Wikipedia

Okręty Marynarki Wojennej wycofane do 1946 roku

lista wycofanych okrętów Marynarki Wojennej

Okręty Marynarki Wojennej wycofane do 1946 roku – lista zawierająca wykaz okrętów, które zostały wycofane z eksploatacji w Marynarce Wojennej oraz Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej do 1946 roku.

Okręty Marynarki Wojennej

edytuj

Okręty podwodne

edytuj
Projekt Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
typ Wilk nawodna: 980

podwodna: 1248

77,95   ORP „Wilk” 31 października 1931 28 września 1946 [1][2]
typ Orzeł nawodna: 1110

podwodna: 1473

84,0   ORP „Orzeł” 2 lutego 1939 11 czerwca 1940 Okręt zaginął wraz z całą załogą podczas patrolu na Morzu Północnym na przełomie maja i czerwca 1940 roku. [3][4]
typ U nawodna: 540

podwodna: 735

58,6   ORP „Sokół” 19 stycznia 1941 27 lipca 1946 Wydzierżawiony przez Polską Marynarkę Wojenną, po zakończeniu działań wojennych został zwrócony Royal Navy, po czym zezłomowany w 1949 roku. [5][6]
ORP „Dzik” 12 grudnia 1942 25 lipca 1946 Wydzierżawiony przez Polską Marynarkę Wojenną, po zakończeniu działań wojennych został zwrócony Royal Navy, po czym przekazany marynarce duńskiej. W październiku 1957 roku ostatecznie powrócił do Royal Navy i w kwietniu 1958 roku został zezłomowany. [5][7]
typ S-1 nawodna: 800

podwodna: 1062

66,0   ORP „Jastrząb” 4 listopada 1941 2 maja 1942 Okręt w latach 1923–1941 służył w United States Navy jako USS „S-25”. Okręt został przekazany Wielkiej Brytanii w ramach pomocy wojennej na podstawie ustawy Lend Lease, a przez tę ostatnią wydzierżawiony Polskiej Marynarce Wojennej. Został zatopiony na Morzu Norweskim 2 maja 1942 roku. [8][9]

Krążowniki

edytuj
Projekt Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
typ D standardowa: 4276

pełna: 5603

146,5   ORP „Dragon” 15 stycznia 1943 16 lipca 1944 Okręt przekazany został Polskiej Marynarce Wojennej 15 stycznia 1943 roku, wprowadzony do służby w Royal Navy jako „HMS Dragon” 16 sierpnia 1918 roku. 8 lipca 1944 r. trafiony przez niemiecką żywą torpedę Neger. Z powodu zniszczeń oraz nieopłacalności remontu przeznaczony do zatopienia jako uzupełnienie falochronu sztucznego portu u wybrzeży francuskich. Samozatopienie nastąpiło 20 lipca w linii głównego falochronu portu „Mulberry” w rejonie odcinka „Sword”. [10][11][12][13][14]
ORP „Conrad” 4 października 1944 28 września 1946 Otrzymany od strony brytyjskiej po stracie krążownika ORP „Dragon”. Jednostkę wprowadzono do służby 22 czerwca 1918 roku jako HMS „Danae”. „Conrad” został zwrócony Brytyjczykom w 1946 roku, gdzie powrócił pod dawną nazwę służąc w Royal Navy do 1948 roku. [13][14][15]

Niszczyciele

edytuj
Projekt Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
typ Wicher standardowa: 1400

pełna: 1910

106,9   ORP „Wicher” 8 lipca 1930 3 września 1939 Zatopiony przez niemieckie lotnictwo 3 września 1939 roku. [16][17]
typ Grom standardowa: 2011

normalna: 2138

114,0   ORP „Grom” 28 maja 1937 4 maja 1940 Zatopiony 4 maja 1940 roku przez samolot niemiecki w Rombakkenfjordzie pod Narwikiem. [18][19][20]
typ G standardowa: 1335

pełna: 1854

98,5   ORP „Garland” 3 maja 1940 24 września 1946 W latach 1936–1940 służył w Royal Navy jako HMS „Garland”. Wydzierżawiony polskiej Marynarce Wojennej, gdzie służył jako ORP „Garland”. 24 września 1946 roku niszczyciel został zwrócony Royal Navy, która rok później sprzedała go Koninklijke Marine, gdzie Pod nazwą „Marnix” służył w latach 1949–1964. [21][22][23][24]
typ Bourrasque standardowa: 1319

pełna: 1727

105,8   OF „Ouragan” 18 lipca 1940 30 kwietnia 1941 Okręt wypożyczono Marynarce Wojennej, w 1941 roku został zwrócony Marine nationale. [25][26][27]
typ N standardowa: 1773

pełna: 2384

108,69   ORP „Piorun” 5 listopada 1940 28 września 1946 4 listopada 1940 roku został przekazany polskiej Marynarce Wojennej w zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel ORP „Grom”. W 1946 roku został zwrócony brytyjskiej marynarce wojennej, w której do 1955 roku służył pod nazwą HMS „Noble”. [28][29][30]
typ Hunt II standardowa: 1050

pełna: 1490

85,3   ORP „Krakowiak” 28 maja 1941 1946 Przed wejściem do służby brytyjskiej jako HMS „Silverton”, 20 kwietnia 1941 okręt przekazano Polskiej Marynarce Wojennej. 22 maja 1941 podniesiono na nim polską banderę i nadano nazwę ORP „Krakowiak”, 28 września 1946 okręt został zwrócony Brytyjczykom i wszedł do służby w Royal Navy pod pierwotną nazwą HMS „Silverton”. [31][32]
ORP „Kujawiak” 30 maja 1941 16 czerwca 1942 Budowany dla Royal Navy jako HMS „Oakley”, został 30 maja 1941 roku przekazany Polskiej Marynarce Wojennej. W nocy z 15 na 16 czerwca 1942 roku, zatonął na minie w pobliżu La Valetty na Malcie. [31][32][33][34]
ORP „Ślązak” 30 kwietnia 1942 28 września 1946 Budowany dla Royal Navy jako HMS „Bedale”, przekazany Polskiej Marynarce Wojennej. W1946 roku okręt został zwrócony Wielkiej Brytanii, w maju 1953 roku został przekazany marynarce indyjskiej, gdzie służył jako „Godavari”. W 1976 roku wszedł na mieliznę w rejonie Malediwów – po tym wydarzeniu okręt skreślono z listy floty i oddano na złom. [31][32]
typ M standardowa: 1920

pełna: 2661

110,5   ORP „Orkan” 18 listopada 1942 8 października 1943 Okręt budowano początkowo dla Royal Navy jako HMS „Myrmidon”. W 1942 roku wypożyczony został Marynarce Wojennej, zatopiony torpedą akustyczną G7es przez niemiecki okręt podwodny U-378. [35][36][37]

Torpedowce

edytuj
Projekt Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
typ A 56 standardowa: 330

pełna: 381

61,1   ORP „Krakowiak” 17 września 1921 27 października 1936 Dawny niemiecki torpedowiec „A64” z czasów I wojny światowej. [38][39][40]
ORP „Ślązak” 15 października 1921 1938 Dawny niemiecki torpedowiec „A59” z czasów I wojny światowej, od 1937 roku służył w Polskiej Marynarce Wojennej jako okręt-cel do ćwiczeń lotnictwa i jako taki pozbawiony był uzbrojenia. [41]
ORP „Kujawiak” 17 września 1921 6 kwietnia 1939 Dawny niemiecki „A68” z czasów I wojny światowej. Okręt został nabyty przez Marynarkę Wojenną z podziału okrętów Kaiserliche Marine po zakończeniu wojny. Okręt służył jako torpedowiec, a następnie jako okręt maszynowy, szkolny okręt artyleryjski i pływający zapasowy zbiornik ropy. [42]
ORP „Podhalanin” 1924 12 kwietnia 1938 Dawny niemiecki „A80” z czasów I wojny światowej. Okręt został nabyty przez Marynarkę Wojenną z podziału okrętów Kaiserliche Marine po zakończeniu wojny. Okręt służył jako torpedowiec, następnie jako pływająca cysterna. [43]
typ V 105 standardowa: 340

pełna: 421

62,6   ORP „Kaszub” 17 września 1921 22 października 1925 Dawny niemiecki „V 108” z czasów I wojny światowej. Okręt został nabyty przez Marynarkę Wojenną z podziału okrętów Kaiserliche Marine po zakończeniu wojny. Zatonął w wyniku wybuchu kotła 20 lipca 1925 roku. [44][45]
ORP „Mazur” 2 sierpnia 1922 1 września 1939 Początkowo służył jako torpedowiec, następnie od 1931 roku jako szkolny okręt artyleryjski; dawny niemiecki „V 105” z czasów I wojny światowej. Okręt został nabyty przez Marynarkę Wojenną z podziału okrętów Kaiserliche Marine po zakończeniu wojny. Zatopiony 1 września 1939 roku przez niemieckie lotnictwo. [46][47][48]

Stawiacze min

edytuj
Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
standardowa: 2227 103,2   ORP „Gryf” 27 lutego 1938 3 września 1939 Zacumowany na stałe w porcie helskim, rankiem 3 września uczestniczył w pojedynku artyleryjskim z niemieckimi niszczycielami. Tego samego dnia został zbombardowany i zatopiony przez lotnictwo niemieckie. [49][50][51]

Trałowce

edytuj
Projekt Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
typ FM pełna: 193 43,0   ORP „Czajka” 1 marca 1921 12 października 1931 Dawny niemiecki trałowiec „FM 28”. [52][53][54][52]
ORP „Rybitwa” 1 marca 1921 12 października 1931 Dawny niemiecki trałowiec „FM 2”.
ORP „Jaskółka” 1 marca 1921 12 października 1931 Dawny niemiecki trałowiec „FM 27”.
ORP „Mewa” 1 marca 1921 14 września 1939 roku Dawny niemiecki trałowiec „FM 31”. W 1932 roku został przebudowany na okręt hydrograficzny ORP „Pomorzanin”, zatopiony 14 września 1939.
typ Jaskółka standardowa: 183

pełna: 203

45,0   ORP „Jaskółka” 27 sierpnia 1935 14 września 1939 Zatopiony przez Luftwaffe 14 września 1939 roku. [55][56][57]
ORP „Czapla” 31 sierpnia 1939 14 września 1939 Nieukończony wziął udział w kampanii wrześniowej, w czasie której został zatopiony przez niemieckie lotnictwo 14 września 1939. [55][57]

Kanonierki

edytuj
Projekt Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
typ Wodoriez standardowa: 350

pełna: 438

50,04   ORP „Generał Haller” 17 kwietnia 1921 6 września 1939 Zbudowany w Finlandii na zamówienie rosyjskiej carskiej marynarki wojennej. Nieukończony okręt został przejęty w 1917 roku przez Finów, a następnie w 1920 roku sprzedany polskiej marynarce wojennej. Zatopiony 6 września 1939 roku w porcie w Helu w wyniku bombardowania samolotów niemieckich. [58][59]
ORP „Komendant Piłsudski” 29 grudnia 1920 1939 Zbudowany w Finlandii na zamówienie rosyjskiej carskiej marynarki wojenne. Przejęta przez Finów w 1917 roku i odsprzedana w 1920 roku polskiej Marynarce Wojennej. Prawdopodobnie samozatopiony w porcie w Helu. Wyremontowany przez Niemców, służył w Kriegsmarine do września 1943 roku. Zatopiony w wyniku nalotu bombowego w porcie w Nantes. [58][59]

Ścigacze

edytuj

Ścigacze torpedowe

edytuj
Wyporność

(tony angielskie)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
standardowa: 40

pełna: 50

21,87 ORP S-4 5 lipca 1943 18 kwietnia 1944 Przekazany Marynarce Wojennej przez Royal Navy, w późniejszym czasie zwrócony Brytyjczykom. [60]
standardowa: 39

pełna: 46,7

22,3 ORP S-5 3 maja 1944 15 października 1945 Przekazane Marynarce Wojennej przez Royal Navy, w późniejszym czasie zwrócone Brytyjczykom. [60][61]
ORP S-6 10 lipca 1944 11 października 1945
ORP S-7 30 lipca 1944 15 października 1945
ORP S-8 19 września 1944 15 października 1945
ORP S-9 26 października 1944 15 października 1945
ORP S-10 31 października 1944 15 października 1945

Ścigacze artyleryjskie

edytuj
Wyporność

(tony angielskie)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
standardowa: 35

pełna: 38,5

22,86   ORP S-1 15 października 1940 21 lutego 1944 Zamówiony przed wybuchem wojny dla Marynarki Wojennej w stoczni J. Samuel White w Cowes. Przejęty w 1940 roku, działał pod polską banderą do 1944 roku, kiedy został wycofany z powodu zużycia. [62]
standardowa: 24

pełna: 31

19,2   ORP S-2 19 lipca 1940 5 lipca 1944 Przejęty przez Marynarkę Wojenną w 1940 roku, wycofany w 1944 z powodu zużycia. [62]
standardowa: 24

pełna: 31

19,2 ORP S-3 28 lipca 1940 20 maja 1943 Przejęty przez Marynarkę Wojenną w 1940 roku, wycofany w 1943 z powodu zużycia. [62]

Ścigacze okrętów podwodnych

edytuj
Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
137 37,1   OF Ch 11 19 lipca 1940 5 lutego 1941 Przejęte przez Brytyjczyków po upadku Francji. Obsadzone przez polskie załogi w 1940 roku. Zwrócone Marine nationale. [63]
OF Ch 15 19 lipca 1940 5 lutego 1941

Patrolowce

edytuj
Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
bd. 72,3 OF „Médoc” 18 lipca 1940 21 października 1940 Patrolowce pomocnicze przejęte przez Brytyjczyków po upadku Francji. Obsadzone przez polskie załogi w 1940 roku. Ze względu nma zły stan techniczny zwrócone Royal Navy. [64]
OF „Pomerol” 18 lipca 1940 8 stycznia 1941

Okręty hydrograficzne

edytuj
Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
220 36,0   ORP „Pomorzanin” 1 maja 1920 25 lutego 1922 eks-„Deutschland”, niemiecki statek pasażerski zbudowany w 1893. Był pierwszym okrętem polskiej Marynarki Wojennej na Bałtyku. [65]

Okręty szkolne

edytuj
Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
7995 130   ORP „Bałtyk” 30 lipca 1927 19 września 1939 W 1927 roku został zakupiony przez polską Marynarkę Wojenną, jako hulk szkolny. Był pierwszym polskim okrętem noszącym nazwę ORP „Bałtyk” i największym okrętem, jaki kiedykolwiek służył w PMW. Po wybuchu II wojny światowej został przejęty przez Niemców i po krótkim okresie wykorzystywania, złomowany do 1942 roku. [66][67][68]
8400 107,9   ORP „Wilia” 8 sierpnia 1925 1940 Przekazany Polskiej Marynarce Handlowej w 1940 roku, zatopiony w 1944 jako część falochronu u wybrzeży Normandii. [69][70][71]

Innego przeznaczenia

edytuj
Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
2450 96,9   ORP „Sławomir Czerwiński” 15 listopada 1932 25 września 1937 Dawny statek pasażerski używany jako okręt-baza okrętów podwodnych. [72]
6100 BRT 80,0   ORP „Warta” 3 czerwca 1924 22 kwietnia 1927 Transportowiec Marynarki Wojennej. [73]
110 29,0   ORP „Nurek” 1 listopada 1936 1 września 1939 Okręt-baza nurków, zatopiony 1 września 1939 roku. [74]

Okręty Flotylli Rzecznej

edytuj

Monitory rzeczne

edytuj
Projekt Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
typ B standardowa 110,0

pełna 126,5

34,5   ORP „Warszawa” 13 sierpnia 1920 18 września 1939 Zatopiony przez załogę 18 września 1939, zdobyty i podniesiony przez Rosjan. Zatopiony w 1941 roku. [75][76][77][78]
ORP „Toruń” 13 sierpnia 1920 18 września 1939 Zatopiony przez załogę 18 września 1939, zdobyty i podniesiony przez Rosjan. Zatopiony w 1941 roku. [76][77][78][79]
ORP „Pińsk” 20 października 1920 18 września 1939 Zatopiony przez załogę 18 września 1939, zdobyty i podniesiony przez Rosjan. Zatopiony w 1941 roku.
ORP „Horodyszcze” 1921 18 września 1939 Zatopiony przez załogę 18 września 1939, zdobyty i podniesiony przez Rosjan. Zatopiony w 1941 roku.
1923 70,3 35,0   ORP „Kraków” 15 października 1926 21 września 1939 Zatopiony przez załogę, następnie podczas wojny w marynarce sowieckiej pod nazwą „Smoleńsk”, po czym został samozatopiony we wrześniu 1941 roku. [80][81]
ORP „Wilno” 15 października 1926 18 września 1939 Samozatopiony przez załogę we wrześniu 1939 roku. [82][83]

Kanonierki rzeczne

edytuj
Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
32 18,1 „Zuchwała” 15 czerwca 1933 19 września 1939 Zatopiona przez załogę 19 września 1939 [79][84][85]
„Zawzięta” 15 czerwca 1933 19 września 1939 Zatopiona przez załogę 19 września 1939, podniesiona i przejęta przez Rosjan, zatopiona w 1941 roku. Złomowana w 1944 roku.
„Zaradna” 1935 18 września 1939 Zatopiona przez załogę 18 września 1939, podniesiona i przejęta przez Rosjan, następnie zajęta przez Niemców. Zatopiona 11 kwietnia 1942.

Statki uzbrojone

edytuj
Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
54 30,5   ORP „Generał Sikorski” marzec 1920 18 września 1939 Samozatopiony we wrześniu 1939, wydobyty przez Rosjan, został wcielony do Flotylli Dnieprzańskiej pod nazwą „Bug”. Jednostka została zatopiona w lipcu 1941 roku na Dunaju. [86]
114 36,0 ORP „Hetman Chodkiewicz” 1921 18 września 1939 Samozatopiony we wrześniu 1939. [86]
168 47,6   ORP „Admirał Dickman” 1922 1937 Przekształcony w okręt-cel. [86]
163 41,6   ORP „Generał Szeptycki” maj 1920 18 września 1939 Samozatopiony przez załogę we wrześniu 1939, następnie przejęty przez Rosjan i zatopiony w 1941 roku. Podniesiony przez Niemców, wcielony został do Dnieprflottille. [86]

Okręty sztabowe

edytuj
Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

Zdjęcie Okręt Wejście do

służby

Wycofanie ze

służby

Uwagi Przypisy
118 45,0   ORP „Admirał Sierpinek” 13 sierpnia 1920 18 września 1939 Samozatopiony we wrześniu 1939, następnie wydobyty przez Rosjan w 1941 i wcielony do służby jako statek sztabowy „Pripjat” („Prypeć”). Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w czerwcu 1941 wycofany na Dniepr i tam zatopiony przez Luftwaffe. [87][88]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ 30 lat temu rozwiązano Układ Warszawski [online], dzieje.pl [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  2. ↑ Ciślak 1995 ↓, s. 274.
  3. ↑ Instytut Pamięci Narodowej- Kraków, Ostatni patrol ORP „Orzeł” [online], Instytut Pamięci Narodowej – Kraków [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  4. ↑ „Orzeł” i „Sęp” – jak powstawały słynne okręty marynarki wojennej [online], polska-zbrojna.pl [dostęp 2021-07-12].
  5. ↑ a b Tomasz Stańczyk, Polscy podwodniacy na polowaniu. Jak „Sokół” i „Dzik” posyłały Niemców na dno [online], superHISTORIA, 21 lipca 2020 [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  6. ↑ ORP „Sokół” [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2021-07-12].
  7. ↑ ORP Dzik, 1942 – polacy odznaczeni duńskimi orderami i odznaczeniami [online], ww.pl.freejournal.org [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  8. ↑ ORP „Jastrząb” [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2021-07-12].
  9. ↑ ORP Jastrząb – pechowy polski okręt podwodny z USA [online], SmartAge.pl, 15 maja 2020 [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  10. ↑ Sławomir Mamoń, ORP Dragon. Polski krążownik w Normandii i jego smutny koniec [online], Tytus – Twój przewodnik po historii, 8 lipca 2019 [dostęp 2021-07-11] (pol.).
  11. ↑ Koszela 2013 ↓, s. 71–73.
  12. ↑ Koszela 2013 ↓, s. 69.
  13. ↑ a b „Danae” Class Cruisers [online], web.archive.org, 23 grudnia 2002 [dostęp 2021-07-11] [zarchiwizowane z adresu 2002-12-23].
  14. ↑ a b Jerzy Pertek: Krążowniki „Dragon” i „Conrad”. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1969, s. 39.
  15. ↑ D Class Battle Cruisers of the Royal Navy [online], battleships-cruisers.co.uk [dostęp 2021-07-11].
  16. ↑ ORP Wicher [online], dobroni.pl, 18 marca 2013 [dostęp 2021-07-12].
  17. ↑ Przemysław Budzbon. Kontrtorpedowiec typu Wicher. „Plany Modelarskie”. 143 (4/1988). 
  18. ↑ ORP Grom ginie pod Narwikiem – Muzeum Marynarki Wojennej [online] [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  19. ↑ Kondracki 2013 ↓, s. 55.
  20. ↑ Twardowski 2002 ↓, s. 16, 28–29.
  21. ↑ Piaskowski 1996 ↓, s. 64.
  22. ↑ Whitley 1988 ↓, s. 107.
  23. ↑ HMS Garland, który stał się ORP Garland [online], trojmiasto.pl, 29 lutego 2012 [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  24. ↑ ORP „Garland” [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2021-07-12].
  25. ↑ Historia i Współczesność: Niszczyciel ORP Ouragan [online], Historia i Współczesność, 15 maja 2011 [dostęp 2021-07-12].
  26. ↑ OF Ouragan – niechciany niszczyciel – Magnum-x [online], magnum-x.pl [dostęp 2021-07-12].
  27. ↑ OURAGAN – francuski niszczyciel pod polską banderą [online], graptolite.net [dostęp 2021-07-12].
  28. ↑ Podniesienie bandery na ORP Piorun – Muzeum Marynarki Wojennej [online] [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  29. ↑ Wojenna służba bojowa ORP Piorun [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  30. ↑ Pertek 1987 ↓, s. 591.
  31. ↑ a b c ORP Krakowiak – pierwszy Hunt pod biało-czerwoną – Muzeum Marynarki Wojennej [online], muzeummw.pl [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  32. ↑ a b c Polish Navy World War Two ORP Slazk [online], polishgreatness.com [dostęp 2021-07-12].
  33. ↑ ORP Kujawiak tonie u brzegów Malty – Muzeum Marynarki Wojennej [online] [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  34. ↑ Podwodni detektywi – odnalezienie wraku ORP „Kujawiak” [online], dzieje.pl [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  35. ↑ ORP Orkan tonie storpedowany na Atlantyku – Muzeum Marynarki Wojennej [online] [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  36. ↑ Zatopienie niszczyciela ORP ORKAN – Magnum-x [online], magnum-x.pl [dostęp 2021-07-12].
  37. ↑ Whitley 1988 ↓, s. 122.
  38. ↑ Niezwykłe zdjęcia MW po raz pierwszy w kolorze. ORP Błyskawica, wodnosamoloty i polscy oficerowie – zdjęcie nr 16 [online], gazetapl [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  39. ↑ ORP Krakowiak, torpedowiec [online], 2wojna.pl [dostęp 2021-07-12].
  40. ↑ Torpedowce II Rzeczypospolitej [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  41. ↑ Polskie okręty wojenne: Torpedowiec ORP ŚLĄZAK [online], graptolite.net [dostęp 2021-07-12].
  42. ↑ Torpedowce: ORP KUJAWIAK, dawny niemiecki torpedowiec A 68 [online], graptolite.net [dostęp 2021-07-12].
  43. ↑ ORP PODHALANIN, ex ORP GÓRAL, dawny niemiecki torpedowiec A-80 [online], graptolite.net [dostęp 2021-07-12].
  44. ↑ Marek Twardowski. ORP KASZUB – ofiara pecha czy sabotażu?. „Morza, Statki i Okręty”. 1/2004. ISSN 1426-529X. 
  45. ↑ Rozkaz KMW 18106 Org. Mob. Ministra Spraw Wojskowych w sprawie skreślenia ORP „Kaszub” z listy okrętów wojennych (Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 34 z 22.10.1925 r., poz. 346).
  46. ↑ Bartelski 2009 ↓, s. ?.
  47. ↑ Piwowoński 1989 ↓, s. 262.
  48. ↑ Wielka Encyklopedia Uzbrojenia MS Wojsk 1918 – 1939 – ORP „Mazur” [online], web.archive.org, 9 lipca 2009 [dostęp 2021-07-12] [zarchiwizowane z adresu 2009-07-09].
  49. ↑ Stawiacz min ORP „Gryf” – pierwsze trzy dni II wojny światowej – Aktualności – Archiwum – Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku [online], nmm.pl [dostęp 2021-07-11].
  50. ↑ Podniesienie bandery na ORP Gryf – Muzeum Marynarki Wojennej [online] [dostęp 2021-07-11] (pol.).
  51. ↑ ORP „Gryf” – Kampania Wrześniowa 1939.pl [online], 1939.pl [dostęp 2021-07-11].
  52. ↑ a b Bartelski 2016 ↓, s. 43–44.
  53. ↑ Bartelski 2016 ↓, s. 34, 37.
  54. ↑ Bartelski 2016 ↓, s. 33–34.
  55. ↑ a b ORP „Jaskółka” – Kampania Wrześniowa 1939.pl [online], 1939.pl [dostęp 2021-07-13].
  56. ↑ ORP Jaskółka [online], dobroni.pl, 18 marca 2013 [dostęp 2021-07-13].
  57. ↑ a b Krystian Mielczalski, Barwne dzieje „Ptaszków” [online].
  58. ↑ a b Bartelski 2007 ↓, s. 44–51.
  59. ↑ a b Marek Twardowski. Kanonierki Generał Haller i Komendant Piłsudski. „Morza, Statki i Okręty”. 3/1998. s. 19–22. ISSN 1426-529X. 
  60. ↑ a b Marek Twardowski. Polskie ścigacze w II wojnie światowej. „Morza, Statki i Okręty”. 3/1998, 1998. ISSN 1426-529X. 
  61. ↑ Zdzisław Kryger. Polskie związki z Cowes. „Przegląd Morski”. 2/2010, 2010. ISSN 1897-8436. 
  62. ↑ a b c Małe, ale śmiałe. Kutry torpedowe i artyleryjskie podczas II w.ś. [online], trojmiasto.pl, 22 listopada 2011 [dostęp 2021-07-14] (pol.).
  63. ↑ Rafał Mariusz Kaczmarek, „Nieznane” okręty polskiej Marynarki Wojennej. „Morze, Statki i Okręty” nr 1/2006, s. 67–69.
  64. ↑ Pomocnicze okręty patrolowe Médoc i Pomerol [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-13] (pol.).
  65. ↑ ORP Pomorzanin – pierwszy okręt Polskiej Marynarki Wojennej [online], SmartAge.pl, 29 lutego 2020 [dostęp 2021-07-15] (pol.).
  66. ↑ Podniesienie bandery na ORP Bałtyk – Muzeum Marynarki Wojennej [online] [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  67. ↑ ORP Bałtyk [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  68. ↑ ORP BAŁTYK: okręt-hulk, zdeklasowany krążownik. II wojna światowa. [online], graptolite.net [dostęp 2021-07-17].
  69. ↑ Bandera na ORP Wilia – Muzeum Marynarki Wojennej [online] [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  70. ↑ ORP Wilja, zapracowany okręt transportowo-szkolny [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  71. ↑ Okręt transportowy i szkolny ORP Wilia [online], SmartAge.pl, 21 sierpnia 2020 [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  72. ↑ ORP „Sławomir Czerwiński” – okręt baza okrętów podwodnych. [online], graptolite.net [dostęp 2021-07-17].
  73. ↑ ORP Warta, Gdynia – kresy.org.pl [online], kresy.org.pl [dostęp 2021-07-17].
  74. ↑ ORP Nurek [online], dobroni.pl, 22 marca 2013 [dostęp 2021-07-17].
  75. ↑ Wielka Encyklopedia Uzbrojenia MSWojsk 1918 – 1939 [online], web.archive.org, 9 lipca 2009 [dostęp 2021-07-14] [zarchiwizowane z adresu 2009-07-09].
  76. ↑ a b Piotr Cierpucha, Flotylle rzeczne w niepodległej Polsce 1918–1939 [online], wody.gov.pl [dostęp 2021-07-14] (pol.).
  77. ↑ a b ORP Horodyszcze, Pińsk, Toruń, Warszawa [online], Archiwum Państwowe w Warszawie – oficjalny profil na Facebook, 18 września 2017.
  78. ↑ a b Strażnicy „Morza Pińskiego” [online], Przystanek Historia [dostęp 2021-07-14] (pol.).
  79. ↑ a b Okręty polskiej marynarki wojennej (pmw) podczas II wojny światowej, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-14].
  80. ↑ Monitor rzeczny Flotylli Pińskiej ORP Kraków [online], dobroni.pl, 24 kwietnia 2015 [dostęp 2021-07-17].
  81. ↑ Dlaczego rzeczny pancernik „Kraków” został zatopiony dwa razy? [online], naszahistoria.pl, 26 sierpnia 2016 [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  82. ↑ ORP Wilno, monitor rzeczny [online], 2wojna.pl [dostęp 2021-07-17].
  83. ↑ Flotylla Pińska cz.VIII Niepokorny ORP Wilno [online], dobroni.pl, 4 stycznia 2013 [dostęp 2021-07-17].
  84. ↑ Kanonierka Rzeczna [online], dobroni.pl, 16 marca 2013 [dostęp 2021-07-14].
  85. ↑ Okręty i dyplomacja [online], polska-zbrojna.pl [dostęp 2021-07-14].
  86. ↑ a b c d Ireneusz Bieniecki, Charakterystyka jednostek pływających Flotylli Pińskiej Polskiej Marynarki Wojennej i możliwości ich wykorzystania, Izabela Szkurłat.
  87. ↑ ORP Admirał Sierpinek [online], dobroni.pl, 16 marca 2013 [dostęp 2021-07-17].
  88. ↑ ORP Admirał Sierpinek – Magnum-x [online], magnum-x.pl [dostęp 2021-07-17].

Bibliografia

edytuj
  • Witold Koszela. Okręt, który nie widział ojczyzny, ORP Dragon. „Morze, Statki i Okręty”. 3/2013, s. 65–75, 2013. Magnum X. ISSN 1426-529X. 
  • Marek Twardowski. ORP Kaszub – ofiara pecha czy sabotażu. „Morza Statki i Okręty”. numer 1 (43) styczeń/luty 2004, 2004. Magnum X. ISSN 1426-529X. 
  • Jan Bartelski. Sprowadzenie poniemieckich torpedowców do Polski. „Morza, Statki i Okręty”. 6 (90)/2009, 2009. ISSN 1426-529X. 
  • Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej. Warszawa: 1989. ISBN 83-10-08902-3.
  • Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995. Bellona i Lampart, 1995. ISBN 83-86776-08-0.
  • Marek Twardowski: Niszczyciele typu Grom. cz. 1, cz. 2; „Grom”, „Błyskawica”. Gdańsk: AJ-Press, 2002, seria: Encyklopedia Okrętów Wojennych, nr 24. ISBN 83-7237-115-6.
  • Tadeusz Kondracki: Niszczyciele „Grom” i „Błyskawica”. Warszawa: Edipresse Polska, 2013, s. 64, seria: Wielki leksykon uzbrojenia: Wrzesień 1939. Tom 6. ISBN 978-83-7769-554-8.
  • Stanisław M. Piaskowski: Okręty Rzeczypospolitej Polskiej 1920-1946. Warszawa: Lampart, 1996. ISBN 83-900217-2-3.
  • M.J. Whitley: Destroyers of World War Two. An international encyclopedia. Annapolis, MD: Naval Institute Press, 1988. ISBN 0-87021-326-1. (ang.).
  • Jerzy Pertek: Wielkie dni małej floty. Wyd. X. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1987. ISBN 83-210-0542-X. (pol.).
  • Marek Twardowski. Kanonierki Generał Haller i Komendant Piłsudski. „Morza Statki i Okręty”. 3/1998, 1998. ISSN 1426-529X. 
  • Jan Bartelski. Zakup kanonierek w Finlandii w 1920 roku. „Morze Statki i Okręty”. 12/2007. XII (72), grudzień 2007. ISSN 1426-529X. 
  • Jan Andrzej Bartelski. Pierwsze polskie „ptaszki”. „Morza i Okręty”. Nr specjalny 2/2016. II (6), 2016. ISSN 2450-3509. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Okręty_Marynarki_Wojennej_wycofane_do_1946_roku&oldid=74259205”