Nowokuźnieck
Nowokuźnieck (ros. Новокузнецк, szor. Aba-Tura[2], chak. Aba-Tura[3], ałt. Aba-Tura[4]) – miasto w azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej, w obwodzie kemerowskim, nad Tomem (dopływ Obu).
 Stacja kolejowa Nowokuźnieck, Teatr, Sobór Przemienienia Pańskiego, Sobór Narodzenia Pańskiego, Twierdza Kuźniecka, Osiedle, Budynki, Skrzyżowanie ul. Ordżonikidze i pl. Metalurgów | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Prawa miejskie |
1689 | ||||
| Zarządzający |
Siergiej Kuzniecow↗ | ||||
| Powierzchnia |
424,3 km² | ||||
| Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
3843 | ||||
| Kod pocztowy |
654000–654103 | ||||
Położenie na mapie obwodu kemerowskiego  | |||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||
 53°45′N 87°07′E/53,750000 87,116667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
_(1804).png)
Historia
edytujOsada założona została w 1618 roku, pod nazwą Kuźniecki Ostrog, od 1622 Kuźnieck. W 1929 powstała nowa osada Sad-gorod (czyli Miasto ogród), w 1931 przemianowana na Nowokuźnieck. W 1932 roku zmiana nazwy miasta na Stalinsk. W 1939 r. utworzenie miasta Stalinsk-Kuźnieck, następnie przemianowanego na Stalinsk. Od 1961 roku Nowokuźnieck. Gwarowo mówi się Kuźnia.
Szybki rozwój miasta nastąpił w latach trzydziestych XX wieku, w związku z uruchomieniem wielkiej huty żelaza. Obecnie miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym (muzea, teatry) i naukowym (2 szkoły wyższe). Miasto posiada dobrze rozwinięty przemysł hutniczy (żelaza i aluminium), metalowy, maszynowy, chemiczny i wydobywczy (eksploatacja węgla kamiennego).
W Stalińsku urodziła się 24 października 1945 Bogusława Blajfer – polska działaczka opozycji demokratycznej w PRL.
Demografia
edytuj| Rok | Liczba ludności |
|---|---|
| 1940 | 179 100 |
| 1956 | 347 000 |
| 2000 | 561 600 |
| 2015 | 550 127 |
| 2020 | 549 103 |
Gospodarka
edytujW mieście rozwinął się przemysł maszynowy, chemiczny, materiałów budowlanych oraz hutniczy[5].
Transport
edytujW mieście działa komunikacja tramwajowa i trolejbusowa oraz port lotniczy Nowokuźnieck.
Funkcjonuje transport kolejowy zarówno towarowy, jak i pasażerski, stacja Nowokuźnieck – podróż kolejową z Nowokuźniecka do Moskwy trwa w zaokrągleniu 4 dni.
Sport
edytujMiasta partnerskie
edytujGaleria
edytuj-
Stacja kolejowa
-
Most kolejowy nad Tomem
-
Most Bajdajewski
-
Kinoteatr Oktabrski
-
Kościół św. Jana Złotoustego
-
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
-
Basen Zapsibowiec
Przypisy
edytuj- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года [online] [dostęp 2021-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-22] (ros.).
- ↑ http://tili.tadarlar.ru/tadar/rus-shor.html От Мысков до Новокузнецка. Томазақтаң Аба-тура четтире.
- ↑ https://books.google.az/books?id=5iL_AgAAQBAJ&lpg=PA240&ots=klWhC-KlZH&dq=%22%D0%B0%D0%B1%D0%B0-%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%22&hl=ru&pg=PA240#v=onepage&q&f=false Аба-Тура Кузнецк.
- ↑ http://altai-mountains.ru/articles/?idnews=4051 Алтайцы до сих пор называют Томск Том-тура (букв.: город на реке Томь), Кузнецк – Аба-тура (поселение абинцев), Бийск – Jаш-тура (искажённое от Таш-тура – букв.: город из камня, то есть крепость).
- ↑ Nowokuźnieck, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-02-17].