Puchacz malajski

Puchacz malajski
	Bubo sumatranus
	(Raffles, 1822)
	; Puchacz malajski (Malezja)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	sowy
Rodzina	puszczykowate
Podrodzina	puszczyki
Rodzaj	Bubo
Gatunek	puchacz malajski
Synonimy
	Ketupa sumatrana Raffles, 1822; Strix Sumatrana Raffles, 1822; Strix strepitans Temminck, 1823;
	Ketupa sumatrana Raffles, 1822; Strix Sumatrana Raffles, 1822; Strix strepitans Temminck, 1823;
Podgatunki
	B. s. sumatranus (Raffles, 1822); B. s. strepitans (Temminck, 1823); B. s. tenuifasciatus Mees, 1964;
	B. s. sumatranus (Raffles, 1822); B. s. strepitans (Temminck, 1823); B. s. tenuifasciatus Mees, 1964;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Puchacz malajski^[6] (Bubo sumatranus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), występujący w Azji Południowo-Wschodniej. Bliski zagrożenia.

Występowanie i biotop

Puchacz malajski występuje w Azji Południowo-Wschodniej, od południowej części Tajlandii i Mjanmy, przez Półwysep Malajski, po Jawę, Borneo, Sumatrę, Bali oraz inne okoliczne wyspy^[7]. Zasiedla lasy tropikalne do wysokości 1600 m n.p.m.^[7]

Podgatunki

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia trzy podgatunki, które zamieszkują^[8]:

B. s. sumatranus (Raffles, 1822) – południowa Mjanma, południowo-zachodnia Tajlandia, Półwysep Malajski, Bangka i Sumatra
B. s. strepitans (Temminck, 1823) – Jawa i Bali
B. s. tenuifasciatus Mees, 1964 – Borneo

Etymologia

Bubo: epitet gatunkowy Strix bubo Linnaeus, 1758; łac. bubo, bubonis „puchacz”, od gr. βυας buas „puchacz”^[9].
sumatranus: Sumatra, Indonezja, od sansk. Samudra „morze” (nazwa została później zniekształcona przez europejskich podróżników)^[9].
strepitans: łac. strepitans, strepitantis „hałaśliwy, głośny”, od strepere „głośno hałasować”^[9].
tenuifasciatus: łac. tenuis, tenue „smukły”; późnołac. fasciatus „w paski, opasany”, od łac. fascia „pasek”^[9].

Morfologia

Długość ciała około 46 cm^[7]. Upierzenie czarno-brązowe prążkowane, płowe z drobniejszym wzorem na piersi^[7]. Spód jaśniejszy, prążkowany^[7]. Duże pęczki piór na czubku głowy, skierowane poziomo z białymi kreskami nad ciemnobrązowymi oczami^[7]. Dziób i stopy żółte^[7]. Samica może być większa od samca^[7].

Ekologia i zachowanie

Tryb życia

Ptaki trudno wypatrzeć w ciągu dnia, kiedy dobrze schowane odpoczywają w kryjówkach pośród roślinności – dodatkowy kamuflaż zapewnia im prążkowane upierzenie^[7].

Pożywienie

Pokarm stanowią bezkręgowce oraz mniejsze kręgowce^[7].

Lęgi

Puchacze malajskie prawdopodobnie łączą się w pary na całe życie i w kolejnych latach wracają na lęgi do tego samego miejsca^[7]. Samica składa 1 białe jajo do gniazda w dziupli lub na odroślach paproci (zanokcicy gniazdowej)^[7].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje puchacza malajskiego za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened) od 2022 roku; wcześniej, od 1988 był uznawany za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako od rzadkiego po lokalnie pospolity. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy. Główne zagrożenie to utrata środowiska, bywa też chwytany dla handlu dzikimi zwierzętami^[5].

Galeria

Kuala Lumpur Bird Park
Kuala Lumpur Bird Park
Para puchaczy malajskich w National Zoo Malezja (ms. Zoo Negara)
Puchacz malajski na rysunku z książki z 1838 roku
Kacho-en Kakegawa (Japonia)

Przypisy

↑ Bubo sumatranus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b T.S. Raffles. Second Part of the Descriptive Catalogue of a Zoological Collection made in the Island of Sumatra and its vicinity. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13 (2), s. 279, 1822. (ang.).
↑ C.J. Temminck: Nouveau recueil de planches coloriées d’oiseaux: pour servir de suite et de complément aux planches enluminées de Buffon, édition in-folio et in-4º de l’Imprimerie royale, 1770. Strasbourgh: Chez Legras Imbert et Comp., 1838, s. ryc. 174 i tekst. (fr.).
↑ G.F. Mees. Geographical variation in Bubo sumatranus (Raffles) (Aves, Strigidae). „Zoologische mededelingen”. 40 (13), s. 115–117, 1963. (ang.).
↑ ^a ^b Bubo sumatranus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Striginae Leach, 1820 - puszczyki (Wersja: 2020-01-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-01].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 399, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Bubo sumatranus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Raffles-2] T.S. Raffles. Second Part of the Descriptive Catalogue of a Zoological Collection made in the Island of Sumatra and its vicinity. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13 (2), s. 279, 1822. (ang.).

[Temminck-3] C.J. Temminck: Nouveau recueil de planches coloriées d’oiseaux: pour servir de suite et de complément aux planches enluminées de Buffon, édition in-folio et in-4º de l’Imprimerie royale, 1770. Strasbourgh: Chez Legras Imbert et Comp., 1838, s. ryc. 174 i tekst. (fr.).

[Mees-4] G.F. Mees. Geographical variation in Bubo sumatranus (Raffles) (Aves, Strigidae). „Zoologische mededelingen”. 40 (13), s. 115–117, 1963. (ang.).

[iucn-5] Bubo sumatranus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[6] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Striginae Leach, 1820 - puszczyki (Wersja: 2020-01-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-01].

[:4-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 399, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-01]. (ang.).

[Jobling-9] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[6]