Nowosiółka Biskupia
Nowosiółka Biskupia[1] (ukr. Збручанське, Zbruczanśke) – wieś na Ukrainie w rejonie czortkowskim[2], w obwodzie tarnopolskim nad Zbruczem.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia |
2.292 km² |
| Wysokość |
196 m n.p.m. |
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 3541 |
| Kod pocztowy |
48745 |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 48°39′44″N 26°16′18″E/48,662222 26,271667
| |
Opis
edytujSiedziba parafii i gminy. Ma sześć części: Wyhin (Вигін, oznacza pastwisko), Młynówka (Млинівка), Szkirnena (Skurnia), Pod Ogrodami (Під Садами), Nowosiółka, Wyła (Widły, ukr. Вила). Siedziba rady wiejskiej (ukr. сільська рада). Szkoła, biblioteka. Mieszkańców obecnie 433.
Historia
edytujJedna z pierwszych wzmianek o wsi pochodzi z 1448 r.[1] Przed I wojną światową wieś nazywała się Nowosiółka Czarnokoziniecka. Do 1939 r. w Polsce w powiecie borszczowskim (województwo tarnopolskie). Leży nad Zbruczem, po drugiej stronie rzeki znajduje się wieś (dawniej miasto) Czarnokozińce z ruinami zamku - rezydencją letnia biskupów kamienieckich. Ze względu na to, że tereny stanowiły własność biskupów kamienieckich, Nowosiółka zwana była także Biskupią.
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała strażnica KOP „Nowosiółka”[3].
Według danych GUS z 1921 roku, były dwie wsie Nowosiółka i Młynówka, liczące razem 1016 osób. W roczniku GUS z 1931 r. opisano jedną wieś Nowosiółka Biskupia lub Nowosiółka nad Zbruczem liczącą 1126 mieszkańców.
W 1939 r. NKWD aresztowało tutejszych 3 Polaków, którzy zaginęli bez wieści. W październiku 1941 r. Niemcy aresztowali i rozstrzelali ks. Jana Bojarczaka na podstawie ukraińskiego donosu, który oskarżał duchownego o pomaganie jeńców sowieckim. W 1942 r. Ukraińska Policja Pomocnicza, wywiozła z wioski do getta 30 Żydów, gdzie wszyscy zginęli. W latach 1944–1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 43 Polaków, w tym ks. Józefa Turkiewicza[4][5].
Zabytki i atrakcje turystyczne
edytuj- cerkiew pw. św. Mikołaja z XIV w. znana na całej Ukrainie
- kościół pw. św. Jana Nepumucena z 1867 r.
- siedem jaskiń.
Zdjęcia
edytuj-
Cerkiew pw. św. Mikołaja
-
Kościół pw. św. Jana Nepumucena
-
Jaskinia krasowa
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII. Warszawa: 1880-1902, s. 277.
- ↑ Постанова Верховної Ради України від 17 липня 2020 року № 807-IX "Про утворення та ліквідацію районів" [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2023-03-12] (ukr.).
- ↑ Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 315. ISBN 83-88973-58-4.
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939–1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 48, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
- ↑ JAN STANISŁAW BOJARCZAK — MARTYROLOGIUM [online], www.swzygmunt.knc.pl [dostęp 2023-05-06].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nowosiółka 5.) z ''Młynówką'', dawniej ''Nowosielce'', wś, pow. borszczowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 277.
- strona Józefa Toporowskiego z Nowosiółki