Promień spektralny

Promień spektralny elementu algebry zespolonej z jedynką – liczba nieujemna zdefiniowana wzorem

gdzie symbol oznacza widmo elementu w algebrze tzn. zbiór

przy czym oznacza grupę elementów odwracalnych w algebrze oraz jedynkę w tej algebrze. W przypadku, gdy widmo elementu jest puste, definiuje się

Pojęcie promienia spektralnego ma również sens dla elementów algebr, które nie mają jedynki – w tym przypadku każdy element algebry która nie ma jedynki utożsamia się z elementem algebry powstałej z poprzez dołączenie jedynki.

Podstawowe własności. Wzór Gelfanda

edytuj

Niech   będzie zespoloną algebrą Banacha z jedynką oraz niech   będzie dowolnym elementem   Wówczas

  • widmo   jest niepustym, zwartym podzbiorem płaszczyzny zespolonej; w szczególności, jeżeli   to promień spektralny   jest dodatni.
  • dla każdej liczby naturalnej   oraz dla każdego  
 
  •  

Ostatni wzór powyżej nazywany jest wzorem Gelfanda; został on nazwany na cześć Israela M. Gelfanda, który udowodnił go w roku 1941[1]. Ze zwartości widma elementów algeby Banacha wynika, że

 

Jeżeli   jest zespoloną macierzą kwadratową, to jej promień spektralny jest największą liczbą spośród modułów jej wartości własnych.

Własności

edytuj

Operatory liniowe i ograniczone działające na ustalonej przestrzeni unormowanej   tworzą algebrę unormowaną ze składaniem operatorów jako mnożeniem oraz normą operatorową. Poniżej   jest ustaloną przestrzenią unormowaną o wymiarze co najmniej 1 oraz   są operatorami liniowymi i ciągłymi. W oznaczeniach promienia spektralnego i widma symbol algebry został pominięty.

  • Jeżeli   jest skalarem, to
 
 
  •   jeżeli ponadto   to
 
 
 

Promień spektralny w ilorazowych C*-algebrach

edytuj

Niech   będzie C*-algebrą oraz nieh   będzie domkniętym ideałem (dwustronnym} w  ). Niech   oznacza kanoniczne odwzorowanie ilorazowe, tj.   Wówczas dla dowolnego   oraz liczby naturalnej   zachodzą wzory

 

oraz

 

Jest to twierdzenie udowodnione przez G.K. Pedersena[2].

Przypisy

edytuj
  1. I. M. Gelfand, Normierte Ringe, „Mat. Sb.” (N.S.) 9 (51) (1941), s. 3–24.
  2. G. K. Pedersen, Spectral Formulas in Quotient C*-Algebras, „Mathematische Zeitschrift” 148 (1976), s. 299–300.

Bibliografia

edytuj
  • H.G. Dales, Banach algebras and automatic continuity, Clarendon Press, Oxford 2000, s. 78, 183, 193.