Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości

Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczościfundusz inwestycyjny, powołany przez rząd Stanów Zjednoczonych (USG) w celu promowania wolnej przedsiębiorczości w Polsce w latach 90. XX wieku, utworzony na mocy ustawy „O popieraniu demokracji w Europie Wschodniej” (SEED ACT), uchwalonej w 1989 roku przez Kongres USA[1].

Historia

edytuj

Fundusz został po raz pierwszy zasugerowany przez prezydenta George’a H.W. Busha w kwietniu 1989 r.[2], założony w 1990 roku[3], kiedy rząd Stanów Zjednoczonych dokonał początkowej inwestycji w wysokości 240 milionów dolarów[4].

Fundusz był zarządzany przez Roberta G. Farisa, a zarządowi przewodniczył John P. Birkelund[4]. Członkami zarządu byli między innymi doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniew Brzeziński, prezes GM John F. Smith Jr. oraz prezes AFL-CIO Lane Kirkland[5].

Była sekretarz stanu USA Condoleezza Rice w swojej książce z 2017 roku „Demokracja: historie z długiej drogi do wolności” pisze, że fundusz był „jednym z najbardziej udanych przedsięwzięć” promujących wolną przedsiębiorczość w polskiej gospodarce po upadku komunizmu, nawet chociaż był „w rzeczywistości dość mały w absolutnych dolarach”.

Aktywami Funduszu zarządza Enterprise Investors, najstarsza i jedna z największych w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej firm private equity i venture capital[6].

W okresie 2000–2001 część kapitału początkowego Funduszu, w wysokości 120 mln USD, pochodzących z zamkniętych inwestycji, została zwrócona do budżetu USA, natomiast pozostałe środki są stopniowo przekazywane do „kapitału żelaznego” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności – obecnie jednej z największych organizacji non-profit w Europie Środkowo-Wschodniej[6].

Przypisy

edytuj
  1. Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności [online], ngo.pl [dostęp 2021-12-11] (pol.).
  2. Condoleezza Rice: Democracy: Stories from the Long Road to Freedom. Nowy Jork: Grand Central Publishing, 2017, s. 148–149. ISBN 978-1-4555-4018-1.
  3. Fundator, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności [online], pafw.pl [dostęp 2021-12-11] (pol.).
  4. a b Jane Perlez, Polish Aid Fund Turns Profit, Posing a Problem, „The New York Times”, 27 kwietnia 1998, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-12-11] (ang.).
  5. Michał Matys, Rekiny, ale łagodne. Opowieść o Polsko‑Amerykańskim Funduszu Przedsiębiorczości., Warszawa 2020.
  6. a b Już ćwierć miliarda dolarów dla Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności [online], ngo.pl [dostęp 2021-12-11] (pol.).