Kunice (Żary)
Kunice, dawniej Kunice Żarskie (niem. Kunzendorf[2]) – dzielnica miasta Żary zlokalizowana na południowo-wschodnim krańcu miasta. Od strony zachodniej, południowej i wschodniej koniec Kunic wyznaczają granice miasta. Dzielnica Kunice tworzy wyodrębniony zespół ekstensywnej zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym, z przewagą zabudowy jednorodzinnej.
| Dzielnica Żar | |
 Kościół Matki Bożej Szkaplerznej w Kunicach (1895) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| Data założenia |
XIV wiek |
| W granicach Żar |
1 stycznia 1973[1] |
| SIMC |
0988690 |
| Powierzchnia |
6,7 km² |
| Populacja (2006) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
68-205 Żary-Kunice |
| Tablice rejestracyjne |
FZA |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu żarskiego  | |
Położenie na mapie Żar  | |
 51°36′10″N 15°10′35″E/51,602778 15,176389
| |
Historia dzielnicy
edytujPierwsza wzmianka dotycząca Kunic pochodzi z 1346 roku i jest w niej mowa o kościele parafialnym. W tym czasie Kunice były wsią parafialną podległą żarskiemu duchownemu. Odnaleziono również dokument, w którym to Urlich Pack – żarski feudał – potwierdza prawo kupna siana w Kunicach dla żarskiego proboszcza Mikołaja Stewitz. Prawdopodobnie około 1463 roku Kunice stały się własnością klasztoru augustianów z pobliskiego Żagania. Żagańscy bracia od świętego Augustyna włodarzami Kunic byli aż do 1810 roku.
Rozwój Kunic postępował w tym okresie niezwykle dynamicznie. Świadczy o tym nie tylko potęga kunickiej świątyni, ale i rozpoczęcie produkcji szkła oraz wydobycia z miejscowych złóż węgla brunatnego na skalę przemysłową. W przedwojennych Kunicach i bezpośredniej okolicy funkcjonowały kopalnie[2]:
- Augustus 51°36′02,9″N 15°10′23,2″E/51,600800 15,173100,
- Eichberg 51°35′31,6″N 15°10′04,4″E/51,592100 15,167900,
- Glückstern 51°36′01,8″N 15°10′56,3″E/51,600500 15,182300,
- Marie 51°36′44,6″N 15°07′50,9″E/51,612400 15,130800,
- Martin 51°36′36,7″N 15°10′59,9″E/51,610200 15,183300,
- Rudolph 51°35′03,8″N 15°08′44,2″E/51,584400 15,145600,
- Olga 51°36′30,6″N 15°11′50,6″E/51,608500 15,197400,
- Quos 51°35′43,1″N 15°09′57,2″E/51,595300 15,165900,
- Wienand 51°36′44,6″N 15°07′50,9″E/51,612400 15,130800.
Obecnie pokłady węgla brunatnego i iłów ceramicznych nie są eksploatowane.
Po II wojnie światowej Kunice Żarskie znalazały się na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. II okręg administracyjny – Dolny Śląsk), gdzie początkowo zostały siedzibą efemerycznej gminy Kunice, lecz już w 1946 roku weszły w sład gminy Kadłubia. 28 czerwca 1946 gmina – jako jednostka administracyjna powiatu żarskiego – weszła w skład nowo utworzonego woj. wrocławskiego[3][4]. 6 lipca 1950 gmina wraz z całym powiatem żarskim weszły w skład nowo utworzonego woj. zielonogórskiego[5].
Jesienią, w związku z reformą administracyjną kraju, Kunice stały się siedzibę gromady Kunice Żarskie w powiecie żarskim w woj. zielonogórskim, obejmującej Kunice Żarskie, Marszów i Siodło[6]. Dla gromady ustalono 22 członków gromadzkiej rady narodowej[7].
1 stycznia 1958 z gromady Kunice Żarskie wyłączono wieś Marszów, włączając ją do nowo utworzonej gromady Żary w tymże powiecie[8], po czym gromadę Kunice Żarskie zniesiono nadając jej status osiedla (obejmując zatem Kunice Żarskie i Siodło)[9]. 1 stycznia 1969 Kunice Żarskie otrzymały status miasta[10]. 1 stycznia 1972 od miadsta Kunice Żarskie odłączono Siodło (1692 ha), włączając je do gromady Żary[11]. Rok później 1 stycznia 1973 zostały włączone do Żar[12].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[13]:
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej, ul. Wyzwolenia, z 1895 roku, wybudowany na miejscu średniowiecznej świątyni. Wewnątrz ambona i ołtarz z 1740, które zostały tu przeniesione z kaplicy zamkowej[14];
- plebania z XVIII wieku, nakryta dachem naczółkowym.
Firmy i przedsiębiorstwa
edytujZ dawnych gałęzi przemysłu, istniejących jeszcze przed wojną, do dziś funkcjonuje jedynie przemysł szklarski. Spośród obecnie działających firm i przedsiębiorstw w Kunicach można wymienić:
- SEKURIT SAINT-GOBAIN Hanglas Polska (producent szyb samochodowych),
- SAINT-GOBAIN Euroverder Polska (producent elementów szklanych do sprzętu AGD),
- Vitrosilicon S.A. (producent pustaków szklanych),
- OR-SAT (producent poduch tapicerskich i akcesoriów samochodowych),
- ALFA-WIL (producent kostki brukowej),
- MAXNET (dostawca szerokopasmowego internetu).
- BALONOWY ŚWIAT (balony helowe, dmuchane zamki, wata cukrowa).
Ważniejsze instytucje i obiekty dzielnicy
edytuj- Miejskie Przedszkole nr 4 – ul. Sikorskiego 22,
- Zespół Szkół: Szkoła Podstawowa nr 10 – ul. Pułaskiego 4,
- Filia Żarskiego Domu Kultury – ul. Grunwaldzka 3,
- Klub Sportowy Unia Żary-Kunice – Al. Wojska Polskiego 56,
- Ochotnicza Straż Pożarna – ul. Strażacka 4.
Zobacz też
edytuj- Żary Kunice – przystanek kolejowy w Kunicach Żarskich
Przypisy
edytuj- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ a b Messtischblatt Nr. 4556 Ndr. Hartmannsdorf (1938)
- ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
- ↑ Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
- ↑ Uchwała Nr V/30/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu żarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 55)
- ↑ Uchwała Nr XLIII/297/54 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Żarach z dnia 6 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 7 października 1954 r., Nr. 8, Poz. 49)
- ↑ Uchwała Nr V/22/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 15 listopada 1957 r. w sprawie zmiany siedzib oraz granic niektórych gromad (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 14 grudnia 1957 r., Nr. 12, Poz. 65)
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 316
- ↑ Dz.U. z 1968 r. nr 48, poz. 344
- ↑ Dz.U. z 1971 r. nr 15, poz. 174
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego – stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 143. [dostęp 2013-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
- ↑ Waldemar Bena opis do mapy "Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy" Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6