Nowopłetwe

Nowopłetwe
	Neopterygii
	Regan, 1923
	Okres istnienia: perm–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Podgromada	nowopłetwe
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nowopłetwe^[2] (Neopterygii) – podgromada ryb promieniopłetwych obejmująca większość współcześnie żyjących gatunków ryb.

Ewolucja

Nowopłetwe wyłoniły się w późnym permie, około 250 mln lat temu (późny perm^[3]), prawdopodobnie z ganoidów chrzęstnych^[4]. Okres ich panowania w wodach całego świata rozpoczął się w erze mezozoicznej i trwa. U pierwszych przedstawicieli tej grupy pojawił się częściowo skostniały szkielet oraz prymitywny pęcherz pławny. Reliktem tej linii rozwojowej są współczesne niszczukokształtne. U pozostałych dwóch grup, które przetrwały do dzisiejszej formy nastąpiła redukcja warstwy ganoiny, co przyczyniło się do zmniejszenia ciężaru łusek^[2]. Pojawiła się ruchoma kość szczękowa, prostsza budowa płetw i symetryczna płetwa ogonowa. Dzięki tym zmianom nowopłetwe mogły sprawniej pływać i zdobywać pokarm, stały się zwinnymi, szybkimi drapieżcami i odniosły sukces ewolucyjny – zdominowały większość zbiorników wodnych na Ziemi^[4].

Systematyka

Wśród nowopłetwych wyodrębniane są dwie grupy^[3]:

Holostei – ganoidy kostne z rzędami:
- Semionotiformes – niszczukokształtne
- Amiiformes – amiokształtne
Teleostei – doskonałokostne

Przypisy

↑ Neopterygii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
↑ ^a ^b Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006, s. 95–96. ISBN 0-471-25031-7.
↑ ^a ^b Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 96. ISBN 978-83-01-15140-9.

[itis-1] Neopterygii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Zalachowski-2] Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.

[Nelson2006-3] Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006, s. 95–96. ISBN 0-471-25031-7.

[Szatanska-4] Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 96. ISBN 978-83-01-15140-9.

[2]