Marian Niżyński

W 1928 roku ukończył IV gimnazjum krakowskie. W latach 1928–1932 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Był uczniem Wojciecha Weissa^[1]. Malował obrazy olejne, portrety, pejzaże, uprawiał też litografię i drzeworyt.

W czasie studiów związał się z Akademickim Kołem Miłośników Dramatu Klasycznego działającym na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jako poeta debiutował w 1929 roku na łamach „Kuriera Literacko-Naukowego”, gdzie publikował wiersze używając pseudonimu M. Strum oraz M. Strumiłowski. Opublikował dwa tomy wierszy Opowieść o dzwonniku z portu Jaffa i Szkice^[1].

W 1930 r. założył w Krakowie eksperymentalny teatr „Studio 30”, w którym przygotowywał premierę własnej sztuki Dolmino, uznanej przez cenzurę za szkodliwą. W takiej sytuacji teatr zamknięto^[1].

W 1932 r. zamieszkał w Warszawie^[1], gdzie zatrudniony został jako nauczyciel rysunków w Gimnazjum im. Władysława IV w Warszawie. W 1933 r. powołany został do odbycia służby wojskowej. Od 1935 r. pracował w Bibliotece Polskiej Akademii Literatury. W latach 1937–39 współpracował z warszawskim pismem „Myśl Polska”.

Pod koniec 1939 r. wrócił do Krakowa, gdzie utrzymywał się z działalności malarskiej. W latach 1940–43 napisał utwory sceniczne Spinka, Desant, Jeden taki na szczudłach oraz powieść autobiograficzną Podszepty św. Zofii.

Najbardziej znaną jego sztuką sceniczną jest Kawaler księżycowy – muzyczna komedia o Panu Twardowskim, która napisana została na zamówienie Krakowskiej Konfraterni Teatralnej kierowanej przez Tadeusza Kudlińskiego. W sztuce tej jedną z ról odgrywał m.in. Karol Wojtyła. Zginął w tragicznym wypadku, przejechany przez niemiecki samochód, 10 kwietnia 1943 r. Pochowany jest na krakowskim cmentarzu na Salwatorze (kwatera SC11-B-18)^[2][1].

• K. Woźniakowski, Niżyński Marian, Polski Słownik Biograficzny, t. 23, 1978, s. 158-160.

• Dzieła Mariana Niżyńskiego w bibliotece Polona