Pałac w Morasku – powstała w 1857 roku neorenesansowa willa pałacowa w stylu eklektycznym[1]. Znajduje się w północnej części Poznania, Morasko, przy ulicy Sióstr Misjonarek 5. Pałac przylega do późnobarokowego XVIII-wiecznego dworu, wybudowanego dla Ignacego Korwina Bieńkowskiego. W 1992 roku pałac i dąb szypułkowy (znajdujący się na terenie parku pałacowego) wpisano do rejestru zabytków, na podstawie decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu[1].

Pałac w Morasku
Zabytek: nr rej. A-394 z 14.12.1992
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Poznań

Adres

ul. Sióstr Misjonarek 5

Typ budynku

willa
pałac

Styl architektoniczny

eklektyzm
neorenesans

Ukończenie budowy

1857

Pierwszy właściciel

Von Treskow

Kolejni właściciele

Komisja Kolonizacyjna
archidiecezja poznańska

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, u góry znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac w Morasku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac w Morasku”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac w Morasku”
Ziemia52°29′26,05″N 16°54′25,00″E/52,490569 16,906944

Morasko

edytuj

Osada mogła istnieć już na przełomie X i XI wieku. Znana jest od 1388 roku, ze względu na jej przynależność do nieistniejącej już parafii Chojnica. Wieś we wcześniejszych wiekach była nazywana Morawsko. Na początku XX wieku Komisja Kolonizacyjna zmieniła jej nazwę na Nordheim[2]. Okolice Moraska posiadają duże walory krajobrazowe i rekreacyjne. Pałac ulokowany jest na zboczach Moraskiej Góry, z widokiem na rezerwat przyrody, w którym znajduje się meteoryt oraz las moraski.

Historia pałacu

edytuj

Pałac został wybudowany w 1857 przez Francuza Constantina Douchy. W 1883 majątek nabył Gustav von Trescow[3]. Była to niemiecka rodzina, która posiadała najwięcej ziem w Wielkopolsce w owym czasie. Pałac znajdował się w ich posiadaniu do 1902. Około 1900 roku rodzinie zaproponowano przeznaczenie wsi na tereny poligonowe dla V Korpusu Armii Pruskiej. W 1902 roku obszar staje się własnością Komisji Kolonizacyjnej[2]. Od tego czasu w prasie niemieckiej pojawiały się ogłoszenia sprzedaży wsi Morasko i Glinno wraz z pałacem dla obywateli niemieckich. Oferta nie cieszyła się dużym zainteresowaniem. Z tego powodu postanowiono dokonać parcelacji majątku jeszcze w tym samym roku. W kolejnych latach stworzono na tych terenach pokazową kolonię, w skład której wchodził zbór ewangelicki, poczta, dwie szkoły (ewangelicka i katolicka). W 1913 roku majątek zakupił Adam Gries[4]. Taki stan utrzymał się do 1945 roku. Następnie pałac należał do Państwowego Gospodarstwa Ogrodniczego – Naramowice. Od 1997 roku jest własnością Archidiecezji Poznańskiej.

 
Pałac w Morasku, Poznań

Wygląd, wnętrze i otoczenie

edytuj

Willa pałacowa to trójkondygnacyjny budynek, przykryty dwuspadowym dachem. Nad połacią dachową znajduje się belweder o kształcie zbliżonym do sześcianu. Przed wejściem usytuowany jest czterokolumnowy portyk. Ściany murowane są z cegły ceramicznej, otynkowane. Elewacja frontowa była bogato zdobiona architektonicznie, jednak zachowała się tylko częściowo. W pałacu wraz z oficyną znajduje się 21 pokoi, kilka salonów, kuchnie z łazienkami oraz piwnica, w której kiedyś przechowywano duże ilości wina[2]. W głównym holu znajdują się drewniane schody ozdobione rzeźbionymi balustradami. W skład zabudowy folwarku wchodził magazyn-wozownia, spichlerz, garaże, stodoła, gołębnik oraz park. Pałac uległ znacznej dewastacji. Budowli grozi zawalenie, a rewitalizacja jest nieopłacalna ekonomicznie[potrzebny przypis]. W listopadzie 2013 prowadzone były drobne prace remontowe (zabezpieczenie dachu)[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Archiwum Archidiecezji Poznańskiej.
  2. a b c Ewidencja Parku Morasko opracowali Ł. P., A. Buchalscy, Poznań 1986.
  3. Sieradzka A., Dwór polski zjawisko historyczne i kulturowe, Kielce 2002, s. 56.
  4. Goszczyńska J., Majątki wielkopolskie tom VIII – Miasto Poznań, Szreniawa 2004.

Bibliografia

edytuj
  • Leśniewska Dorota, Stan zachowania dworów i pałaców na terenie projektowanego Cysterskiego Parku Kulturowego Owińska – Radojewo w: Dwór polski – zjawisko historyczne i kulturowe, Kielce 2002.
  • Goszczyńska Jolanta, Majątki wielkopolskie tom VIII – Miasto Poznań, Szreniawa 2004.
  • Libicki Marcin, Dwory i pałace w Wielkopolsce, Poznań 2003.
  • Płóciennik Marcin, Dwory i pałace powiatu poznańskiego, Poznań 2006.
  • Ewidencja Parku Morasko opracowali Ł. P., A. Buchalscy, Poznań 1986.