Polski Związek Działkowców

Polski Związek Działkowców powstał 8 czerwca 1981 na mocy ustawy z dnia 6 maja 1981 r. o pracowniczych ogrodach działkowych (Dz.U. z 1996 r. nr 85, poz. 390, z późn. zm.). Ustawa ta dawała związkowi wyłączność na zakładanie i prowadzenie pracowniczych ogrodów działkowych. Monopol związku na zakładanie i utrzymywanie ogrodów działkowych został utrzymany ustawą z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2005 r. nr 169, poz. 1419, z późn. zm.), nadto ustawa ta zastąpiła pojęcie pracowniczego ogrodu działkowego – rodzinnym ogrodem działkowym.

W 2012 r. znaczna część przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych, w tym monopol związku na zakładanie ogródków działkowych, obowiązek zrzeszania się działkowców w PZD, zwolnienie PZD z opłat i podatków i obowiązek przekazywania mu ziemi przez samorządy, została uznana przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodną z Konstytucją^[1][2]. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego zakwestionowane przepisy ustawy z 2005 r. miały utracić moc obowiązującą 21 stycznia 2014 r., z wyjątkiem art. 10, który utracił moc 20 lipca 2012 r.

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego było impulsem do stworzenia nowego aktu prawnego, będącego podstawą funkcjonowania ogrodów działkowych. Nowa ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych weszła w życie 19 stycznia 2014 roku, derogując ustawę z 2005 roku^[3]. Zgodnie z nią rodzinne ogrody działkowe są prowadzone przez stowarzyszenia ogrodowe^[4]. Z dniem wejścia w życie nowej ustawy w taką organizację przekształcił się także Polski Związek Działkowców^[5].

23 października 2014 r. Krajowy Zjazd Delegatów PZD uchwalił nowy statut, dostosowany do nowej ustawy^[6].

2 lipca 2015 r. ten sam organ uchwalił kolejny statut^[7]. 9 września 2015 r. zarejestrowano go w Krajowym Rejestrze Sądowym^[8].

Do zadań PZD należało w szczególności^[10]:

• propagowanie idei ogrodnictwa działkowego w społeczeństwie, a szczególnie wszechstronnego znaczenia rodzinnych ogrodów działkowych dla rodzin działkowców i mieszkańców miast oraz racjonalnego wykorzystania gruntów miejskich,
• działanie na rzecz wszechstronnego rozwoju ogrodnictwa działkowego,
• zakładanie i zagospodarowywanie rodzinnych ogrodów działkowych,
• inicjowanie i współdziałanie w prowadzeniu badań z zakresu ogrodnictwa i wdrażanie ich wyników w rodzinnych ogrodach działkowych i ogrodnictwie amatorskim,
• wszechstronne działanie na rzecz ochrony przyrody i środowiska,
• organizowanie i udzielanie pomocy oraz poradnictwa w zagospodarowaniu działek i prowadzeniu upraw ogrodniczych,
• propagowanie wiedzy ogrodniczej, zwłaszcza poprzez szkolenia i prowadzenie działalności wydawniczej,
• prowadzenie działalności społecznej, wychowawczej, wypoczynkowej, rekreacyjnej i innej na rzecz członków PZD, ich rodzin oraz społeczności lokalnych.

• organy samorządu na szczeblu krajowym (III instancja):
  • Prezydium PZD (składało się z 7–11 osób w tym z prezesa, wiceprezesów i sekretarza);
  • Krajowa Rada PZD (składała się z 39–55 osób z prezesem na czele; posiedzenia powinny odbywać co najmniej 3 razy w roku);
  • Krajowa Komisja Rewizyjna PZD (składała się z 11–15 osób; do jej zadań należała kontrola nad działalnością organizacyjną, gospodarczą i finansową PZD; dokonywała także oceny wyników rocznej działalności Krajowej Rady oraz badała i weryfikowała sprawozdania finansowe, opracowywała sprawozdania i wnioski na Krajowy Zjazd oraz stawiała wniosek o udzielenie Krajowej Radzie absolutorium; nadzorowała również działalność Okręgowych Komisji Rewizyjnych);
  • Krajowa Komisja Rozjemcza PZD (składała się z 11–15 osób; rozpoznawała skargi na prawomocne orzeczenia komisji rozjemczych, wniesione przez prezesa lub przewodniczącego Krajowej Komisji Rozjemczej);
• organy samorządu na szczeblu terenowym (II instancja):
  • Okręgowy Zarząd PZD;
  • Okręgowa Komisja Rewizyjna PZD;
  • Okręgowa Komisja Rozjemcza PZD;
• organy samorządu na szczeblu ROD (I instancja):
  • Zarząd ROD;
  • Komisja Rewizyjna ROD;
  • Komisja Rozjemcza ROD

Ponadto funkcjonowały:

• na szczeblu krajowym – Krajowy Zjazd Delegatów;
• na szczeblu terenowym – Okręgowy Zjazd Delegatów;
• na szczeblu ROD – walne zebranie ROD (albo konferencja delegatów).

Delegaci PZD danego szczebla i walne zebranie ROD wybierali właściwe organy samorządu wymienione powyżej.

Do zadań PZD należy^[11]:

• zakładanie i prowadzenie ROD,
• rozwój ROD w sposób zapewniający działkowcom i ich rodzinom aktywny wypoczynek i możliwość prowadzenia upraw ogrodniczych na własne potrzeby,
• przywracanie społeczności i przyrodzie terenów zdegradowanych,
• ochrona środowiska przyrodniczego,
• podnoszenie standardów ekologicznych otoczenia,
• kształtowanie zdrowego otoczenia człowieka,
• ochrona przyrody,
• poprawa warunków socjalnych społeczności lokalnych.

• organy samorządu na szczeblu krajowym (III instancja):
  • Krajowy Zarząd (wcześniej Prezydium) PZD (składa się z 7–11 osób w tym z prezesa, wiceprezesów i sekretarza);
  • Krajowa Rada PZD (składa się z 27–45 osób z prezesem na czele; posiedzenia powinny odbywać co najmniej 3 razy w roku);
  • Krajowa Komisja Rewizyjna PZD (składa się z 11–13 osób; do jej zadań należy kontrola nad działalnością organizacyjną, gospodarczą i finansową PZD; dokonuje także oceny wyników rocznej działalności Krajowej Rady oraz bada i weryfikuje sprawozdania finansowe, opracowuje sprawozdania i wnioski na Krajowy Zjazd oraz stawia wniosek o udzielenie Krajowej Radzie absolutorium; nadzoruje również działalność Okręgowych Komisji Rewizyjnych);
• organy samorządu na szczeblu terenowym (II instancja):
  • Okręgowy Zarząd (dawniej Prezydium Okręgowego Zarządu) PZD;
  • Okręgowa Rada (dawniej Okręgowy Zarząd) PZD;
  • Okręgowa Komisja Rewizyjna PZD;
• organy samorządu na szczeblu ROD (I instancja):
  • Zarząd ROD;
  • Komisja Rewizyjna ROD

Ponadto funkcjonują:

• na szczeblu krajowym – Krajowy Zjazd Delegatów;
• na szczeblu terenowym – Okręgowy Zjazd Delegatów;
• na szczeblu ROD – walne zebranie ROD (albo konferencja delegatów).

Delegaci PZD danego szczebla i walne zebranie ROD wybierają właściwe organy samorządu wymienione powyżej.

Zgodnie z poprzednim statutem z 2014 r. istniały także koła członkowskie i ich organy: komisje rewizyjne, zarządy, walne zebrania (albo konferencje delegatów).

Nadzór nad działalnością PZD sprawuje prezydent miasta stołecznego Warszawy. Nadzór nad działalnością jednostki terenowej (okręgu PZD) sprawuje starosta właściwy ze względu na siedzibę Okręgowego Zarządu PZD^[12].

• Oficjalna strona Polskiego Związku Działkowców