Marian Podkowiński

polski dziennikarz

Marian Podkowiński, ps. „Czarny” (ur. 19 kwietnia 1909 w Wilnie, zm. 7 sierpnia 2006 w Warszawie) – polski dziennikarz, reportażysta, publicysta, pisarz.

Marian Podkowiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 kwietnia 1909
Wilno

Data i miejsce śmierci

7 sierpnia 2006
Warszawa

Zawód, zajęcie

dziennikarz

Odznaczenia
Order Budowniczych Polski Ludowej Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Życiorys

edytuj

Urodził się 19 kwietnia 1909 w Wilnie, w rodzinie Artura i Emmy[1]. Ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim w 1937. Debiutował w 1934 w „Kurierze Porannym”, był następnie m.in. dziennikarzem „Polski Zbrojnej”. W latach 1937–1939 był redaktorem naczelnym biuletynu „Polska Informacja Literacka”. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim, w Zgrupowaniu „Baszta”[1]. Po kapitulacji powstania w niewoli niemieckiej, w Stalagu IV B Zeithain[1].

Od 1945 pracował w Polskiej Agencji Prasowej, był m.in. jej korespondentem w Norymberdze, gdzie relacjonował proces zbrodniarzy hitlerowskich przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym. W latach 1947–1948 był korespondentem „Expressu Wieczornego” i „Robotnika” w Berlinie, a następnie – do 1956 r. i ponownie od 1960 do 1968 r. – korespondentem „Trybuny Ludu” w Berlinie i Bonn. W latach 1956–1960 był dziennikarzem tych pism w Waszyngtonie.

Publicysta tygodnika „Świat” (1968–1969), „Perspektyw” (1969–1990), komentator „Rzeczpospolitej” (1982–1989). Członek Rady Krajowej PRON w 1983 roku[2].

Członek: Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (do 1982), Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL (1982–1989, w tym prezes Polskiego Klubu Publicystyki Międzynarodowej w latach 1983–1989[3].), Stowarzyszenia Dziennikarzy RP (1990–2006, w tym prezes), Związku Literatów Polskich (1945–1983) i tzw. nowego ZLP (1983–2006), Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych ZAiKS. W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. W latach 1988–1990 członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[4].

Otrzymał m.in. następujące wyróżnienia i nagrody: Nagroda Klubu Publicystów Międzynarodowych SDP (1972), nagroda resortowa (1974), Nagroda Prezesa RSW „Prasa-Książka-Ruch” (1976)[5], Nagroda im. Bolesława Prusa (1979), Nagroda im. Wacława Worowskiego (ZSRR, 1987), Nagroda Międzynarodowej Organizacji Dziennikarskiej (1991), Order Budowniczych Polski Ludowej (1984)[6], Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1999)[7], Order Sztandaru Pracy I i II klasy, Zasłużony Działacz Kultury, Krzyż Kawalerski Orderu Iranu, Złoty Krzyż Orderu Zasługi Austrii, Medal im. Juliusza Fučika (Czechosłowacja), Medal Zasługi (NRD, 1986)[8].

W 1984 Stefan Kisielewski umieścił go na tak zwanej "liście Kisiela"[9].

Leopold Tyrmand w swoim Dzienniku 1954 uznaje go za jednego z tzw. „fabrykantów kłamstw”[10].

Był bratankiem malarza Władysława Podkowińskiego. Mieszkał w Warszawie przy ul. Filtrowej.

Twórczość

edytuj
  • IV Rzesza rośnie (reportaże; Wiedza 1948)
  • Pamiętniki Goebbelsa (publicystyka; Książka i Wiedza 1948)
  • Trzy miesiące w USA (reportaże; Książka i Wiedza 1949)
  • Nowe Niemcy (publicystyka; Książka i Wiedza 1950)
  • Za amerykańskim kordonem (publicystyka; Czytelnik 1952)
  • W cieniu norymberskiej Temidy. Wrażenia korespondenta z procesu norymberskiego (Czytelnik 1954)
  • Waffen SS, prekursor "armii europejskiej" (publicystyka; Polski Instytut Spraw Międzynarodowych 1954)
  • Pierścień kardynała (publicystyka; Czytelnik 1955)
  • Między Odrą a Renem (publicystyka; Śląsk 1955)
  • USA przez zwykłe okulary (publicystyka; Książka i Wiedza 1957)
  • Czy zegary NRF chodzą szybciej? (publicystyka; Książka i Wiedza 1959, 1960)
  • Na ostrzu noża (publicystyka; Wydawnictwo Łódzkie 1960)
  • Erhard i co dalej? (publicystyka; Książka i Wiedza 1965)
  • Czekanie na Straussa (publicystyka; Książka i Wiedza 1967)
  • Europa Straussa (publicystyka; Książka i Wiedza 1969)
  • Konfrontacje z przeszłością. Od Adolfa Hitlera do Adolfa von Thaddena (publicystyka; Książka i Wiedza 1969, 1971)
  • Armaty w herbie. Saga rodu Kruppów (publicystyka; Śląsk 1970)
  • Niemcy i ja (publicystyka; Książka i Wiedza 1972)
  • W kręgu Hitlera (publicystyka; Książka i Wiedza 1975, 1976, 1978, wydanie poszerzone: 1983, 1987, ISBN 83-05-11688-3; wyd. 6 poprawione i uzupełnione: 1995, ISBN 83-05-12694-3)
  • Dyliżansem po Warszawie (oprac. graf. Tadeusz Michaluk; Książka i Wiedza 1975, 1987)
  • Gdyby Polska nie była uparta (publicystyka; Krajowa Agencja Wydawnicza 1976, 1981, wyd. 3 poprawione i uzupełnione 1989, ISBN 83-03-02829-4)
  • Moje spotkania w NRD (publicystyka; Krajowa Agencja Wydawnicza 1977)
  • Między Renem a Łabą (Wydawnictwo Poznańskie 1979, ISBN 83-210-0068-1)
  • NRD wczoraj i dziś (wespół z Michałem Jaranowskim i Eugeniuszem Możejką; Krajowa Agencja Wydawnicza 1980)
  • RFN-realizm i niepokoje (Wydawnictwo Poznańskie 1981, ISBN 83-210-0293-5)
  • Gdyby Hitler wygrał wojnę (publicystyka; Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1983, 1985, ISBN 83-11-07002-4)
  • Po obu stronach Atlantyku (Wydawnictwo Poznańskie 1984, ISBN 83-210-0485-7)
  • Róże dla Kaina. W kręgu niemieckiej historii (Państwowy Instytut Wydawniczy 1988, ISBN 83-06-01690-4)
  • Norymberga: proces stulecia (Kto Jest Kim 1996, ISBN 83-906213-1-2)

Inne prace redakcyjne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Marian Podkowiński. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2024-04-19].
  2. Trybuna Robotnicza, nr 109 (12961), 10 maja 1983 roku, s. 6.
  3. Powstał Klubu Publicystyki Międzynarodowej SD PRL, "Rzeczpospolita", nr 44, 22 lutego 1983, s. 2.
  4. Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]. radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06]
  5. Nagrody RSW „Prasa-Książka-Ruch”, "Życie Warszawy", nr 123, 25 maja 1976, s. 2.
  6. Stefan Oberleitner, "Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944-1990", Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 24
  7. M.P. z 1999 r. nr 21, poz. 303
  8. Wizyty - spotkania - rozmowy /w/ "Życie Warszawy", nr 36, 12 lutego 1986, s. 2.
  9. Stefan Kisielewski: Moje typy. Tygodnik Powszechny, 1984-12-02. [dostęp 2020-01-21]. (pol.).
  10. Leopold Tyrmand: Dziennik 1954. mg, 2009, s. 128–129. ISBN 978-83-61297-05-5.