Ruch antyaborcyjny
Ruch antyaborcyjny, również z angielskiego pro-life (dosł. „za życiem”) – ogół ruchów społecznych i organizacji prowadzących działalność edukacyjną, wychowawczą i naukową w obronie życia człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci, przeciwstawiających się zwłaszcza aborcji i eutanazji oraz in vitro[1][2].
Według szeregu źródeł angielskojęzycznych jest to „ruch społeczny, którego celem jest uniemożliwienie kobietom dostępu do legalnej aborcji i rekryminalizacja tej procedury”[3][4][5][6][7][8], a „ludzie, którzy są pro-life uważają, że kobiety nie mają prawa decydować o tym, czy chcą urodzić dziecko, które poczęły, czy nie, oraz że aborcja w większości lub we wszystkich okolicznościach jest zła”[9].
Według Ewy Kowalewskiej, prezes[10] Forum Kobiet Polskich, przedstawicielki organizacji pro-life Human Life International – Polska działania pro-life to m.in. pomoc samotnym, porzuconym matkom i ich poczętym dzieciom i ludziom słabym i chorym, oraz wsparcie rodzin, aby mogły wypełniać swoją rolę oraz wszechstronna edukacja[11]. Według Kowalewskiej polscy obrońcy życia zawsze podkreślali, że nie są „anty”, ale „za” – za życiem, za tradycyjną i silną rodziną oraz za pozytywnym, racjonalnym wychowaniem prorodzinnym, które formuje postawy „za życiem”[11]. Organizacje pro-life twierdzą, że udzielają pomocy m.in. rodzinom wielodzietnym, dysfunkcyjnym oraz rodzicom samotnie wychowującym dzieci, usiłują też oddziaływać na ustawodawstwo dotyczące takich kwestii jak: aborcja, eutanazja, klonowanie, in vitro czy stosowanie kary śmierci.
Jedną z najbardziej znanych działaczek ruchu jest Gianna Jessen, która przeżyła mimo próby przeprowadzenia na niej aborcji[12]. Aktywistką pro-life jest także Abby Johnson, była dyrektor jednej z klinik aborcyjnych Planned Parenthood w USA. W oparciu o jej historię powstał film Nieplanowane. W Polsce najbardziej znaną aktywistką pro-life jest Kaja Godek.
Środowiska pro-life przedstawiają przeciwne postulaty do ruchów pro-choice[8].
Terminologia
edytujPodobnie jak wiele innych terminów używanych przez uczestników debaty aborcyjnej, także rozróżnienie na ruchy pro-choice i pro-life ma cele propagandowe: pierwsza nazwa odwołuje się do prawa do wolności, druga do prawa do życia. Mogą być jednak odbierane także jako sugestia, że druga strona sporu jest danym wartościom przeciwna („anti-choice”, „anti-life”)[13].
Co ważne, rozróżnienia na ruchy pro-life i pro-choice wśród obywateli państw, gdzie toczy się debata publiczna na tematy związane z aborcją rzadko kiedy są jasne: przykładowo w sondażu dla amerykańskiego Public Religion Research Institute 70 proc. obywateli USA określiło siebie jako „pro-choice”, a jednocześnie niemal dwie trzecie jako „pro-life”[14]. Jednocześnie respondenci zauważyli, że sam fakt opowiedzenia się po którejś ze stron sporu może być społecznie stygmatyzujący[14].
Z powodu problemów terminologicznych wiele redakcji i agencji prasowych sugeruje używanie bardziej neutralnych bądź opisowych terminów na określenie stron sporu o prawo do aborcji. Przykładowo Associated Press sugeruje w swoim podręczniku stylu użycie terminów ruch bądź działacz na rzecz prawa do aborcji i przeciwko aborcji (ang. abortion rights i anti-abortion)[15].
Podstawy światopoglądowe i filozoficzne
edytujŚrodowiska określane jako pro-life odwołują się m.in. do:
- tego, że życie człowieka rozpoczyna się w momencie poczęcia[16][17];
- interpretacji międzynarodowych aktów prawnych (gwarantujących – jak Powszechna Deklaracja Praw Człowieka czy Konwencja o Prawach Dziecka – prawo do życia każdemu człowiekowi) jako odnoszących się także do dzieci nienarodzonych;
- prawa naturalnego;
- wartości humanistycznych (o bezwzględnym szacunku dla życia człowieka w każdej jego fazie, głoszonych m.in. przez Jana Pawła II, Matkę Teresę z Kalkuty, Mahatmę Gandhiego czy Ernesto Cofiño);
- publikacji naukowych opisujących negatywny wpływ aborcji na zdrowie psychiczne[18][19].
Aktywność ruchu pro-life
edytujNa świecie
edytuj- W 2017 roku Frank Stephens, amerykański aktor dotknięty zespołem Downa i członek Global Down Syndrome Foundation, przed Kongresem Stanów Zjednoczonych bronił znaczenia osób z zespołem Downa i argumentował, że przerywanie ciąż z powodu wystąpienia tego zespołu jest niemoralne[20]. Podkreślał: Czegokolwiek się dzisiaj dowiecie, proszę, zapamiętajcie to: jestem człowiekiem z zespołem Downa i moje życie jest warte życia[21][22].
- W Ameryce działa organizacja Pro-Life Alliance of Gays and Lesbians skupiająca osoby LGBTQ+ będące przeciw aborcjom[23].
- W 2009 roku powstała organizacja Secular Pro-Life, która prowadzi działania z perspektywy niezwiązanej z religią i ma na celu stworzenie w ruchu pro-life przestrzeni dla m.in. ateistów i agnostyków[24].
- W 2013 roku fundacja CitizenGO narodziła się w Hiszpanii po stowarzyszeniu HazteOir, które z kolei zostało założone w 2001 roku przez Ignacio Arsuaga Rato[25]. Jest organizacją promującą udział obywateli w sprawach społecznych i procesach politycznych związanych z ochroną życia[26], rodziny[27][28] i wolności[29].
Akcja bezpośrednia i terroryzm
edytujOd lat 80. XX wieku niektórzy członkowie tego ruchu prowadzili działania w postaci malowania haseł na ścianach klinik aborcyjnych, wybijania w nich okien lub podpalania[30]. Od lat 1990 radykalni przeciwnicy aborcji dokonywali zamachów na kliniki aborcyjne, oraz atakowali ginekologów odpowiedzialnych za dokonywanie aborcji[31][32][33]. Część z osób stosujących metody akcji bezpośredniej przynależy do nieformalnego ruchu Armia Boga[34]. Znani działacze ruchu antyaborcyjnego, którzy stosowali przemoc przeciwko aborterom to m.in. Shelley Shannon[35], Paul Jennings Hill[36] i Eric Rudolph[37].
W Polsce
edytuj- Największy w Polsce Marsz dla Życia organizowany corocznie w Szczecinie[38];
- Działalność Fundacji Małych Stópek, która od 2007 roku, na szeroką skalę, edukuje w zakresie rozwoju prenatalnego, a także wspomaga Domy Samotnej Matki oraz kobiety, które mimo przeszkód postanowiły urodzić dziecko[39];
- Marsz dla Życia i Rodziny organizowany od 2006 roku przez środowiska pro-life w Warszawie i innych miastach Polski, który promuje postawy prorodzinne oraz poszanowanie dla życia każdej osoby, od poczęcia do naturalnej śmierci;
- Pikiety antyaborcyjne organizowane regularnie przez Fundację Pro – prawo do życia[40];
- Narodowy Dzień Życia obchodzony w Polsce corocznie 24 marca. Jest to święto uchwalone przez Sejm w 2004 roku. Dzień ten ma skłaniać do refleksji nad odpowiedzialnością za ochronę i budowanie szacunku dla życia;
- Coroczna pielgrzymka polskich obrońców życia na Jasną Górę[41], organizowana 21 marca;
- Pomoc świadczona przez grupę Kananejka działającą na rzecz ochrony życia i wsparcia dla kobiet[42];
- I Marsz dla Życia w Poznaniu, który 1 marca 2009 roku przeszedł ulicami miasta. Marsz zorganizowała młodzież skupiona wokół Duszpasterstwa Akademickiego – Inicjatywa Marsz dla Życia oraz młodzieżowe stowarzyszenie pro-life – „Studenci za Życiem”[43]. W marszu wzięło udział ponad 1500 osób[44];
- II Marsz dla życia w Poznaniu, który 5 kwietnia 2009 przeszedł ulicami miasta[45];
- Działalność Fundacja Javani w Archidiecezji Poznańskiej pomagającej nastoletnim rodzicom[46][47][48];
- Działalność Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka, które wydaje i rozprowadza materiały pro-life, organizuje sympozja i konferencje dotyczące obrony życia ludzkiego, a także wspiera finansowo matki samotnie wychowujące dzieci i rodziny wychowujące chore dzieci[49].
Krytyka
edytujWedług organizacji Planned Parenthood wiele osób pro-life jest bardziej zainteresowanych życiem zarodka lub płodu niż życiem kobiet w nieplanowanej ciąży, lub dobrobytem dzieci po ich narodzinach oraz w praktyce wiele osób określających się jako „pro-life” popiera karę śmierci i sprzeciwia się przepisom o ochronie praw dziecka[50].
Przypisy
edytuj- ↑ Uniwersytet Warszawski, Pro-life [online], nowewyrazy.uw.edu.pl [dostęp 2020-02-16] .
- ↑ Procedura "in vitro" [online], www.pro-life.pl [dostęp 2020-10-09] .
- ↑ Pro-Life Movement – Encyclopedia.com [online], www.encyclopedia.com [dostęp 2020-02-16] .
- ↑ Definition of PRO-LIFE [online], www.merriam-webster.com [dostęp 2020-02-16] (ang.).
- ↑ PRO-LIFE – meaning in the Cambridge English Dictionary [online], dictionary.cambridge.org [dostęp 2020-02-16] (ang.).
- ↑ Macmillan Dictionary , PRO-LIFE (adjective) definition and synonyms [online], www.macmillandictionary.com [dostęp 2020-05-03], Cytat: "believing that pregnant women should not be allowed to have an abortion" (ang.).
- ↑ Pro-life dictionary definition [online], www.yourdictionary.com [dostęp 2020-05-03], Cytat: "opposing a legal right to obtain an abortion; advocating the legal protection of human embryos and fetuses, especially by favoring the outlawing of abortion on the ground that it is the taking of a human life" .
- ↑ a b pro-life - Dictionary Definition [online], Vocabulary.com [dostęp 2020-05-03], Cytat: "advocating full legal protection of embryos and fetuses (especially opposing the legalization of induced abortions)" .
- ↑ Pro-life definition and meaning | Collins English Dictionary [online], www.collinsdictionary.com [dostęp 2020-02-16] (ang.).
- ↑ Forum Kobiet Polskich [online], www.forumkobietpolskich.csc.pl [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-20] .
- ↑ a b Czym jest ruch pro-life [online], deon.pl .
- ↑ Przeżyła aborcję [online], www.youtube.com [dostęp 2020-10-09] .
- ↑ James A. Holstein , Jaber F. Gubrium , Handbook of Constructionist Research, Guilford Press, 2008, s. 479, ISBN 978-1-59385-305-1 (ang.).
- ↑ a b Daniel Cox , Robert P. Jones , Committed to Availability, Conflicted about Morality, [w:] PRRI [online], 6 września 2011 [dostęp 2016-10-03] (ang.).
- ↑ Goldstein, Norm, ed. The Associated Press Stylebook. Philadelphia: Basic Books, 2007.
- ↑ Ward Kischer: A human embryologist answers: „When does life begin”. [dostęp 2009-04-24]. (ang.).
- ↑ Redakcja Focus: Zapłodnienie to nie początek. Od ilu komórek zaczyna się człowiek?. 25.12.2018. [dostęp 2019-04-04]. (pol.).
- ↑ Anxiety, Depression and Other Psychological Effects on Women After Induced Abortion [online], www.researchgate.net [dostęp 2020-10-08] .
- ↑ Induced abortion and traumatic stress: A preliminary comparison of American and Russian women [online], www.researchgate.net [dostęp 2020-10-09] .
- ↑ Massachusetts Down Syndrome Congress , Frank Stephens' POWERFUL Speech On Down Syndrome [online], Youtube, 30 października 2017 .
- ↑ Conor Friedersdorf , 'I Am a Man With Down Syndrome and My Life Is Worth Living' [online], The Atlantic, 30 października 2017 [dostęp 2020-08-19], Cytat: "Whatever you learn today, please remember this: I am a man with Down Syndrome and my life is worth living." (ang.).
- ↑ Frank Stephens' Opening Statement on Down Syndrome [online], C-SPAN.org [dostęp 2020-08-19] (ang.).
- ↑ Pro-Life Alliance of Gays and Lesbians + [online] [dostęp 2020-08-19] (ang.).
- ↑ Home [online], secularprolife [dostęp 2020-08-18] (ang.).
- ↑ Confidencial Digital , CitizenGO, la plataforma de participación ciudadana, celebra 10 años defendiendo la vida, la familia y la libertad [online], Confidencial Digital, 19 czerwca 2023 [dostęp 2023-07-11] (hiszp.).
- ↑ Rewire News Group Contributors , El Salvador's Right-Wing Media Begins Sustained Campaign Against Releasing 17 Women Imprisoned on Abortion-Related Charges [online], Rewire News Group, 11 sierpnia 2014 [dostęp 2023-07-11] (ang.).
- ↑ The war for families in Europe continues, says CitizenGo [online], Christian Concern [dostęp 2023-07-11] (ang.).
- ↑ J. Lester Feder , The Fight For Marriage Equality In The Pope's Backyard [online], BuzzFeed News, 2 lipca 2014 [dostęp 2023-07-11] (ang.).
- ↑ Sunday - Catholic Magazine [online], sunday.niedziela.pl [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ Anti-abortion Extremism and Violence in the United States
- ↑ A brief history of anti-abortion violence
- ↑ Maciej Konarski , Maciej Konarski: Terroryzm jednej sprawy - Portal Spraw Zagranicznych psz.pl [online], www.psz.pl [dostęp 2020-09-01] (pol.).
- ↑ Chrześcijańscy terroryści [online], Newsweek.pl [dostęp 2020-09-01] (pol.).
- ↑ Soldiers in the Army of God
- ↑ Activist who shot abortion doctor George Tiller released from prison
- ↑ Florida Executes Killer Of an Abortion Provider
- ↑ Eric Rudolph Is Alleged to Have Bombed Abortion Clinics, a Gay Club and the Olympic Games. So Why Do Swathes of Decent, Hard-Working Americans Hail Him as a Folk Hero?
- ↑ Ulicami Szczecina przeszedł największy Marsz dla Życia w Polsce [online], www.radiomaryja.pl [dostęp 2020-10-09] .
- ↑ Bractwo Małych Stópek - misja i cele [online], www.dlazycia.info [dostęp 2020-10-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-01] .
- ↑ Pikieta w Krakowie [online], www.stronazycia.pl [dostęp 2020-10-09] .
- ↑ Jasna Góra: 29. Pielgrzymka Obrońców Życia – Wiadomości – Polska Lokalna w Interia.pl – Wiadomości, informacje lokalne: Warszawa, Kraków, Poznań. polskalokalna.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-07)]..
- ↑ Grupa Kananejka [online], www.kananejka.pl [dostęp 2020-10-09] .
- ↑ Głos Dla Życia nr 2/2009.
- ↑ Poznań: Marsz dla Życia przeszedł ulicami miasta. 01.03.2009; Głos Wielkopolski. [dostęp 2009-04-24]. (pol.).
- ↑ Elżbieta Sobańska: POZNAŃ – II Marsz dla Życia przeszedł w milczeniu. 05.04.2009; Głos Wielkopolski. [dostęp 2009-04-24]. (pol.).
- ↑ Fundacja JAVANI – Parafia Kamionki [online] [dostęp 2020-08-18] (pol.).
- ↑ Fundacja Javani – pomoc dla nastoletniego rodzicielstwa | Bosko.pl [online], bosko.pl [dostęp 2020-08-18] .
- ↑ Fundacja by Javani [online] [dostęp 2020-08-18] (pol.).
- ↑ Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka [online], www.pro-life.pl [dostęp 2020-10-09] .
- ↑ Can you explain what pro-choice means and pro-life means? [online], www.plannedparenthood.org [dostęp 2020-02-16] (ang.).