Mikołaj Komorowski (zm. XV w.)

Pochodził być może z ruskiego rodu Korczaków, według niektórych źródeł był synem Stanisława, syna Dymitra, z Komorowa, lecz informacje te są niepewne^[4] . Był bratem Piotra i Marcina Komorowskich^[1] . W 1436 był mediatorem w sporze pomiędzy Jaksą, wielkorządcą biskupa Oleśnickiego, a Bartoszem Cichowskim^[4] [2] .

Po powołaniu Władysława Warneńczyka w roku 1440 na króla Węgier, wraz z braćmi należał do obozu polskiego władcy i wspierał go w zdobyciu korony Węgier^[1] . Według opisu Długosza „przybywszy do obozu ze swym wojskiem, wielką był dla króla pomocą”^[5]. Władca w podzięce obdarzył rodzinę Komorowskich kilkoma nadaniami na Spiszu i Orawie^[1] .

W 1442 uczestniczył w najeździe na należący do Jana Jiskry Preszów^[2] . W wyniku tego najazdu został wzięty przez Jiskrę do niewoli^[2] [6]. Najpóźniej po 2 latach był już wolny; w 1444 pojawia się jako jeden z sygnatariuszy traktatu pomiędzy przedstawicielami Królestwa Polskiego a Jiskrą – być może na mocy tegoż traktatu odzyskał wolność^[4] . W dalszym ciągu wojował z Jiskrą w latach 40., biorąc udział m.in. w najeździe na Bańską Bystrzycę w 1447^[4] [2] . Pod koniec lat 40. poróżnił się z biskupem Oleśnickim, którego do tej pory był wiernym stronnikiem^[2] . Wówczas pogodził się i sprzymierzył z Jiskrą^[2] . W walkach stronnictw o tron węgierski poparł Jiskrę przeciw Janowi Hunyadyemu^[2] [1] .

W latach 50. utracił Spisz na rzecz Jana Głowacza^[1] . Regularnie urządzał napady i grabieże ziem swoich przeciwników politycznych^[4] . Postanowieniem sejmu węgierskiego obradującego w Bratysławie w latach 1452–1453 Komorowski wraz bratem Piotrem uznani zostali za banitów^[4] . Po krótkim czasie jednak stosunki braci z Koroną Węgierską poprawiły się^[4] .

Około 1476 przejął państwo żywieckie i inne posiadłości z rąk brata Piotra^[7] . W związku z niepewną postawą Mikołaja, skłaniającego się ku przymierzu z Maciejem Korwinem przeciw Polsce, król Kazimierz Jagiellończyk w 1477 przedsięwziął przeciwko niemu wyprawę wojenną, dowodzoną przez Jakuba Dębińskiego^[2] [7] . Ten zdobył i zrównał z ziemią należące do Mikołaja zamki w Żywcu, Barwałdzie i Szaflarach^[1] [7] . Komorowski utracił Szaflary na rzecz Marka Ratułda, a Żywiec i Barwałd przejął Dębiński^[7] . W latach 80. powrócił częściowo do łask królewskich i od ok. 1485 ponownie figuruje jako pan na Żywcu^[7] , a także w Krasnymstawie w ziemi chełmskiej^[2] [1] .

Zmarł nie później niż w 1487 w Krasnymstawie^[4] [2] . Miał najprawdopodobniej czterech synów: Krzysztofa, Aleksandra, Wawrzyńca i Jana, oraz córkę Halszkę^[2] .

• Szymon Starowolski „Wojownicy Sarmaccy” (Przekład, wstęp i przypisy Jerzy Starnawski), Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, s. 165.
• Jan Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. XII, tom 5, s. 624, 626 i tom 6, s. 620, 622–623.
• HieronimH. Woźniak HieronimH., Komorowski Mikołaj herbu Korczak /zm. przed r. 1487/, [w:] Słownik biograficzny Żywiecczyzny. Tom I, Żywiec: Spółdzielnia wydawnicza Gazeta Żywiecka, 1995, s. 107-108, ISBN 83-902605-1-4 .
• ZofiaZ. Rączka ZofiaZ., Żywiec. Rys historyczny od powstania miasta do 1918 r, Żywiec: Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej, 1996, s. 18-22 .
• KarolK. Krajewski KarolK., Jeszcze raz w sprawie działalności Piotra i Mikołaja Komorowskich na Górnych Węgrzech w XV wieku, „Średniowiecze Polskie i Powszechne”, 13, 2021, s. 133-160, DOI: 10.31261/SPiP.2021.17.07, ISSN 2353-9720 .
• FeliksF. Kiryk FeliksF., Komorowski Mikołaj h. Korczak (zm. przed 1487) [online], wersja online, Polski Słownik Biograficzny .