Néstor Kirchner

prezydent Argentyny

Néstor Carlos Kirchner Ostoić (ur. 25 lutego 1950 w Río Gallegos, zm. 27 października 2010 w El Calafate[1]) – argentyński polityk, gubernator prowincji Santa Cruz w latach 1991–2003 i prezydent Argentyny od 25 maja 2003 do 10 grudnia 2007. Sekretarz generalny Unii Narodów Południowoamerykańskich (UNASUR) od 4 maja 2010 do swojej śmierci.

Néstor Kirchner
Ilustracja
Néstor Kirchner (2005)
Pełne imię i nazwisko

Néstor Carlos Kirchner Ostoić

Data i miejsce urodzenia

25 lutego 1950
Río Gallegos

Data i miejsce śmierci

27 października 2010[1]
El Calafate[1]

Prezydent Republiki Argentyńskiej
Okres

od 25 maja 2003
do 10 grudnia 2007

Przynależność polityczna

Front na rzecz Zwycięstwa

Pierwsza dama

Cristina Fernández de Kirchner

Poprzednik

Eduardo Duhalde

Następca

Cristina Fernández de Kirchner

Sekretarz Generalny Unii Narodów Południowoamerykańskich
Okres

od 4 maja 2010
do 27 października 2010

Poprzednik

urząd utworzony

Następca

María Emma Mejía Vélez

podpis
Odznaczenia
Łańcuch Orderu Wyzwoliciela San Martina (Argentyna) Wielki Mistrz Orderu Maja (Argentyna) Wielki Łańcuch Orderu Oswobodziciela (Wenezuela)

Edukacja

edytuj

Urodził się w Río Gallegos. Jego rodzice mieli pochodzenie chorwackie i niemieckie[2]. W latach 70. studiował prawo na Uniwersytecie w La Placie, które ukończył w 1976. Tam też poznał swoją przyszłą żonę Cristinę de Kirchner. Mieli wspólnie syna oraz córkę[3]. Wstąpił do Partii Justycjalistycznej. Był określany jako centro-lewicowy peronista[4]. Ponieważ pochodził z południa kraju zyskał sobie przydomek „pingwin”[2].

Kariera polityczna

edytuj

W 1983 roku został urzędnikiem we władzach prowincji, w następnym roku szefem funduszu społecznego, lecz po roku został zwolniony przez gubernatora z powodu sporu o politykę finansową. Incydent stanowił punkt zwrotny w jego karierze. W roku 1987 wygrał, choć z niewielką przewagą, wybory na burmistrza Rio Gallegos, a w 1991 roku został wybrany na gubernatora prowincji Santa Cruz, uzyskiwał też reelekcje w latach 1995 i 1999. Urząd zajmował do 25 maja 2003[5].

Wybory prezydenckie i prezydentura

edytuj

W 2003 roku stanął do walki o urząd prezydenta Argentyny. Jego głównym rywalem był Carlos Saúl Menem, prezydent Argentyny w latach 1989–1999. W pierwszej turze wyborów 27 kwietnia 2003 zdobył 22% głosów, przegrywając z Menemem, który uzyskał o 2% głosów więcej. Sondaże przed drugą turą wyborów wskazywały na zdecydowane zwycięstwo Kirchnera (z przewagą kilkudziesięciu procent głosów). W tej sytuacji Menem zdecydował wycofać się z wyborów, co oznaczało automatyczne zwycięstwo dla Kirchnera. 25 maja 2003 r. został uroczyście zaprzysiężony na stanowisku szefa państwa i rządu[6][7].

 
Néstor Kirchner razem z żoną w dniu jej zaprzysiężenia na urząd prezydenta

Prezydenturę objął po kryzysie finansowym i gospodarczym w Argentynie z lat 2001–2002, z powodu którego ze stanowiska zrezygnował prezydent Fernando de la Rúa. Kirchner do grudnia 2003 formalnie kończył jego konstytucyjną kadencję. Jako prezydent nadzorował wyjście kraju z kryzysu. Renegocjował warunki oddłużenia kraju. W 2005 wynegocjował zmianę warunków spłaty 100 mld USD państwowego zadłużenia. W 2006 spłacił 9,8 mld USD długu zaciągniętego w Międzynarodowym Funduszu Walutowym. Doprowadził też do zniesienia amnestii wobec członków junty wojskowej rządzącej Argentyną w latach 1976–1983, oskarżanych o łamanie praw człowieka[7].

W 2007, pomimo wysokiego poparcia społecznego, nie zdecydował ubiegać się o reelekcję. Poparł kandydaturę swojej żony, Cristiny Fernández de Kirchner i wspierał ją w czasie kampanii wyborczej. Po jej zwycięstwie, 10 grudnia 2007 przekazał jej urząd prezydenta[8].

Kariera polityczna po zakończeniu prezydentury

edytuj

Po zakończeniu kadencji prezydenckiej Néstor Kirchner do czerwca 2009 zachował stanowisko przewodniczącego Partii Justycjalistycznej[9]. Pełnił funkcję doradcy prezydent Fernández de Kirchner i miał duży wpływ na politykę rządu swojej żony. Był uważany za kandydata Partii Justycjalistycznej w wyborach prezydenckich w 2011[7]. W wyborach parlamentarnych w czerwcu 2009 zdobył mandat deputowanego do Izby Deputowanych w prowincji Buenos Aires, który objął 3 grudnia 2009 i pełnił do chwili śmierci[2].

4 maja 2010 objął urząd pierwszego w historii sekretarza generalnego Unii Narodów Południowoamerykańskich (UNASUR). Na stanowisku tym zaangażował się w rozwiązywanie regionalnych konfliktów politycznych, m.in. sporu dyplomatycznego między Kolumbią a Wenezuelą w sierpniu 2010 oraz kryzysu w Ekwadorze we wrześniu 2010[5][10][11].

Śmierć

edytuj
 
Prezydent Fernández de Kirchner przy trumnie męża

Zmarł nieoczekiwanie we wczesnych godzinach porannych 27 października 2010 w szpitalu w El Calafate na południu kraju, gdzie spędzał czas razem z żoną w letniej posiadłości rodzinnej. Przyczyną zgonu był atak serca[12]. Kirchner cierpiał na dolegliwości zdrowotne od czasu zakończenia swej prezydentury. W 2010 przeszedł dwie poważne operacje. W lutym 2010 usunięto mu blokadę w tętnicy szyjnej, natomiast we wrześniu 2010 przeszedł zabieg angioplastyki kończyn[5][4].

28 października 2010 jego ciało zostało przetransportowane do Buenos Aires i wystawione na widok publiczny w pałacu prezydenckim Casa Rosada. W kraju prezydent Cristina Fernández de Kirchner ogłosiła 3-dniową żałobę narodową. Trzydniowa żałoba narodowa ogłoszona została również w Brazylii (Luiz Inácio Lula da Silva) i Wenezueli (Hugo Chávez)[13][3]. Żałobę narodową ogłoszono także w Paragwaju, Urugwaju, Chile, Kolumbii i Peru[14]. Ponadto UNASUR ogłosiła trzy dni „żałoby południowoamerykańskiej” we wszystkich państwach członkowskich[15]. Oddać cześć zmarłemu przybyło do Buenos Aires 8 prezydentów Ameryki Południowej (wszyscy z wyjątkiem prezydentów Gujany, Peru i Surinamu)[14]. Néstor Kirchner został pochowany 29 października 2010 w rodzinnym mieście Río Gallegos[16].

Upamiętnienie

edytuj

W 2016 roku na cześć Néstora Kirchnera nazwano znaleziony w Argentynie nowy rodzaj owadów Kirchnerala[17].

Przypisy

edytuj
  1. a b c tbe: Zmarł były prezydent Argentyny Nestor Kirchner. [w:] PAP [on-line]. Wirtualna Polska, 27 października 2010. [dostęp 2010-10-27].
  2. a b c Legacy of leader who brought Argentina out of crisis. BBC News, 27 października 2010. [dostęp 2010-10-29]. (ang.).
  3. a b Argentines mourn former President Nestor Kirchner. BBC News, 28 października 2010. [dostęp 2010-10-29]. (ang.).
  4. a b Argentine former president Nestor Kirchner dies. Reuters, 27 października 2010. [dostęp 2010-10-27]. (ang.).
  5. a b c Former Argentine President Nestor Kirchner dies. BBC News, 27 października 2010. [dostęp 2010-10-27]. (ang.).
  6. Election profile for Argentina. ElectionGuide.org. [dostęp 2010-10-27]. (ang.).
  7. a b c Obituary: Former Argentine President Nestor Kirchner. BBC News, 27 października 2010. [dostęp 2010-10-27]. (ang.).
  8. Argentina’s first lady wins poll. BBC News, 30 października 2007. [dostęp 2010-10-27]. (ang.).
  9. Gearing Up for the Presidential Race. ipsnews.net, 30 czerwca 2009. [dostęp 2010-10-27]. (ang.).
  10. Kirchner to head Americas bloc. english.aljazeera.net, 5 maja 2010. [dostęp 2010-10-27]. (ang.).
  11. Kirchner: “We Latin Americans have proved we can solve our own problems”. english.telam.com.ar, 11 sierpnia 2010. [dostęp 2010-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-31)]. (ang.).
  12. Zmarł Nestor Kirchner. „To była nagła śmierć”.
  13. Argentina’s powerful ex-president Kirchner dies. Reuters, 27 października 2010. [dostęp 2010-10-29]. (ang.).
  14. a b Kirchner: Argentina llora y 7 países decretan duelo. Opinion.com.bo, 27 października 2010. [dostęp 2010-10-30]. (hiszp.).
  15. Unasur declaró tres días duelo sudamericano por la muerte de Kirchner. ambitio.com, 28 października 2010. [dostęp 2010-10-30]. (hiszp.).
  16. Argentina buries former leader Nestor Kirchner. BBC News, 30 października 2010. [dostęp 2010-10-30]. (ang.).
  17. J.F. Petrulevicius, P.R. Gutiérrez. New basal Odonatoptera (Insecta) from the lower Carboniferous (Serpukhovian) of Argentina. „Arquivos Entomolóxicos”. 16, s. 341-358, 2016. ISSN 1989-6581.