie i kilka gatunków elementu karpackiego w Sudetach.
Rezerwat „Śnieżnik Kłodzki” utworzono na wysokości od 1150 do 1425 m n.p.m., na północnym rozrogu kopulastego szczytu Śnieżnika, w celu ochronny zespołu roślinności zielnej, siedlisk traw i ziołorośli wysokogórskich, reprezentujących resztki elementu karpackiego w Sudetach. Rezerwat obejmuje obszar 193,06 ha, w całości objęty ochroną czynną[1]. Śnieżnik jest najwyższym wzniesieniem w polskiej części Sudetów Wschodnich, zbudowany jest z granitognejsów śnieżnickich i jako jedyny w tej części przekracza górną granicę lasu. Powierzchnię leśną rezerwatu, zbliżoną swoim charakterem do naturalnego lasu, tworzy górnoreglowy las świerkowy, zakwalifikowany do boru wysokogórskiego. Na stokach południowo-zachodnich świerki są skarłowaciałe i poobłamywane na skutek trudnych warunków klimatycznych (szadź, śnieg, wiatr). Na zboczach północnych i północno-wschodnich świerki są znacznie wyższe, o zbieżystych pniach i wąskich koronach[4]. Lasów tego typu zachowało się w Sudetach bardzo niewiele. W partii szczytowej bezleśną kopułę Śnieżnika, pokrytą rumoszem skalnym i kępami kosodrzewiny, porasta łąka wysokogórska z trawami i typowo górską roślinnością.
Ochroną objęto szczytowy fragment góry, ponad górną granicą lasu, pokryty łąkami wysokogórskimi z bogatym zestawem traworośli i unikatowymi gatunkami roślin wysokogórskich i endemicznych z fragmentem skarłowaciałego lasu świerkowego oraz zarośla kosodrzewiny.
Flora
edytujNa bezleśnej połaci występuje kilka rzadkich i chronionych roślin, jak gółka długoostrogowa, fiołek sudecki i endemit na skalę światową, jeden z podgatunków pierwiosnki wyniosłej. W partiach podszczytowych rosną też sztucznie nasadzone kosodrzewiny. Najwięcej jest traworośli, w których przeważa trzcinnik owłosiony. Wśród wielu rzadkich gatunków roślin wysokogórskich stanowiska ma: rzeżucha trójlistkowa, pępawa wielkokwiatowa, podrzeń żebrowiec, lepiężnik biały, fiołek sudecki, kokoryczka okółkowa, szarota norweska. Jedyne stanowisko w Sudetach mają tu: szczwoligorz pochwiasty[4] i trawa owsica spłaszczona oraz dzwonek brodaty, który ma drugie stanowisko w sąsiednich Górach Bialskich. Do rzadkich wysokogórskich roślin należą: turzyca czarniawa, wierzbownica mokrzycowa, marchwica pospolita i jastrzębiec alpejski.
Fauna
edytuj- Z ssaków na terenie rezerwatu występują: jeleń, sarna, dzik, zając, lis, borsuk. W najbliższej okolicy rezerwatu odnotowano kozicę alpejską.
- Z ptaków gnieżdżą się: cietrzew, jastrząb, kruk, dzięcioły, drozd, bocian czarny.
- Z gadów występują żmija zygzakowata, zaś z płazów salamandra plamista.
- Cenna jest entomofauna rezerwatu, w której występuje szereg gatunków borealno-górskich[4].
Historia
edytujW 1938 roku władze niemieckie, ze względu na wybitne walory przyrodnicze, uznały za obszar ochronny szczytowe partie wzniesienia o powierzchni wynoszącej 450 ha. Na obszarze ochronnym na mocy ówczesnego prawa zabroniono uszkadzania roślinności, zakładania kamieniołomów, polowania i płoszenia zwierzyny. Po 1945 roku rezerwat przez kilka lat czekał na ponowną prawną ochronę, na mocy prawa został reaktywowany dopiero w 1965 roku na obszarze 181 ha. W 1973 roku, ze względu na zły stan, zburzono kamienną wieżę widokową. W drugiej połowie XX wieku na teren rezerwatu wprowadzono kosodrzewinę. W 2022 ukończono budowę nowej wieży widokowej.
Turystyka
edytuj
W pobliżu rezerwatu prowadzą szlaki turystyczne:
- zielony – fragment prowadzący z Orłowca na Halę pod Śnieżnikiem i dalej przechodzi wzdłuż południowej granicy rezerwatu.
- niebieski – prowadzący z Lądka-Zdroju na Halę pod Śnieżnikiem i dalej przechodzi wzdłuż północnej granicy rezerwatu.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Rezerwat przyrody Śnieżnik Kłodzki. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-04-27].
- ↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2019-04-27].
- ↑ Zarządzenie Nr 10 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 7 maja 2012 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Śnieżnik Kłodzki”. [w:] Dz.Urz. Województwa Dolnośląskiego poz. 1694 [on-line]. 2012-05-08. [dostęp 2019-04-27].
- ↑ a b c Leokadia Stanowska, Tadeusz Stanowski: Rezerwaty przyrody w Masywie Śnieżnika zagrożone przez turystykę [w:] "Chrońmy przyrodę ojczystą" R. XLII (1986), nr 5 (wrzesień-październik), s. 55-61
Linki zewnętrzne
edytuj- Śnieżnik Kłodzki. [w:] Przyroda Dolnego Śląska [on-line]. [dostęp 2019-04-27].