Ochrona przeciwporażeniowa
Ochrona przeciwporażeniowa – zespół środków zmniejszających ryzyko porażenia elektrycznego[1].
Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym w urządzeniach niskiego napięcia polega na tym, że części czynne niebezpiecznie nie powinny być dostępne, a części przewodzące dostępne nie powinny być niebezpieczne w warunkach normalnego użytkowania oraz w przypadku pojedynczego uszkodzenia.
Stopnie ochrony przeciwporażeniowej
edytujWyróżnia się następujące trzy stopnie ochrony przeciwporażeniowej[2]:
Ochrona podstawowa (ochrona przed dotykiem bezpośrednim) – ochrona przed dotknięciem elementów urządzeń elektrycznych pod napięciem, które mogłoby wywołać zagrożenie porażeniowe, a pracujących w warunkach normalnych przy braku uszkodzenia. Ochronę podstawową realizuje się poprzez uniemożliwienie człowiekowi dotyku do elementów pod napięciem poprzez:
- zastosowanie izolacji podstawowej części czynnych;
- instalację osłon i zagrodzeń;
- umieszczenie poza zasięgiem ręki;
Ochrona przy uszkodzeniu (ochrona przed dotykiem pośrednim) – ochrona przed skutkami porażenia w przypadku dotknięcia do elementów elektrycznie czynnych (które normalnie są odizolowane, a chwilowo np. w wyniku awarii znalazły się pod napięciem). Realizowana jest poprzez zminimalizowanie wartości prądu rażeniowego, zminimalizowanie czasu przepływu prądu przez ciało człowieka lub poprzez całkowite uniemożliwienie tegoż przepływu. W tym celu należy można stosować:
- samoczynne wyłączanie zasilania;
- podwójna lub wzmocniona izolacja;
- separację elektryczną;
- zasilanie bardzo niskim napięciem (SELV, PELV).
Ochrona uzupełniająca - ochrona uzupełniające ochronę podstawową i/lub ochronę przy uszkodzeniu. Jako elementy ochrony uzupełniającej stosuje się:
Ochrona przeciwporażeniowa w instalacjach fotowoltaicznych
edytujInstalacje fotowoltaiczne należą do grupy instalacji specjalnych. W takich instalacjach urządzenia elektryczne po stronie DC należy uznawać za aktywne, nawet gdy strona AC jest odłączona od sieci lub gdy falownik jest odłączony od strony DC[3].
W tego typu instalacjach po stronie DC jako ochronę podstawową nie należy stosować: przeszkód umieszczania poza zasięgiem. W przypadku ochrony przy uszkodzeniu nie należy stosować: izolowania stanowiska, separacji elektrycznej, ochrony za pomocą nieuziemionych połączeń wyrównawczych miejscowych[3]. W obwodach DC stosowanie samoczynnego wyłączenia zasilania w wymaganym czasie jest bezcelowe ponieważ nie ma możliwości wyłączenia modułów fotowoltaicznych[4].
W przypadku ochrony przed dotykiem pośrednim po stronie DC należy stosować bardzo niskie napięcie (SELV, PELV) albo podwójną lub wzmocnioną izolację. W przypadku podwójnej lub wzmocnionej izolacji moduły fotowoltaiczne i oprzewodowanie powinny mieć izolację klasy II lub równoważną. W przypadku zasilania bardzo niskim napięciem (SELV, PELV) napięcie obwodu otwartego nie powinno przekraczać 120 V. W przypadku przekroczenia napięcia 30 V dodatkowo należy zapewnić ochronę podstawową[3].
Środki nietechniczne ochrony przeciwporażeniowej
edytujOprócz środków technicznych istnieją również nietechniczne środki ochrony przeciwporażeniowej. Wśród nich można wymienić:
- szkolenie wstępne oraz okresowe pracowników obsługujących urządzenia elektryczne,
- wymóg posiadania wymagań kwalifikacyjnych przez pracowników obsługujących urządzenia elektryczne,
- właściwa organizacja pracy osób obsługujących urządzenia elektryczne,
- egzekwowanie przestrzegania zasad bezpieczeństwa,
- popularyzacja zasad bezpiecznego użytkowania urządzeń elektrycznych,
- badania okresowe pracowników obsługujących urządzenia elektryczne,
- szkolenie z udzielania pierwszej pomocy w przypadkach porażeń elektrycznych.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ PN-IEC 60050-195
- ↑ W. Jabłoński, Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach elektrycznych niskiego i wysokiego napięcia, WNT 2005
- ↑ a b c PN-HD 60364-7-712:2016 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Część 7-712: Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji. Fotowoltaiczne (PV) układy zasilania
- ↑ P. Czaja, Środki ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach fotowoltaicznych, Przegląd Elektrotechniczny, R. 91 NR 12/2015
Bibliografia
edytuj- "Ochrona od porażeń w instalacjach elektrycznych obiektów budowlanych", Alojzy Rogoń, wyd. Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw SEP, Warszawa 1999, ISBN 83-901315-6-0.