Let 3
Let 3 – chorwacki zespół rockowy założony w 1987 roku w Rijece przez Davida „Mrle” Martinovicia i Zorana „Prlja” Prodanovicia. Zespół znany jest ze względu na nietypowe podejście do muzyki rockowej i obscenicznych występów na żywo, zaś ich piosenki zawierają często wulgarne i prowokacyjne frazy[1].
 Członkowie zespołu w 2023 roku | |
| Rok założenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Gatunek | |
| Aktywność |
od 1987 |
| Wydawnictwo |
Helidon, Dallas Records |
| Skład | |
| Damir Martinović Zoran Prodanović Ivan Bojčić Dražen Baljak Matej Zec | |
| Byli członkowie | |
| Branko Kovačić Kornelije Đuras Ivan Šarar Ivica Dražić Nenad Tubin Igor Perović Zoran Klasić Orijen Modrušan Alen Tibjlaš Marko Bardaschia Dean Benzia Siniša Banović Ljubomir Silić Raoul Varljen | |
Reprezentanci Chorwacji z utworem „Mama šč!” w 67. Konkursie Piosenki Eurowizji w Liverpoolu[2].
Historia
edytujLet 3 został założony w późnych latach 80. w Rijece. Zespół szybko zyskał dużą popularność ze względu na swoje bezprecedensowe, kontrowersyjne i czasem wręcz obsceniczne występy[3]. Jego członkowie wyrażają poparcie dla feminizmu, kwestii praw społeczności LGBT oraz sprzeciwiają się konserwatywnej polityce prowadzonej przez Chorwacki Kościół Katolicki[4][5][6].
W 1997 zespół wydał album pt. Nečuveno, którego sprzedano 350 egzemplarzy[7], pomimo braku na nim jakiejkolwiek zawartości[8]. Następny album Jedina (pol. Jedyna) miał początkowo tylko jedną kopię, której sprzedaży i dystrybucji odmówiono. Wytwórnia ostatecznie wydała album w zmienionej wersji, zaś w proteście zespół dokonał fałszywego samobójstwa na Placu Josipa Jelačicia w Zagrzebiu.
Pod koniec 2000 roku zespół odsłonił czterometrowy posąg Babin kurac (pol. Babciny penis) przedstawiający kobietę z wąsami w kształcie podkowy i metrowym penisem[9], który był wystawiany w różnych chorwackich miastach[7].
W 2005 roku zespół wydał singiel „Rado ide Srbin u vojnike (Pička)”, bazujący na serbskiej pieśni patriotycznej o tym samym tytule. W teledysku widoczni byli statyści ubrani w serbskie i albańskie mundury wojskowe dokonujący aktu masturbacji. Singiel znalazł w albumie studyjnym Bombardiranije Srbije i Čačka, parodiującym bałkański nacjonalizm oraz machismo. Zespół komentował album w następujący sposób:
Chcieliśmy stworzyć album tego, czego ludzie tutaj boją się najbardziej czyli chłopstwa... i pornografii
W grudniu 2006 zespół został ukarany grzywną w wysokości 350 kun za występ jedynie w korkach włożonych w ich odbyty na koncercie plenerowym w Varaždinie[11].
14 grudnia 2008 roku w trakcie talk-show Nedjeljom u dva dwóch członków zespołu zasymulowało usuwanie korka z odbytu, co poskutkowało przedwczesnym zakończeniem programu[12].
W 2022 roku zespół został ogłoszony uczestnikiem programu Dora, do którego zgłosił się z piosenką „Mama šč!”[13][14]. 11 lutego 2023 muzycy zwyciężyli w finale show, uzyskując prawo do reprezentowania Chorwacji na Eurowizji 2023[15]. 9 maja wystąpili jako siódmi w kolejności w pierwszym półfinale konkursu i z ósmego miejsca zakwalifikowali się do finału, który został rozegrany 13 maja. Zajęli w nim 13. miejsce po zdobyciu 123 punktów, w tym 112 pkt od telewidzów (7. miejsce) i 11 pkt od jurorów (25. miejsce).
Dyskografia
edytuj| Rok | Album | Nazwa przetłumaczona na polski |
|---|---|---|
| 1989 | Two Dogs Fuckin' | Dwa psy się pierdolą |
| 1991 | El Desperado | Desperat |
| 1994 | Peace | Pokój |
| 1996 | Živi kurac | Żywy fjut |
| 1997 | Nečuveno | Niesłychany |
| 2000 | Jedina | Jedyna |
| 2005 | Bombardiranije Srbije i Čačka | Bombardowanie Serbii i Čačaka |
| 2008 | Živa pička | Żywa cipka |
| 2013 | Kurcem do vjere / Thank you Lord | Wiara przez chuja / Dziękujemy Panie |
| 2016 | Angela Merkel sere | Angela Merkel sra |
Nagrody i nominacje
edytuj| Rok | Stowarzyszenie | Kategoria | Kandydat/Piosenka | Wynik | Prz. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1997 | Nagroda Porina | Najlepsza oryginalna kompozycja wokalna lub instrumentalna dla teatru, filmu i/lub telewizji | Pipi | wygrana | [16] |
| 2001 | Najlepszy album alternatywny | Jedina | wygrana | [17] | |
| Crni Mačak | Najlepszy wykonawca | Let 3 | wygrana | [18] | |
| Piosenka roku | Profesor Jakov | wygrana | |||
| 2006 | Zlatna Koogla | Album roku | Bombardiranje Srbije i Čačka | wygrana | [19] |
| Zespół roku | Let 3 | wygrana | |||
| Wykonawca roku | wygrana | ||||
| Najlepszy teledysk | Rado ide Srbin u vojnike (Pička) | wygrana | |||
| Producent Roku | Iztok Turk z albumu Bombardiranje Srbije i Čačka | wygrana | |||
| Najlepszy design albumu | Bombardiranje Srbije i Čačka | wygrana | |||
| Nagroda Porina | Rockowy Album Roku | wygrana | [20] | ||
| Best Music Video | Ero s onoga svijeta | wygrana |
Przypisy
edytuj- ↑ Peddie i Muršić ↓, s. 102.
- ↑ Let 3 win 'Dora' in Croatia [online], eurovision.tv, 11 lutego 2023 [dostęp 2023-02-11] (ang.).
- ↑ Rijeka Rock City. Stray Satellite.
- ↑ Let3 – Proglas Slovencima: “Zabranite djelovanje Katoličke crkve!”. muzika.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ Mrle o splitskom Prideu: Neka se svi lijepo jebu u guzicu, možda poslije promijene mišljenje. Index.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ Žene, pederi i crnci jednako su važni u društvu. Vecernji.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ a b LET 3: GLAZBENA AVANGARDA IZ RIJEKE; 'Mrle i ja smo ko guzica i gaće'. Nacional.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ Let 3: 'I went to high-school in Bakar and we beat each other onto the school bus. It was great.'. Time Out. [dostęp 2023-02-19]. (ang.).
- ↑ Zagreb - "Babin Kurac" na Trgu žrtava fašizma. Net.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ Naš album govori o seljaštvu i pornografiji. Jutarnji.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ Let 3 golotinjom ipak uvrijedio građane Varaždina?. rirock.com.
- ↑ Prekinuta emisija Nedjeljom u 2 nakon što su Mrle i Prlja iz Leta 3 pucali čepove iz stražnjice. Index.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ Croatia: Dora 2023 Participants Announced. eurovoix. [dostęp 2023-02-19]. (ang.).
- ↑ Tko je Njinle? Tip koji je ispalio rakete na pozornici i prije je surađivao s Letom 3. Index.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ Eurowizja 2023: Chorwacja zdecydowała – Let 3 do Liverpoolu!. eurowizja.org. [dostęp 2023-02-19]. (pol.).
- ↑ Porin: Dobitnici po godinama - 1997.. Porin.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ Porin: Dobitnici po godinama - 2001.. Porin.hr. [dostęp 2023-02-12]. (chorw.).
- ↑ 4. Crni Mačak 2001.. Z'brda Z'dola. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
- ↑ Dobitnici Zlatne Koogle 2006.. Muzika.hr. [dostęp 2023-02-12]. (chorw.).
- ↑ Porin: Dobitnici po godinama - 2006.. Porin.hr. [dostęp 2023-02-19]. (chorw.).
Bibliografia
edytuj- Popular Music and Human Rights; Vol. II. Yugoslav and Post-Yugoslav Encounters with Popular Music and Human Rights, Ian Peddie i Rajko Muršić, ISBN 978-0-7546-6853-4 [dostęp 2023-02-19].