Niedrzwica Kościelna
Niedrzwica Kościelna – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Niedrzwica Duża[6][5].
| wieś | |
 Kościół parafialny pw. św Bartłomieja Apostoła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
24-220[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LUB |
| SIMC |
0386873[5] |
Położenie na mapie gminy Niedrzwica Duża  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubelskiego  | |
 51°05′26″N 22°21′55″E/51,090556 22,365278[1]
| |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Niedrzwica Kościelna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa lubelskiego.
Na terenie wsi ustanowiono dwa sołectwa Niedrzwica Kościelna I i Niedrzwica Kościelna II[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1555 mieszkańców[8].
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0386880 | Kandydaty | część wsi |
| 0386896 | Kozubizna | część wsi |
| 0386904 | Ludwinów | część wsi |
| 0386927 | Niedrzwica Kościelna Druga | część wsi |
| 1021100 | Niedrzwica Kościelna Pierwsza | część wsi |
| 0386956 | Stefanów Dolny | część wsi |
| 0386962 | Stefanów Górny | część wsi |
Historia
edytujW wieku XV i XVI Niedrzwica to dwie wsie Major (Niedrzwica Duża lub Wielka) i Minor (Niedrzwica Mała). Odnotowana w dokumentach w roku 1414 jako Nedrwicza zaś w 1419 Minor Nedzwicza w roku 1445 Nyedrwiczka. W roku 1531 pisana Niedrwicze, wieś, w powiecie lubelskim. Wieś stanowiła własność szlachecką w roku 1414 występuje w działach Wojtek z Mętowa, który synom Jakubowi i Janowi zapisuje połowę wsi Niedrzwica. W roku 1419 w księgach ziemskich lubelskich występuje Grot Grad z Małej Niedrzwicy. W rękach rodu Mętowskich Niedrzwica pozostaje przez większość XV wieku wykonują oni na działach wsi zapisy oprawy posagu i wiana, sukcesji. Z końcem wieku XV to jest około 1485-86 pojawia się Jan Rybczowski z Niedrzwicy. W roku 1497 dziedzicem był Jan Rybczowski zwany Sulica i Jan Sędzic[9].
Kościół parafialny istnieje tu już w roku 1531. W skład parafii wchodzi wieś Sobieszczany, mająca 30 działów szlacheckich. W samej Niedrzwicy płacił Rybczowski od 4 łanów i Matowski od 2 ½ łan. W roku 1676 Niedrzwica Major Kościelna ma 6 działów. Jeden należy do Jana Rybczewskiego. Płacą pogłówne od 21 poddanych, 85 osób dworskich i 11 osób z rodziny. We wsi Niedrzwica Minor Teodor Suchodolski płaci od 105 poddanych i 6 osób dworskich oraz 2 osób z rodziny. Jest także Wólka Niedrwicka, i której płacą Bełtowscy od 13 dworskich i 5 osób z rodziny[10].
Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1886, Niedrzwica Mała alias Kościelna, wieś z folwarkiem nad rzeką Bystrzycą, w powiecie lubelskim, gminie i parafii Niedrzwica. Leży o kilka wiorst na południe od wsi Niedrzwica Duża, wśród jaru nad brzegami rzeki. Posiada kościół parafii murowany fundacji Rybkowskich i Górskich. Kościół w Niedrzwicy Małej istniał już w drugiej połowie XVI wieku Opisywany w XIX wieku wystawił w 1797 roku Tomasz Dłuski a konsekrował w 1806 r. Wojciech Józef Skarszewski. Wieś posiadała 56 domów, młyn wodny, cegielnię, piec wapienny i pokłady kamienia wapiennego w okolicy. W roku 1827 spisano tu 36 domów i 318 mieszkańców. Niedrzwica parafia w dekanacie lubelskim liczyła 2145 dusz[10].
Folwark Niedrzwica Mała alias Kościelna, z przyległością Ludwinów i wsią Niedrzwica Mała był rozległy na 1337 mórg, w tym: grunty orne i ogrody mórg 938, łąk mórg 81, pastwisk mórg 31, lasu i zarośli mórg 240, wody mórg 13, nieużytki i place stanowiły mórg 33. Zabudowania folwarczne: budynki murowane 8, z drzewa 22. Płodozmian 10. i 14. polowy. Wieś Niedrzwica Mała posiadała osad 38, z gruntem mórg 880. Gmina Niedrzwica należy da sądu gminie okręgu I w Bełżycach, urząd gminie i stacja pocztowa na miejscu. W skład gminy wchodzą: Borzechów (z folwarkiem), Borzechowski Majdan, Kozubizna folwark, Krężnica Jara (z folwarkiem), Leśniczówka alias Dębina osada, Maryanówka folwark, Niedrzwica Duża (z folwarkiem), Niedrzwica Kościelna (z folwarkiem), Radawczyk (z folwarkiem), Strzeszkowice Duże (z folwarkiem), Strzeszkowice Małe, Sobieszczany (z folwarkiem), Sobieszczański Majdan, Strzeszkowicka Wola, Tomaszówka folwark[10].
Zabytki
edytuj- zespół kościoła parafialnego z XIX wieku, nr rej.: A/27 z 31.03.1966 i z 16.11.1966 kościół pw. Wniebowzięcia NMP i św. Bartłomieja, początek XIX wieku,
- dzwonnica
- cmentarz kościelny
- ogrodzenie z 4 kapliczkami
- cmentarz parafialny z 1800 roku, nr rej.: A/945 z 15.05.1987[11]
Inne zabytki wpisane do wykazu zabytków nieruchomych Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Niedrzwica Duża (na podstawie Załącznika do Zarządzenia nr 9/2013 Wójta Gminy Niedrzwica Duża z dnia 1 lutego 2013 roku):
- Pozostałości parku dworskiego
- Tablica pamiątkowa o nadaniu serwitutów
- Kapliczka Najświętszej Marii Panny przy starej plebanii
- Stodoła plebańska w Zespole Plebańskim
- Obora plebańska w Zespole Plebańskim
Kultura
edytujFilia powstałej w 1949 roku Gminnej Biblioteki Publicznej w Niedrzwicy Dużej
Muzeum Młynarstwa i Rzemiosł Wiejskich ulokowane w budynku młyna gospodarczego, zwanego Młyn Grodzkiego należącego do Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Niedrzwicy Dużej, które prowadzi Fundacja Młyn Grodzkiego Muzeum Młynarstwa i Rzemiosł Wiejskich
Transport
edytujW Niedrzwicy Kościelnej znajduje się osobowy przystanek kolejowy Niedrzwica Kościelna na linii Lublin-Kraśnik.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 168133
- ↑ Wieś Niedrzwica Kościelna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-03-21].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 810 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ Strona gminy, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Niedrzwica Mała, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
- ↑ a b c
- Niedrzwica Kościelna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 58.
- Niedrzwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 376.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 58 [dostęp 2016-07-23].
Bibliografia
edytuj- Janina Biegalska, Historia wsi Niedrzwica Kościelna, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Niedrzwicy Kościelnej 2000.