Nowe Depułtycze
Nowe Depułtycze – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Chełm[6][5].
| wieś | |
 Centrum Współpracy Transgranicznej PWSZ w Chełmie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
82 |
| Kod pocztowy |
22-100[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LCH |
| SIMC |
0101310[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Chełm  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu chełmskiego  | |
 51°03′51″N 23°23′14″E/51,064167 23,387222[1]
| |
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa chełmskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Chełm[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 238 mieszkańców[8] i była 23. co do wielkości miejscowością gminy Chełm.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0101327 | Dwór | część wsi |
| 0101333 | Podłącze | przysiółek |
We wsi znajduje się centrum współpracy transgranicznej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie[9] oraz Sala Królestwa miejscowego zboru Świadków Jehowy[10].
Historia nazwy wsi
edytujDo końca II wojny światowej Depułtycze Nowe i Stare stanowiły jedną wieś o nazwie Depułtycze Ruskie z wydzielonym obszarem dworu. I tak:
- na mapie "Woiewodztwa Lubelskie y Rawskie. Mazowsze y Podlasie Południowe. Część Pułnocna Woiewodztw Bełzkiego, Ruskiego y Sendomirskiego Część Zachodnia Wojewodztwo Wolyńskiego y Brzeskiego—Litewskiego" z 1772 zaznaczono tylko ogólnie miejscowość Depultyce
- Mappa Szczegulna Woiewodztwa Lubelskiego z 1786 przedstawia wieś Dypultycze Ruskie
- na Topograficznej Karcie Królestwa Polskiego na wydaniach z lat 1843 i 1864 widnieją Depułtycze Ruskie
- na wydanej w Paryżu w 1859 mapie arkusz XXVII Lublin znajdujemy podpis Depułtycze Ruskie
- na mapie Automobilistów Królestwa Polskiego arkusz Chełm z roku 1913 miejscowość podpisano Depułtycze Rus.
- niemiecki przedruk mapy rosyjskiej z okresu I wojny światowej Râd" XX List" 2 Cholm zamieszcza nazwę Russkije Depultytsche
- oraz polska mapa WIG Pas 44 Słup 37 z 1931 nazywa wieś Depułtycze Ruskie
Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 4, Województwo lubelskie wymienia wieś Depułtycze Ruskie (48 Polaków i 118 Rusinów) oaz Depułtycze Ruskie folwark (171 Polaków). Dopiero mapy sporządzane po II wojnie światowej dzielą wieś na Depułtycze Nowe i Stare.
Dawna cerkiew - dzisiejszy kościół
edytujPierwsza cerkiew prawosławna we wsi była wzmiankowana w 1508, kolejna w XVII w. W latach 1770–90 wzniesiono obecną drewnianą świątynię już jako cerkiew unicką z fundacji łacińskiego biskupa sufragana kijowskiego Michała Ignacego Franciszka Olędzkiego (1753-1803) herbu Rawicz, właściciela dóbr Uher. Otrzymała ona wezwanie Podwyższenia Krzyża Świętego a potem Św. Mikołaja. W 1875 przejęta przez cerkiew prawosławną. W 1905 zbudowano obok starej nową murowaną cerkiew zburzoną w 1938.
W 1916 roku cerkiew została przejęta przez kościół rzymsko-katolicki a w 1929 utworzono parafię Wszystkich Świętych.
Kościół jest drewniany, orientowany, zbudowany na zrąb, oszalowany, wzmocniony lisicami. Nawa ma kształt zbliżony do kwadratu z wydzielonym wewnątrz przedsionkiem z 1939. Prezbiterium jest prostokątne, zamknięte trójbocznie, z dwiema prostokątnymi zakrystiami po bokach. Nawa ma dach trójspadowy, z wieżyczką sygnaturki na szczycie, prezbiterium wielospadowy, zakrystie pulpitowe (wszystkie dachy kryte blachą).
We wnętrzu płaski strop, nad przedsionkiem chór muzyczny. Ołtarz główny późnobarokowy z 2 poł.XVIII w. przeniesiony z Trzeszczan Pierwszych koło Hrubieszowa. Znajduje się w nim obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Po jego lewej stronie na ścianie prezbiterium barokowy obraz Wszystkich Świętych (zapewne z 2. ćwierci XVIII wieku). W prawym ołtarzu bocznym umieszczono obraz Chrztu Chrystusa w Jordanie, pochodzący zapewne z przełomu XVIII i XIX wieku, w lewym późnobarokowe obrazy Ukrzyżowania z Matką Boską i św. Janem Ewangelistą, w rokokowych ramach oraz św. Piotra i Pawia.
Drewniana dzwonnica pochodzi z końca XVIII w.[11]
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 88723
- ↑ Wieś Nowe Depułtycze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-19], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 stycznia 2023 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 823 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-16]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ J. Barczyński, Akademickie Centrum Współpracy Transgranicznej PWSZ stało się faktem, 14 lutego 2011.
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2015-01-10].
- ↑ Kościół (dawna cerkiew) w Nowych Depułtyczach na stronie Lubelskie Klimaty