Kurtaczek angolski

Kurtaczek angolski
	Pitta angolensis
	Vieillot, 1816
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	kurtaczki
Rodzaj	Pitta
Gatunek	kurtaczek angolski
Podgatunki
	P. a. pulih Fraser, 1843; P. a. angolensis Vieillot, 1816; P. a. longipennis Reichenow, 1901;
	P. a. pulih Fraser, 1843; P. a. angolensis Vieillot, 1816; P. a. longipennis Reichenow, 1901;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; Zasięg występowania w ujęciu systematycznym nie obejmującym taksonu reichenowi występuje przez cały rok (populacje zachodnie) w sezonie lęgowym przeloty poza sezonem lęgowym
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kurtaczek angolski^[3] (Pitta angolensis) – gatunek ptaka z rodziny kurtaczków (Pittidae), zamieszkujący Afrykę Subsaharyjską. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Występowanie i biotop

Występuje w Afryce Zachodniej (gdzie prowadzi osiadły tryb życia) oraz Afryce Środkowej i Wschodniej (gdzie jest ptakiem wędrownym)^[4]. Osobniki zabłąkane spotykane także w Południowej Afryce i Etiopii^[4]. Występuje do wysokości 1000 m n.p.m.^[2] Zasiedla tereny leśne^[4].

Podgatunki

P. a. longipennis na ilustracji z 1903 roku

P. a. reichenowi na ilustracji z 1903 roku

Wyróżnia się cztery podgatunki^[3], które zamieszkują^[5]:

P. a. pulih Fraser, 1843 – Sierra Leone do zachodniego Kamerunu
P. a. angolensis Vieillot, 1816 – kurtaczek angolski – południowo-zachodni Kamerun do północno-zachodniej Angoli
P. a. longipennis Reichenow, 1901 – południowo-wschodnia Demokratyczna Republika Konga do południowo-wschodniej Tanzanii i na południe po skrajnie północno-wschodnią RPA
P. a. reichenowi Madarász, 1901 – kurtaczek zielonopierśny – plamowo zachodni Kamerun do południowej Ugandy oraz środkowej Demokratycznej Republiki Konga

Takson reichenowi jest przez wielu autorów podnoszony do rangi gatunku^[5]^[6]^[7].

Morfologia

Długość ciała około 22 cm^[4]. Krępa budowa ciała o krótkim ogonie^[4]. Dziób czarny, nogi brązowożółte^[4]. Upierzenie grzbietu i skrzydeł zielone; kuper i pokrywy skrzydłowe niebieskie^[4]. Spód beżowy przechodzący w czerwień na dole brzucha^[4]. Czubek głowy czarny z szerokim paskiem biegnącym przez oko w tym samym kolorze^[4].

Ekologia i zachowanie

Tryb życia

Ptak większą część dnia spędza na dnie lasu, tylko czasem wzlatuje na wyższe gałęzie, uciekając przed niebezpieczeństwem^[4]. Przeważnie na widok zagrożenia nieruchomieje^[4]. Migruje w nocy^[4].

Pożywienie

Pokarm stanowią bezkręgowce^[4].

Lęgi

Samica składa 2–4 białawe z czerwonymi plamami jaja do gniazda umieszczonego nad ziemią w formie kuli z wejściem z boku^[4].

Status i zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kurtaczka angolskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy ze względu na niszczenie i degradację siedlisk^[2]. IUCN klasyfikuje kurtaczka zielonopierśnego jako osobny gatunek, ale także zalicza go do kategorii najmniejszej troski; trend liczebności jego populacji jest oceniany jako spadkowy ze względu na utratę siedlisk^[6].

Przypisy

↑ Pitta angolensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Pitta angolensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pittidae Swainson, 1831 – kurtaczki – Pittas (wersja: 2020-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-25].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 277, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-26]. (ang.).
↑ ^a ^b Pitta reichenowi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-09-26] (ang.).
↑ Erritzoe, J.: Green-breasted Pitta (Pitta reichenowi), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-09-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótki film. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy – kurtaczek zielonopierśny P. (a.) reichenowi. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Pitta angolensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Pitta angolensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pittidae Swainson, 1831 – kurtaczki – Pittas (wersja: 2020-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-25].

[:3-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 277, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-26]. (ang.).

[iucn1-6] Pitta reichenowi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-09-26] (ang.).

[botw-7] Erritzoe, J.: Green-breasted Pitta (Pitta reichenowi), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-09-26]. (ang.).

[3]