Promień spektralny
Promień spektralny elementu algebry zespolonej z jedynką – liczba nieujemna zdefiniowana wzorem
gdzie symbol oznacza widmo elementu w algebrze tzn. zbiór
przy czym oznacza grupę elementów odwracalnych w algebrze oraz jedynkę w tej algebrze. W przypadku, gdy widmo elementu jest puste, definiuje się
Pojęcie promienia spektralnego ma również sens dla elementów algebr, które nie mają jedynki – w tym przypadku każdy element algebry która nie ma jedynki utożsamia się z elementem algebry powstałej z poprzez dołączenie jedynki.
Podstawowe własności. Wzór Gelfanda
edytujNiech będzie zespoloną algebrą Banacha z jedynką oraz niech będzie dowolnym elementem Wówczas
- widmo jest niepustym, zwartym podzbiorem płaszczyzny zespolonej; w szczególności, jeżeli to promień spektralny jest dodatni.
- dla każdej liczby naturalnej oraz dla każdego
Ostatni wzór powyżej nazywany jest wzorem Gelfanda; został on nazwany na cześć Israela M. Gelfanda, który udowodnił go w roku 1941[1]. Ze zwartości widma elementów algeby Banacha wynika, że
Jeżeli jest zespoloną macierzą kwadratową, to jej promień spektralny jest największą liczbą spośród modułów jej wartości własnych.
Własności
edytujOperatory liniowe i ograniczone działające na ustalonej przestrzeni unormowanej tworzą algebrę unormowaną ze składaniem operatorów jako mnożeniem oraz normą operatorową. Poniżej jest ustaloną przestrzenią unormowaną o wymiarze co najmniej 1 oraz są operatorami liniowymi i ciągłymi. W oznaczeniach promienia spektralnego i widma symbol algebry został pominięty.
- Jeżeli jest skalarem, to
- Jeżeli jest liczbą naturalną, to
- jeżeli ponadto to
- Jeżeli jest przestrzenią Hilberta oraz jest operatorem normalnym, to
Promień spektralny w ilorazowych C*-algebrach
edytujNiech będzie C*-algebrą oraz nieh będzie domkniętym ideałem (dwustronnym} w ). Niech oznacza kanoniczne odwzorowanie ilorazowe, tj. Wówczas dla dowolnego oraz liczby naturalnej zachodzą wzory
oraz
Jest to twierdzenie udowodnione przez G.K. Pedersena[2].
Przypisy
edytuj- ↑ I. M. Gelfand, Normierte Ringe, „Mat. Sb.” (N.S.) 9 (51) (1941), s. 3–24.
- ↑ G. K. Pedersen, Spectral Formulas in Quotient C*-Algebras, „Mathematische Zeitschrift” 148 (1976), s. 299–300.
Bibliografia
edytuj- H.G. Dales, Banach algebras and automatic continuity, Clarendon Press, Oxford 2000, s. 78, 183, 193.