Myszoskocz arabski

Myszoskocz arabski
	Gerbillus dasyurus
	(Wagner, 1842)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszoskoczki
Plemię	Gerbillini
Rodzaj	myszoskoczka
Gatunek	myszoskocz arabski
Synonimy
	Meriones dasyurus Wagner, 1842; Dipodillus dasyroides Nehring, 1901; Gerbillus (Dipodillus) dasyurus leosollicitus Lehmann, 1966; Gerbillus (Dipodillus) dasyurus palmyrae Lehmann, 1966; Gerbillus dasyurus gallagheri D.L. Harrison, 1971; Gerbillus (Dipodillus) dasyurus leosolliticus: Hutterer & G. Peters, 2010;
	Meriones dasyurus Wagner, 1842; Dipodillus dasyroides Nehring, 1901; Gerbillus (Dipodillus) dasyurus leosollicitus Lehmann, 1966; Gerbillus (Dipodillus) dasyurus palmyrae Lehmann, 1966; Gerbillus dasyurus gallagheri D.L. Harrison, 1971; Gerbillus (Dipodillus) dasyurus leosolliticus: Hutterer & G. Peters, 2010;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Myszoskocz arabski^[8] (Gerbillus dasyurus) – gatunek ssaka z podrodziny myszoskoczków (Gerbillinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący na Bliskim Wschodzie^[7]^[9].

Zasięg występowania

Myszoskocz arabski występuje w południowej Turcji, Syrii, Libanie, Izraelu, Palestynie, Jordanii, Egipcie (Synaj), Iraku i na Półwyspie Arabskim^[10].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1842 roku niemiecki przyrodnik Johann Andreas Wagner, nadając mu nazwę Meriones dasyurus^[2]. Holotyp pochodził z Synaju, w Egipcie^[9].

G. dasyurus był wcześniej umieszczony w rodzaju Dipodillus, ale badania molekularne wykazały, że rodzaj Dipodillus jest nieważny^[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[10].

Etymologia

Gerbillus: fr. gerboa lub jerboa „myszoskoczek”, od arab. ‏جَرْبُوع‎ jarbū „mięśnie grzbietu i lędźwi”; łac. przyrostek zdrabniający -illus^[12].
dasyurus: gr. δασυς dasus „włochaty, kudłaty”; ουρα oura „ogon”^[13].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 70–110 mm, długość ogona 85–140 mm, długość ucha 9–16 mm, długość tylnej stopy 20–27 mm; masa ciała 15–35 g^[14].

Ekologia

Myszoskocz arabski żyje na pustyniach, półpustyniach i skalistych wzgórzach, do 2000 m n.p.m. Prowadzi naziemny, samotny tryb życia, kopie nory^[7].

Populacja

Jest to pospolity gatunek, zamieszkujący duży obszar. W Izraelu występuje w obszarach chronionych. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje go za gatunek najmniejszej troski^[7].

Uwagi

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Gerbillus (Dipodillus) dasyurus leosollicitus Lehmann, 1966.

Przypisy

↑ Gerbillus dasyurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b J.A. Wagner. Beschreibung einiger neuer oder minder bekannter Nager. „Archiv für Naturgeschichte”. 8 (1), s. 20, 1842. (niem.).
↑ A. Nehring. Über Bipus Schlüteri n. sp. und einige andere Nager aus Palästina. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1901, s. 173, 1901. (niem.).
↑ ^a ^b E. von Lehmann. Taxonomische Bemerkungen zur Saugerausbeute der Kumerloeveschen Orientreisen 1953–1965. „Zoologische Beiträge”. 12, s. 288, 1966. (niem.).
↑ D.L. Harrison. Observations on some notable Arabian mammals, with the description of a new gerbil (Gerbillus, Rodentia: Cricetidae). „Mammalia”. 35 (1), s. 120, 1971. DOI: 10.1515/mamm.1971.35.1.111. (ang.).
↑ R. Hutterer & G. Peters. Type specimens of mammals (Mammalia) in the collections of the Zoologisches Forschungsmuseum Alexander Koenig, Bonn. „Bonn zoological Bulletin”. 59, s. 17, 2010. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d G.G. Amori G.G. i inni, Gerbillus dasyurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-01] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 260. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Dipodillus (Petteromys) dasyurus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-01].
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 452. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ A. Abiadh, M. Chetoui, T. Lamine-Cheniti, E. Capanna & P. Colangelo. Molecular phylogenetics of the genus Gerbillus (Rodentia, Gerbillinae): Implications for systematics, taxonomy and chromosomal evolution. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 56 (2), s. 513–518. Elsevier. DOI: 10.1016/j.crvi.2010.07.003. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 294.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 218.
↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 617. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[6] Niepoprawna późniejsza pisownia Gerbillus (Dipodillus) dasyurus leosollicitus Lehmann, 1966.

[itis-1] Gerbillus dasyurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Wagner-2] J.A. Wagner. Beschreibung einiger neuer oder minder bekannter Nager. „Archiv für Naturgeschichte”. 8 (1), s. 20, 1842. (niem.).

[Nehring-3] A. Nehring. Über Bipus Schlüteri n. sp. und einige andere Nager aus Palästina. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1901, s. 173, 1901. (niem.).

[Lehmann-4] E. von Lehmann. Taxonomische Bemerkungen zur Saugerausbeute der Kumerloeveschen Orientreisen 1953–1965. „Zoologische Beiträge”. 12, s. 288, 1966. (niem.).

[Harrison-5] D.L. Harrison. Observations on some notable Arabian mammals, with the description of a new gerbil (Gerbillus, Rodentia: Cricetidae). „Mammalia”. 35 (1), s. 120, 1971. DOI: 10.1515/mamm.1971.35.1.111. (ang.).

[Hutterer&Peters-7] R. Hutterer & G. Peters. Type specimens of mammals (Mammalia) in the collections of the Zoologisches Forschungsmuseum Alexander Koenig, Bonn. „Bonn zoological Bulletin”. 59, s. 17, 2010. (ang.).

[iucn-8] G.G. Amori G.G. i inni, Gerbillus dasyurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-01] (ang.).

[Cichocki&inni-9] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 260. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Dipodillus (Petteromys) dasyurus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-01].

[Burgin&inni-11] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 452. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Abiadh&inni-12] A. Abiadh, M. Chetoui, T. Lamine-Cheniti, E. Capanna & P. Colangelo. Molecular phylogenetics of the genus Gerbillus (Rodentia, Gerbillinae): Implications for systematics, taxonomy and chromosomal evolution. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 56 (2), s. 513–518. Elsevier. DOI: 10.1016/j.crvi.2010.07.003. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655450_294]-13] Palmer 1904 ↓, s. 294.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791965_218]-14] Palmer 1904 ↓, s. 218.

[Denys&inni-15] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 617. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[8]