Pawłów (powiat starachowicki)

wieś w województwie świętokrzyskim

Pawłówwieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Pawłów[5][4].

Pawłów
wieś
Ilustracja
Budynek Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pawłowie
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

starachowicki

Gmina

Pawłów

Liczba ludności (2011)

1111[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

27-225[3]

Tablice rejestracyjne

TST

SIMC

0260623[4]

Położenie na mapie gminy Pawłów
Mapa konturowa gminy Pawłów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pawłów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Pawłów”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Pawłów”
Położenie na mapie powiatu starachowickiego
Mapa konturowa powiatu starachowickiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Pawłów”
Ziemia50°57′57″N 21°06′40″E/50,965833 21,111111[1]

Był wsią benedyktynów świętokrzyskich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[6].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Pawłów oraz rzymskokatolickiej parafii św. Jana Chrzciciela[7].

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Pawłów[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0260646 Działki część wsi
0260652 Kolonia część wsi

Historia

edytuj

W XV w. właścicielem wsi był Jan Skrzątka Pawłowski herbu Godziemba. W 1471 r. Pawłowski zamienił Pawłów na Wojsław w parafii Mielec, z opatem klasztoru świętokrzyskiego Michałem z Lipia, za co otrzymał też 20 grzywien dopłaty. Według Jana Długosza znajdował się tu wówczas kościół drewniany, który pobierał dziesięcinę o wartości 12 grzywien, od dziesięciu łanów kmiecych, 3 zagrodników, 2 karczm w rolą i folwarku.

Osobny artykuł: Kalendarium Pawłowa.

Według rejestru poborowego powiatu sandomierskiego z 1578 r. wieś była własnością klasztoru na Świętym Krzyżu. Miała 6 osadników, 3 łany, 3 zagrodników z rolą i jednego komornika.

 
Kościół św. Jana Chrzciciela

W 1827 r. Pawłów miał 18 domów i 127 mieszkańców. W 1836 r. spłonął drewniany kościół. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego w latach 80. XIX w. Pawłów był wsią i folwarkiem majoratem w gminie Rzepin w powiecie iłżeckim. Znajdował się tu murowany kościół parafialny. Wieś miała 39 domów, 370 mieszkańców i 625 mórg ziemi. Folwark miał 10 domów i 283 mórg[8].

Zabytki

edytuj
  • kościół parafialny z 1867 r., zachowane elementy barokowego wyposażenia
  • dawny cmentarz parafialny z 1 połowy XIX w., zachowane nagrobki okolicznych rodzin ziemiańskich, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.811 z 7.02.1993)[9]
  • murowany dwór z 2 poł. XIX w., do 1950 własność rodziny Juńskich. Ostatni właściciel, Stanisław Juński – pochowany na nowym cmentarzu – był w latach międzywojennych sędzią Sądu Najwyższego.

Ludzie związani z Pawłowem ‎

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Pawłowem (powiat starachowicki)‎.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 98621
  2. Wieś Pawłów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 908 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  6. Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 112.
  7. Opis parafii na stronie diecezji
  8. Pawłów (10), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 905.
  9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 60 [dostęp 2018-02-10].