Narodziny narodu

Narodziny narodu
The Birth of a Nation
Gatunek	dramat, wojenny, historyczny
Data premiery	8 lutego 1915
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	190 min (czas oryginalny, według ówczesnych projektorów); 120 min (czas obecny, według współczesnych projektorów)
Reżyseria	D.W. Griffith
Scenariusz	Frank E. Woods; D.W. Griffith
Główne role	Lillian Gish; Henry B. Walthall; Mae Marsh; Ralph Lewis; Miriam Cooper; Elmer Clifton; Spottiswoode Aitken; Josephine Crowell
Muzyka	Joseph Carl Breil
Zdjęcia	Billy Bitzer
Scenografia	D.W. Griffith
Kostiumy	Robert Goldstein
Montaż	D.W. Griffith; James Smith
Produkcja	D.W. Griffith; H.E. Aitken
Wytwórnia	David W. Griffith Corp.
Dystrybucja	Epoch Producing Corp.
Budżet	110 000 USD
Przychody brutto	50 000 000 USD
	Multimedia w Wikimedia Commons

Narodziny narodu (tytuł oryginalny The Birth of a Nation) – amerykański film niemy z 1915 roku w reżyserii D.W. Griffitha. Narodziny narodu są adaptacją filmową powieści Thomasa F. Dixona Juniora, osadzoną treściowo w czasach wojny secesyjnej. Głównymi bohaterami utworu są dwie rodziny: Stonemanowie oraz Cameronowie, które po wybuchu wojny stanęły po przeciwnych stronach barykady. W obliczu coraz odważniej występujących Afroamerykanów oba rody zakładają Ku Klux Klan^[a]; ostatecznie po ustaniu wojny konflikt się kończy, a zaprzyjaźnione rodziny jednoczą się ponownie, co stanowi zapowiedź narodzin narodu amerykańskiego^[1].

The Birth of a Nation

Zrealizowany kosztem 110 000 dolarów (około 1 500 000 dolarów według cen z 2013 roku^[b]) film był pionierskim osiągnięciem kina. Reżyser w Narodzinach narodu kładł szczególny nacisk na rolę montażu w dramatyzowaniu akcji. Ruch kamery uległ dynamizacji; sceny były kręcone z kilku ustawień kamery. Griffith zerwał z klasyczną zasadą trzech jedności, zastosował też trzy kulminacje dramaturgiczne wpływające na akcję filmu, przy czym ostatnia z nich (odsiecz Ku Klux Klanu wobec ataku Afroamerykanów na posiadłość Cameronów) wprowadzała technikę montażu równoległego. Sekwencje były rozdzielane poprzez ściemnianie, rozjaśnienie i użycie efektu przesłony^[1]^[2].

Narodziny narodu początkowo miały być wydane pod nazwą Człowiek klanu, jednak ta pierwsza wersja spotkała się z burzliwą reakcją publiczności. Okrojona wersja pod obecną nazwą również była krytykowana; reżyserowi zarzucano rasistowskie poglądy, gloryfikowanie Ku Klux Klanu oraz przedstawianie Afroamerykanów w negatywnym świetle^[1]^[2]. W odpowiedzi na krytykę Griffith stworzył film Nietolerancja. Pomimo zarzucanej mu szowinistycznej wymowy Narodziny narodu posiadają opinię najbardziej wpływowego dzieła w dziejach kinematografii^[2]. Ze względu na zastosowanie pionierskich technik kinematograficznych użytych po raz pierwszy w tym filmie, w 1992 roku dzieło Griffitha zostało umieszczone w amerykańskim National Film Registry jako warte zachowania, pomimo zawartego w nim rasizmu i złego wpływu. Ponieważ film przyczynił się do odrodzenia Ku Klux Klanu, uznano, że „jest częścią historii narodu od której nie można uciec”^[3].

Obsada

Lista opracowana na podstawie źródła^[4].

Lillian Gish – Elsie Stoneman
Henry B. Walthall – pułkownik Ben Cameron
Mae Marsh – Flora Cameron
Ralph Lewis – senator Austin Stoneman
Miriam Cooper – Margaret Cameron
Elmer Clifton – kapitan Phil Stoneman
Spottiswoode Aitken – dr Cameron
Josephine Crowell – pani Cameron
George Siegmann – gubernator Silas Lynch
Mary Alden – Lydia Brown
Jennie Lee – Cindy
Robert Harron – Tod Stoneman
George Beranger – Wade Cameron
Maxfield Stanley – Duke Cameron
Walter Long – Gus
Wallace Reid – kowal Jeff
Donald Crisp – gen. Ulysses S. Grant
Howard Gaye – gen. Robert E. Lee
Joseph Henabery – prezydent Abraham Lincoln
Raoul Walsh – John Wilkes Booth

Uwagi

↑ Pochodzenie klanu w filmie nie ma niczego wspólnego z rzeczywistością, gdyż organizacja miała innych założycieli.
↑ Obliczono na podstawie następującego źródła: Consumer Price Index (Estimate) 1800-. The Federal Reserve Bank of Minneapolis. [dostęp 2013-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-13)]. (ang.). Metoda obliczania: budżet z 1915 roku * (CPI z 2013 roku / CPI z 1915 roku).

Zobacz też

Lista stu najlepszych amerykańskich filmów według AFI
Narodziny narodu – amerykański film z 2016 roku

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 34.
↑ ^a ^b ^c Wojnicka i Katafiasz 2005 ↓, s. 202–203.
↑ William Grimes: An Effort To Classify A Racist Classic. The New York Times, 1994-04-27. [dostęp 2013-03-14]. (ang.).
↑ Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 33.

Bibliografia

Adam Garbicz, Jacek Klinowski: Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. T. 1: Podróż pierwsza 1913–1949. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981. ISBN 83-08-00298-6.
Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz: Słownik wiedzy o filmie. Bielsko-Biała: Park, 2005. ISBN 83-7266-325-4.
Krzysztof Kasiński (2020), Birth of a Nation – the Dixon-Griffith quest for the Southern cause, w: Paweł Kaptur, Agnieszka Szwach, ed., “Confluences of Literature, History and Cinema”, Wydawnictwo UJK: Kielce, ISBN 978-83-7133-894-6.
Krzysztof Kasiński (2019), Raj utracony – Amerykańskie Południe w trylogii rekonstrukcyjnej Thomasa Dixona, w: Iwona Mityk, „W kręgu zagadnień literatury powszechnej”, Wydawnictwo Muzeum Narodowego w Kielcach: Kielce, 75-96, ISBN 978-83-62068-55-5.

Linki zewnętrzne

[1] Pochodzenie klanu w filmie nie ma niczego wspólnego z rzeczywistością, gdyż organizacja miała innych założycieli.

[3] Obliczono na podstawie następującego źródła: Consumer Price Index (Estimate) 1800-. The Federal Reserve Bank of Minneapolis. [dostęp 2013-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-13)]. (ang.). Metoda obliczania: budżet z 1915 roku * (CPI z 2013 roku / CPI z 1915 roku).

[CITEREFGarbiczKlinowski198134-2] Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 34.

[CITEREFWojnickaKatafiasz2005202–203-4] Wojnicka i Katafiasz 2005 ↓, s. 202–203.

[5] William Grimes: An Effort To Classify A Racist Classic. The New York Times, 1994-04-27. [dostęp 2013-03-14]. (ang.).

[CITEREFGarbiczKlinowski198133-6] Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 33.

[a]