Nerecznica krótkoostna

Nerecznica krótkoostna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	paprocie
Podklasa	paprotkowe
Rząd	paprotkowce
Rodzina	nerecznicowate
Rodzaj	nerecznica
Gatunek	nerecznica krótkoostna
	Nazwa systematyczna
	Dryopteris carthusiana (Vill.) H.P.Fuchs; Bull. Soc. Bot. France 105: 339 (1959)
Synonimy
	Lastrea spinosa Newm.; Lastrea spinulosa C.Presl; Aspidium callipteris Wilms; Aspidium spinulosum (O.F.Müll.) Sw.; Dryopteris austriaca var. spinulosa (O.F.Müll.) Fiori; Dryopteris eu-spinulosa (Asch.) Fomin; Dryopteris spinulosa (O.F.Müll.) Kuntze; Filix spinulosa (O.F.Müll.) Farw.; Filix-mas spinulosa Farw.; Lophodium spinosum Newman; Nephrodium jordanii Rouy; Nephrodium spinulosum (O.F.Müll.) Strempel; Polypodium carthusianum Vill.; Polypodium spinosum Schrank; Polypodium spinulosum O.F.Müll.; Polypodium tanacetifolium Hoffm.; Polystichum angustatum Schumach.; Polystichum callipteris Bernh.; Polystichum coniifolium Schumach.; Polystichum mulleri Schumach.; Polystichum pseudocristatum Schur; Polystichum spinosum Roth; Polystichum spinulosum Lam. & DC.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nerecznica krótkoostna^[4], nerecznica ciernista, paprotnik ciernisty^[5] (Dryopteris carthusiana (Vill.) H. P. Fuchs) – gatunek rośliny należący do rodziny nerecznicowatych. Szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej w strefie umiarkowanej^[3]. W Polsce w całym kraju pospolity^[6].

Morfologia

Pokrój: Paproć o wysokości zwykle od 20 do 60 cm, rzadko liście nieco wyższe. Kłącze rośnie mniej więcej poziomo^[7].
Liście: O blaszkach w zarysie trójkątnie jajowatych lub podługowatojajowatych, 2-krotnie pierzastych, spodem nagich, długoogonkowych, pokrytych jasnobrunatnymi łuskami. Odcinki drugiego rzędu gęste, podługowate, tępe, karbowanopiłkowane lub piłkowano-wcinane. Długość dolnego odcinka drugiego rzędu ok. 1,5 raza przewyższa długość stojącego nad nim ze strony górnej. Kupki drobne, nie dotykające się.
Gatunki podobne: Inne gatunki nerecznic mają liście podzielone pojedynczo lub 3–4-krotnie, te o liściach mocniej podzielonych mają łuski na ogonkach wyraźnie ciemniejsze w środkowej części, blaszki ogruczolone, kłącze wznoszące się^[7].

Biologia i ekologia

Występuje w cienistych, wilgotnych i świeżych iglastych i mieszanych borach. Jest to trująca roślina.

Zastosowanie

Kłącze nerecznicy krótkoostnej (Rhizoma Filicis spinulosi) zawiera floroglucydy (aspidyna, dezaspidyna), niekiedy stosowana jak nerecznica samcza (Dryopteris filis-mas).

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
↑ ^a ^b ^c Dryopteris carthusiana (Vill.) H.P.Fuchs. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-03].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 75. ISBN 83-01-00129-1.
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 202, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin Polski niżowej. Wyd. drugie poprawione i unowocześnione. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 43. ISBN 978-83-01-14342-8.

Bibliografia

Bolesław Broda, Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[ppgI-2] The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.

[powo-3] Dryopteris carthusiana (Vill.) H.P.Fuchs. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-03].

[4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[Mowszowicz79-5] Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 75. ISBN 83-01-00129-1.

[6] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 202, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[klucz-7] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin Polski niżowej. Wyd. drugie poprawione i unowocześnione. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 43. ISBN 978-83-01-14342-8.

[4]