Nowe Dąbie

Słowo dąbie pochodzi od nazwy miejsca porośniętego dębami (inaczej: zbiór dębów). Nazwa ta kilkukrotnie się zmieniała, zaczynając od Dombie w 1787 roku, poprzez neu Dombie w latach 1796-1802, Dąbie Nowe 1880-1921, Neu Dombie 1921-1971, kończąc na Nowym Dąbiu od 1971 roku^[4].

Od 1.09.2003r. funkcjonuje Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Nowym Dąbiu prowadzona przez Stowarzyszenie "Mała Szkoła". Znajduje się ona w budynku dawnej filii Szkoły Podstawowej w Łabiszynie. Szkoła kształci uczniów klas I-III, dzieci 5 i 6 letnie w oddziale przedszkolnym, oraz 3 i 4 letnie w punkcie przedszkolnym. Aktualnie szkoła zatrudnia 6 nauczycieli^[5]. Dyrektorem placówki jest mgr Maria Stosik^[6].

Na terenie wsi znajdują się dwa obiekty nieruchome ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków – dom nr 55 z 2 poł. XIX w. (obecnie dom i sklep), oraz cmentarz ewangelicki, niemieckich mieszkańców wsi powstały również w XIX wieku. Cmentarz położony jest w lesie, na wzniesieniu przy drodze prowadzącej do Rzywna^[7].

W Nowym Dąbiu znaleziono najstarsze na terenie gminy ślady osadnictwa ludzkiego pochodzące z paleolitu schyłkowego (obszar archeologiczny AZP 40-37)^[8][9]

W miejscowości funkcjonuje świetlica wiejska – miejsce spotkań rady sołeckiej, oraz miejsce różnego typu działań kulturalnych i społecznych dla mieszkańców sołectwa^[10][11].

W pobliżu świetlicy znajdują się 3 boiska: do piłki nożnej, siatkówki plażowej i koszykówki.

We wsi znajdują się również 2 place zabaw – jeden na terenie Szkoły Podstawowej, a drugi, ogólnodostępny, obok boiska do piłki nożnej.

W 2017 roku obok placu zabaw powstała siłownia zewnętrzna^[12].

Nowe Dąbie jest w pełni zelektryfikowane. W znacznej części posiada oświetlenie drogowe^[12].

W miejscowości znajduje się ujęcie wody i stacja wodociągowa które zasila wsie: Nowe Dąbie, Obórznia i Kąpie. Ujmowana woda poddawana jest procesowi uzdatniania na stacji wodociągowej poprzez odżelazianie^[13]

Miejscowość nie posiada kanalizacji. Mieszkańcy korzystają z szamb i przydomowych oczyszczalni ścieków^[12]

Nowe Dąbie leży przy drodze wojewódzkiej nr 254^[14] oraz przy drodze gminnej nr 130103C.^[15] We wsi znajdują się przystanki autobusowe obsługiwane przez PKS Bydgoszcz Sp. z o.o. na trasie Bydgoszcz-Barcin-Bydgoszcz^[16].

Wierni kościoła katolickiego z miejscowości należą do Parafii św. Mikołaja w Łabiszynie, dekanat Łabiszyn, diecezja bydgoska^[17].

Nowe Dąbie nie jest aktualnie wsią typowo rolniczą. Większość mieszkańców pracuje poza wsią, głównie w Bydgoszczy, Łabiszynie i Brzozie. Znajduje się tu kilka przedsiębiorstw o różnym profilu działalności, głównie drobne rzemieślnictwo lub handel. Największą firmą jest Zakład EL-PRZEM Spółka z o.o., działający od 2007 roku zajmujący się obróbką metali żelaznych i nieżelaznych oraz produkcją lamp LED^[18][19][12].

Na terenie wsi znajdują się dwie kopalnie kruszyw (głównie piasku, żwiru i torfu):

• Kopalnia firmy Transpol Lider, znajdująca się na zachód od centrum wsi^[20]
• Kopalnia KTK Łabiszyn SP. z o.o., znajdująca się na północny wschód od centrum wsi, na granicy ze wsią Olimpin.

Ze względów historycznych oraz z powodu ciągłego powiększania się wsi w różnych kierunkach, mieszkańcy Nowego Dąbia używają lokalnego nazewnictwa na poszczególne obszary wsi:

• Antoniewo - do końca 2023 roku była to część wsi Nowe Dąbie. Od 1.01.2024 Antoniewo zostało uznane oddzielną wsią.^[21]

• Frydrychowo – obszar położony na północ od centrum wsi. Znajduje się tutaj Śluza nr 4 Frydrychowo na Kanale Górnonoteckim oraz jeden dom jednorodzinny^[22].
• Działki – obszar w południowo-wschodniej części wsi. Teren ten zajmują głównie ogródki działkowe należące do Stowarzyszenia Ogrodowego "Nad Notecią"^[23]oraz licznie powstające domy jednorodzinne.
• Stare Dąbie lub Dąbie Stare – obszar położony w północno-wschodniej części miejscowości. W okolicach dawnego Okręgowego Przedsiębiorstwa Obrotu Zwierzętami Hodowlanymi (OPOZH). Głównie nowa zabudowa jednorodzinna^[24][25]