Morzyk piskliwy

Morzyk piskliwy
	Synthliboramphus hypoleucus
	(Xantus, 1860)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	mewowce
Rodzina	alki
Podrodzina	alki
Rodzaj	Synthliboramphus
Gatunek	morzyk piskliwy
Synonimy
	Brachyramphus hypoleucus Xantus, 1860; Endomychura hypoleucus (Xantus, 1860); Endomychura hypoleuca (Xantus, 1860);
	Brachyramphus hypoleucus Xantus, 1860; Endomychura hypoleucus (Xantus, 1860); Endomychura hypoleuca (Xantus, 1860);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Morzyk piskliwy^[3] (Synthliboramphus hypoleucus) – gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rodziny alk (Alcidae), występujący u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

Takson ten jako pierwszy opisał węgierski zoolog Xantus pod nazwą Brachyramphus hypoleucus^[4]^[5]. Opis ukazał się w 1860 roku na łamach „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”^[5]. Obecnie morzyk piskliwy umieszczany jest w rodzaju Synthliboramphus^[3]^[6]. Jest to gatunek monotypowy^[6]. Za jego podgatunek uznawany był morzyk żałobny (Synthliboramphus scrippsi)^[4], klasyfikowany obecnie jako odrębny gatunek^[3]^[6].

Występowanie

Występuje u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej^[7]. Gniazduje w koloniach na wyspach wzdłuż wybrzeży środkowej i południowej Kalifornii^[7] oraz Półwyspu Kalifornijskiego, w tym na Islas San Benito i Guadalupe^[2]^[4].

Morfologia

Długość ciała około 25 cm^[7]. Upierzenie grzbietu i wierzchu głowy czarne^[7]. Spód biały z częściowo szaro-czarnymi bokami^[7]. Dziób czarny, wąski, ostro zakończony^[7]. Samice przeważnie mniejsze od samców^[7].

Ekologia i zachowanie

Pożywienie

Pokarm stanowią ryby i kałamarnice^[7].

Lęgi

Samica składa 2 brązowo-zielone, ciemno cętkowane jaja w podziemnej jamie^[7]. Pisklęta klują się po okresie około 5 tygodni od rozpoczęcia wysiadywania i w ciągu kilku dni są w stanie podążyć w kierunku oceanu za rodzicami^[7]. Rodzina pływa wspólnie z dala od wybrzeża, gdzie w ciągu pierwszych dni życia pisklęta są karmione^[7].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje morzyka piskliwego za gatunek zagrożony (EN – Endangered) nieprzerwanie od 2014 roku, kiedy to wydzielono takson scrippsi do odrębnego gatunku^[2]. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na drapieżnictwo ssaków^[2]. Głównym zagrożeniem jest myszak leśny, który niepokoi ptaki podczas okresu lęgowego, ale także może im bezpośrednio zagrażać^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Synthliboramphus hypoleucus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Synthliboramphus hypoleucus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Alcinae Leach, 1820 - alki (Wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-24].
↑ ^a ^b ^c Xantus's Murrelet (Synthliboramphus hypoleucus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
↑ ^a ^b John Xantus. Descriptions of supposed new species of Birds from Cape St. Lucas, Lower California. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 11 (1859), s. 297–299, 1860. (ang.).
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 39, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagranie głosu. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Synthliboramphus hypoleucus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Synthliboramphus hypoleucus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Alcinae Leach, 1820 - alki (Wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-24].

[ibc-4] Xantus's Murrelet (Synthliboramphus hypoleucus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).

[oryg-5] John Xantus. Descriptions of supposed new species of Birds from Cape St. Lucas, Lower California. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 11 (1859), s. 297–299, 1860. (ang.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-24]. (ang.).

[:3-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 39, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).

[3]