Norrköpings konstmuseum

Historia zbiorów Muzeum Sztuki w Norrköping zaczęła się na przełomie XIX i XX wieku, kiedy miejscowy producent snusu i jednocześnie miłośnik i kolekcjoner sztuki, Pehr Swartz zakupił zbiory Segerstéenska samlingen, na które składało się około 500 dzieł sztuki i podarował je stowarzyszeniu Norrköpings Konstförening. Ono z kolei w 1913 roku podarowało otrzymane zbiory miastu Norrköping^[1]. Kolekcja, obejmująca kilkaset dzieł sztuki, była początkowo wystawiana w prywatnej posiadłości Swartza, Villa Swartz, gdzie mieściła się również biblioteka miejska^[2].

W 1946 roku muzeum przeniosło się do swojej obecnej siedziby przy Kristinaplatsen, zaprojektowanej przez Kurta von Schmalensee, architekta miejskiego Norrköping w latach 1929–1961. Uroczystego otwarcia placówki dokonał 27 września następca tronu, książę Gustaw Adolf^[3]. Ówczesny dyrektor muzeum, Aron Borelius zakupił wówczas dużą liczbę prac szwedzkich modernistów, takich jak: Gösta Adrian-Nilsson, Isaac Grünewald, Sigrid Hjertén i Siri Derkert^[1].

Von Schmalensee zaprojektował budynek nowoczesny i funkcjonalny, z pomieszczeniami przeznaczonymi do ekspozycji dzieł sztuki oraz do urządzania wystaw okresowych. Światło dzienne przenika do wnętrza przez rząd okien zbudowanych nad podstawą dachu, a następnie rozprasza się równomiernie poprzez sufit zbudowany z matowego szkła. Światło dzienne uzupełnia oświetlenie elektryczne. W 1964 roku von Schmalensee zaprojektował dobudówkę z salą wykładową, zwaną Harlequin, funkcjonującą również jako kino. Muzeum stało się w pełni galerią sztuki, gdy w 1981 roku przeniesiono zbiory historyczne do nowych pomieszczeń na terenie Industrilandskapet. W 1997 roku odnowiono budynek muzeum, instalując w nim między innymi system klimatyzacyjny służący zabezpieczeniu zbiorów^[4].

Główną część zbiorów stanowi sztuka szwedzka XX wieku, ale są w nich również dzieła sztuki powstałe w okresie od XVII do XVIII wieku. Oprócz malarstwa w zbiorach reprezentowana jest rzeźba, fotografia, grafika, rzemiosło artystyczne, instalacja i sztuka wideo. Zbiory muzealne są skatalogowane w komputerowej bazie danych. Od 1997 roku ekspozycja w muzealnych galeriach prezentowana jest tematycznie: Człowiek, Miasto i kraj, Geometria i Portret^[1].

Kolekcja obejmuje około 1 500 obrazów. Znaczną jej część stanowią modernistyczne prace takich artystów jak Gösta Adrian-Nilsson, Isaac Grünewald, Sigrid Hjertén i Vera Nilsson. Kolejna istotna część kolekcji to różne formy sztuki abstrakcyjnej (w tym dzieła Otto G. Carlsunda), a także twórczość współczesnych kobiet-artystek. W salach wystawowych prezentowana jest jedynie niewielka część zbiorów, reszta przechowywana jest w magazynach.

Muzealne zbiory powiększały się dzięki darowiznom, między innymi prawnika Matsa Nordströma z 1970 roku oraz Carla Johana Bolandera z 2016 roku (prace Oli Billgrena, Leny Cronqvist, Petera Tillberga i Hansa Wigerta)^[5].

•  
  August Malmström, Wysłannik króla Elli przed synami Ragnara Ladbroka, 1857
•  
  Carl Larsson, Śniadanie na wolnym powietrzu, 1910
•  
  Johan Krouthén, Śpiący chłopczyk, 1883
•  
  Johan Krouthén, Bibliotekarz diecezjalny Segerstéen w swoim domu, 1886

W posiadaniu muzeum jest jeden z największych w Szwecji zbiorów grafiki^[1], liczący około 30 000 pozycji. Zbiory obejmują szwedzką oraz światową grafikę począwszy od XV wieku do dziś. Reprezentowane są tu prace takich artystów jak: Albrecht Dürer, Rembrandt, Francisco Goya, Jacques Callot i William Hogarth, natomiast spośród szwedzkich: Stig Borglind, Axel Fridell i Bertil Bull Hedlund. W zbiorach muzeum znajduje się również archiwum artystów, obejmujące korespondencję, artykuły i katalogi. Podstawa archiwum stał się dar Margarety Carlsund z 1968 roku^[6].

Park rzeźby przy Muzeum Sztuki został zainaugurowany w 1960 roku. Powstał on dzięki donacji przedsiębiorcy budowlanego Sture Gillgårda. W parku znajduje się 15 rzeźb z okresu od początku XX wieku do współczesności. Park w sezonie letnim wykorzystywany jest do organizowania różnych imprez, w tym kulturalnych^[7].

•  
  Carl Milles, Tancerki, 1919 (brąz)
•  
  Arne Jones, Ruch spiralny, 1954 (nitowana blacha aluminiowa). Ruchoma rzeźba-fontanna na dziedzińcu przed muzeum
•  
  Eric Grate, Aklejaderna, 1959–1960 (brąz)
•  
  Liss Eriksson, Matka i dziecko, 1956 (brąz)
•  
  Gert Marcus, Cubo centrifugo-centripeto, 1987 (marmur karraryjski)

• (red.) Kristina Arnerud Mejhammar: FÖLJESLAGAREN: En vägvisare till samlingarna på Norrköpings konstmuseum Måleri Fotografi. Norrköping: Norrköpings konstmuseum, 2013. ISBN 978-91-88244-35-2. (szw.).