Kos (film)

polski film z 2023 (reż. Paweł Maślona)

Kospolski dramat historyczny z 2023 roku w reżyserii Pawła Maślony, według scenariusza Michała A. Zielińskiego. Kos, luźno oparty na realiach historycznych, przedstawia wydarzenia przed insurekcją kościuszkowską w 1794 roku, kiedy Tadeusz Kościuszko (Jacek Braciak) incognito zmierza do Krakowa z zamiarem organizacji zrywu niepodległościowego. W filmie losy Kościuszki splatają się z osobą szlacheckiego bękarta Ignaca (Bartosz Bielenia).

Kos
Ilustracja
Logo filmu
Gatunek

dramat, historyczny, film akcji

Rok produkcji

2023

Data premiery

18 września 2023

Kraj produkcji

Polska

Język

polski

Czas trwania

120 min

Reżyseria

Paweł Maślona

Scenariusz

Michał A. Zieliński

Muzyka

Mikołaj Trzaska

Zdjęcia

Piotr Sobociński jr.

Scenografia

Anna Anosowicz

Kostiumy

Dorota Roqueplo

Montaż

Piotr Kmiecik

Produkcja

Leszek Bodzak
Aneta Hickinbotham
Daniel Baur

Budżet

22 mln zł

Kazimierz Wojniakowski, Portret Tadeusza Kościuszki, 1812

Kos został przeważnie pozytywnie przyjęty przez polskich krytyków, zdobywając dziewięć nagród na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, w tym Złote Lwy dla najlepszego filmu, nagrodę za montaż Piotra Kmiecika i nagrodę za drugoplanową rolę Roberta Więckiewicza. Na rozdaniu Polskich Nagród Filmowych otrzymał kolejne sześć statuetek Orłów, między innymi za reżyserię i scenariusz, kostiumy autorstwa Doroty Roqueplo oraz za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą Agnieszki Grochowskiej. Ceniono dramaturgię filmu, próbę polemiki z gloryfikowaną dotąd w polskiej kinematografii ideologią sarmacką oraz twórczą inspirację kinem Quentina Tarantino.

Fabuła

edytuj

Akcja filmu zaczyna się wiosną 1794 roku w dogorywającej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Do kraju wraca generał Tadeusz „Kos” Kościuszko, który planuje wzniecić powstanie przeciwko Rosjanom, mobilizując do tego polską szlachtę i chłopów z pomocą byłego niewolnika Jeana „Domingo” Lapierre’a[1]. Dostrzegłszy szlachciców znęcających się nad uciekającym chłopem, Kościuszko i Domingo obezwładniają możnych i zmuszają ich do przeprosin wobec uciekiniera. Nocą Kościuszko i Domingo rozprawiają na temat sensu angażowania szlachty w powstanie narodowe[2].

Akcja przenosi się do szlacheckiego folwarku, gdzie poniżany szlachecki bękart Ignac o statusie chłopskim marzy o nadaniu herbu i majątku przez swojego umierającego ojca Duchnowskiego, który deklaruje uwzględnienie go w testamencie[3][4]. Ignac otrzymuje zadanie przeprawienia karocy przez bród rzeczny. Na miejscu niespodziewanie pojawia się rosyjski rotmistrz Dunin, który ma zapobiec wybuchowi rebelii[3]. Dunin szybko zabija jednego z pasażerów, który ośmielił się wyzwać go na pojedynek. Po powrocie do folwarku Ignac dowiaduje się o powrocie swego przyrodniego brata Stanisława, który cieszy się pełnią przywilejów oraz posiada testament Duchnowskiego. Ignac dźga Stanisława krucyfiksem w udo, zabiera testament i umyka z dworu[5].

Kościuszko w pobliskiej miejscowości Szymbarkowice orientuje się, że szlachta, która miała mu pomóc, jest zupełnie nieprzygotowana militarnie do powstania. Tymczasem Ignac, który również przebywa w Szymbarkowicach, bezskutecznie próbuje wyegzekwować testament i dowiaduje się, że dokument powinien trafić do Krakowa. Wówczas przybywają tropiciele wysłani przez Stanisława; Ignac zabiera testament i ponownie uchodzi. Podczas ucieczki spotyka Dominga; ten zostaje trafiony przez jednego z tropicieli. Ignacowi i Domingowi udaje się umknąć pościgowi. Na polecenie wykurowanego wyzwoleńca Ignac udaje się z nim do dworku w Szymbarkowicach, gdzie Kościuszkę gości jego dawna znajoma, pułkownikowa Marta Giżyńska[3]. Ignac zostaje zatrzymany w areszcie[3] i prosi pobliską pocztylionkę Kostkę o dostarczenie testamentu do Krakowa. Niebawem dworek nawiedza tropiciel, który przedtem postrzelił Domingo, lecz szybko zostaje zabity[5].

Wtedy jednak do dworku przybywa Dunin wraz z zastępem rosyjskich jeźdźców. Zastawszy trupa, nabiera podejrzeń. Giżyńska, próbując ratować sytuację, nie ujawnia prawdziwej tożsamości przybyszów i organizuje gościnę[4]; rozpoczyna się gra w karty, podczas której Dunin dociekliwie wypytuje przyjezdnych o przyczyny zjawienia się w Rzeczypospolitej[2]. Nocą Kościuszko przekrada się do ukrytego na strychu Ignaca i prosi go o udanie się do wsi, aby ten poprosił szlachtę o pomoc[4]. W międzyczasie do Szymbarkowic przyjeżdża Stanisław; Dunin proponuje zgromadzonym przed stołem, aby tym razem grać o przyniesioną broń. Gdy Ignac dociera do wsi, dowiaduje się, że testament został przechwycony przez tropicieli na usługach Stanisława. Dostrzega też szlachcica Wąsowskiego, który poniewiera zbiegłym z folwarku chłopskim przyjacielem Ignaca, Wojtkiem. Gdy Wąsowski gwałci siostrę Wojtka, Ignac odruchowo odcina sznur zawiązany wokół szyi tegoż. Wszczęta zostaje wówczas gwałtowna walka między szlachtą a chłopstwem, w której ginie między innymi Wąsowski. Ignac zabiera kontusz pokonanego i udaje się w stronę dworku w Szymbarkowicach[5].

Gdy Ignac wraca do dworku, zastaje siepaczy Stanisława, którzy podstępem chcieli uprowadzić Kościuszkę. Szybko ich pokonuje i zaprowadza Kościuszkę z powrotem. Na miejscu dochodzi do gwałtownej awantury między Ignacem a Stanisławem, który demaskuje chłopa. Okazuje się, że Duchnowski nie zamierzał przyznać Ignacowi statusu szlacheckiego, a większość majątku podarował Stanisławowi. Dunin z kolei demaskuje Kościuszkę na podstawie inicjałów „T. K.” na broni palnej tegoż. Wówczas Kościuszko zabija Dunina, po czym rozpoczyna się desperacka obrona przed Rosjanami, którzy oblegają dworek. Docierają jednak posiłki w postaci okolicznego chłopstwa. Po walce na broń białą Ignac i Stanisław wzajemnie zadają sobie zabójcze ciosy[5].

Nazajutrz, obok zgliszczy zrujnowanego dworku, Domingo podchodzi do Kościuszki i pyta o dalsze plany. Kościuszko kieruje swój wzrok w stronę ocalałych chłopów[5].

Obsada

edytuj

Źródło: Filmpolski.pl[1]

Produkcja

edytuj

Przygotowania

edytuj
 
Leszek Bodzak, jeden z producentów filmu (2016)

Kos powstał w studiu Aurum Film. Jego producentami byli Leszek Bodzak i Aneta Hickinbotham, a także Daniel Baur z niemieckiej grupy K5 International, odpowiedzialnej za międzynarodową dystrybucję dzieła. Film został dofinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej[6]. Łączny budżet Kosa wyniósł 22 milionów złotych[7].

Reżyserem Kosa był Paweł Maślona, znany przedtem z filmu Atak paniki (2017). Scenariusz do filmu napisał Michał A. Zieliński. Choć bohaterem filmu nominalnie jest generał Tadeusz Kościuszko, Zieliński w swoim scenariuszu świadomie skierował uwagę widzów na szlacheckiego bękarta Ignaca[8]. Co do głównego bohatera, Zieliński podkreślił złożoność Kościuszki, „faceta, który wyprzedzał swoje czasy”: patrioty, a jednocześnie człowieka postępowego, wszechstronnie utalentowanego w służbie wojskowej[9]. Scenarzysta przekonywał, że celowo odszedł od ścisłego podążania realiami historycznymi:

Chciałem zbudować z tego jakąś formę, która ma sens i przesłanie, a nie wyliczankę wydarzeń. Istnieją klasyczne biografie filmowe, których nie lubię, bo odhaczają wydarzenia z życia wielkich postaci. […] Zazwyczaj nie jest to spójna opowieść o bohaterze ani zwyczajnie dobra historia. Większa część Kosa jest fikcyjna, żeby stworzyć z tego historię i przekaz[10].

Zieliński zarazem dbał o to, żeby scenariusz nadawał się do zamknięcia w budżecie i tak wysokim jak na warunki polskiej produkcji[10]. Jego prowokacyjnym zamiarem była bezpardonowa krytyka pańszczyźnianych relacji pomiędzy szlachtą a chłopstwem u schyłku Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a także wypunktowanie paradoksów polskiej historii: „Pańszczyzna w Polsce została zniesiona w połowie XIX wieku i to przez zaborców, a w całej Polsce do dziś stoją za to chłopskie krzyże dziękczynne”[10].

Maślona natomiast opisywał Kosa jako mieszaninę różnych gatunków i stylów. Wśród swoich źródeł inspiracji Maślona wskazywał dzieła Quentina Tarantino i Sama Peckinpaha, a także westerny i horrory z podgatunku home invasion (polegającego na obronie przed inwazją agresorów)[8]. Stąd też podczas pokazu filmu na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych film był nazywany przez dziennikarzy „westernem kościuszkowskim”[10].

Obsada

edytuj

Za casting była odpowiedzialna Nadia Lebik, której udało się zaangażować w projekt między innymi Joannę Szczepkowską[8]. Kościuszkę odegrał Jacek Braciak, natomiast jego afroamerykańskiego towarzysza – Jason Mitchell. Mitchella zachęciła perspektywa zagrania w filmie, który podkreślał podobieństwo losu Polaków do zniewolonych Afrykanów: „Przechodziliśmy przez identyczne problemy. To będzie piękne, bo pokażemy na ekranie, że wszyscy jesteśmy tacy sami, bez względu na to, jakim językiem mówimy i jakiego koloru mamy skórę”[9]. W Ignaca wcielił się Bartosz Bielenia, a rotmistrza Dunina – Robert Więckiewicz[9]. Rolę pułkownikowej Marii Giżyńskiej reżyser przydzielił Agnieszce Grochowskiej, która miała na celu zachowywać się jak osoba równa mężczyznom[11]. Na potrzeby upodmiotowienia bohaterki Maślona zrezygnował z filmowania sceny wprost pokazującej romans między Giżyńską a Kościuszką, pozostawiając widzom pole do interpretacji[11].

Zdjęcia

edytuj

Okres zdjęciowy do Kosa rozpoczął się w czerwcu 2022 roku[12], a zakończył się w sierpniu tego samego roku[6]. Zdjęcia kręcono m.in. w Wilczej Woli, Kolbuszowej (skansen), Bulowicach, okolicach Włocławka, jeziorze Wapienniki pod Sulejowem, Dziektarzewie, Zaborowie[1]. Operatorem zdjęć był doświadczony filmowiec Piotr Sobociński jr[13]. Kostiumy dla obsady wykonała Dorota Roqueplo, przy czym ubiory głównych bohaterów ze względu na realia historyczne filmu musiały zostać uszyte ręcznie[14]. Scenografię z kolei opracowała Anna Anosowicz, która na potrzeby filmu zaprojektowała „w pełni urządzony, osiemnastowieczny dwór modrzewiowy ze stajnią, kurnikiem i chlewem”, postawiony w Dziektarzewie i służący jako folwark ekranowej pułkownikowej[14]. Za dynamiczny montaż powstałego materiału odpowiadał Piotr Kmiecik[15].

Rozpowszechnianie i frekwencja kinowa

edytuj

Pierwszy teaser filmu Kos ukazał się we wrześniu 2023 roku[16], wtedy też zapowiedziano wprowadzenie filmu do kin na początku 2024 roku[16]. W grudniu 2023 roku w ramach promocji filmu wypuszczono zwiastun[17]. 26 stycznia 2024 roku Kos trafił do dystrybucji kinowej w Polsce[18]. Do 11 lutego 2024 roku film obejrzało w kinach ponad 190 tysięcy widzów[19], w tym 70 tysięcy widzów w tygodniu otwarcia[20]. 26 kwietnia 2024 roku Kos zadebiutował w dystrybucji wideo na życzenie w serwisie SkyShowtime[21].

Odbiór

edytuj

Kos otrzymał przeważnie pozytywne recenzje polskich krytyków. Piotr Guszkowski z „Gazety Wyborczej” w relacji z Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych uznawał film Maślony i Zielińskiego za jedyne spełnione dzieło festiwalowe[22]. Marta Kowalska w recenzji dla magazynu „Zwierciadło” twierdziła, że ekipie Kosa „udało się zrobić film bez kompromisów i z wielkim rozmachem”[3].

Kos był często interpretowany jako film zadający kłam ideologii sarmackiej, która przyczyniła się do upadku Rzeczypospolitej. Bartosz Staszczyszyn z portalu Culture.pl przekonywał, że „szlachciury z Kosa to w najlepszym wypadku pięknoduchy w wytwornych kontuszach w imię honoru stające do z góry przegranej walki, a w najgorszym… zaściankowi głupcy gardzący chłopami, mali ambicjonerzy i brutalni tchórze znęcający się nad słabszymi”[13]. Z kolei Przemysław Bollin z portalu Onet opisywał film Maślony i Zielińskego jako „anty-Potop” ujawniający prawdę o etosie szlacheckim: „Paniska ciskają w chłopów szrotem, batem, wieszają na szubienicach, by w ostatniej chwili, tonem łaskawym darować życie”[23]. W recenzji dla portalu Film.org.pl Janek Brzozowski podkreślał filmowe podobieństwo losu chłopów pańszczyźnianych do tragedii zniewolonych Afrykanów: „Różnica między plantatorami z południa Stanów Zjednoczonych i polskimi szlachcicami okazuje się marginalna. Jedni korzystają z bicza, drudzy z rózgi albo kija. Jedni uprawiają bawełnę, a drudzy pszenicę”[24]. Przy okazji recenzji podkreślano natomiast, że obecność czarnoskórego Domingo obok Kościuszki służy uwypukleniu postępowych poglądów historycznego Kościuszki. Ewa Stępień pisała: „Nawet w jego [Kościuszki] testamencie widniał zapis dotyczący wyzwolenia chłopów należących do rodowego majątku, a majątek, który zdobył w Ameryce przeznaczono na edukację i wyzwolenie ciemnoskórych niewolników”[25]. Nawet prawicowy publicysta Łukasz Adamski w recenzji dla Interii przypominał, że „Kościuszko był deistą i masonem zapatrzonym we francuskich jakobinów, a podczas rewolucji amerykańskiej wykazywał postawę abolicjonisty i radykalnego przeciwnika niewolnictwa. W swoich czasach był więc radykalną i skrajną lewicą”, co ma przełożenie na treść filmu[26].

Adam Siennica w recenzji dla portalu NaEkranie.pl zwrócił uwagę na oryginalny styl filmu: „Kos to taki typ filmu kostiumowego, który bierze na warsztat rzeczy wagi ogromnej, ale przedstawia je w kameralnym otoczeniu”[27]. Często pojawiały się głosy, że Kos przekłada na polskie realia konwencję filmowania zaczerpniętą z filmów Quentina Tarantino, przede wszystkim z Django (2012) i Nienawistnej ósemki (2014)[24][27]. Dawid Smyk z portalu Pełna Sala stawiał zresztą Maślonie zarzuty „zbytniego zapatrzenia w amerykańszczyznę, próby naśladowania kameralnych dialogowych przepychanek Tarantino, w których postaci prześcigają się w cool replikach, a napięcie rozsadza pomieszczenie”[28]. Inną opinię wyraził Maciej Kryński, który na łamach „Krytyki Politycznej” pisał, że „rozpoznanie w chłopie pańszczyźnianym białego kuzyna amerykańskiego niewolnika i naszego – większości Polaków – przodka sprawia, że bezczelny rewizjonizm Tarantino okazuje się może najbardziej adekwatnym językiem” do opowiadania o Kościuszce[29]. Brzozowski interpretował całość filmu jako „środkowy palec wymierzony we wszystkie pompatyczne, nieznośne freski historyczne”[24].

Nagrody

edytuj
Rok Festiwal/instytucja Nagroda Nominowani Wynik
2023 Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Złote Lwy Paweł Maślona Wygrana[30]
Nagroda dla reżysera castingu Nadia Lebik Wygrana[30]
Nagroda za montaż Piotr Kmiecik Wygrana[30]
Nagroda za charakteryzację Aneta Brzozowska Wygrana[30]
Nagroda za drugoplanową rolę męską Robert Więckiewicz Wygrana[30]
Nagroda Dziennikarzy Paweł Maślona Wygrana[30]
Nagroda Jury Młodzieżowego Wygrana[30]
Nagroda Festiwali i Przeglądów Filmu Polskiego za Granicą Wygrana[30]
Nagroda Stowarzyszenia Kin Studyjnych Wygrana[30]
All About Freedom Festival w Gdańsku Nagroda Publiczności Wygrana[1]
2024 Polityka Paszport „Polityki” Wygrana[31]
Polska Akademia Filmowa Orzeł za najlepszą reżyserię Wygrana[32]
Orzeł za najlepszy scenariusz Michał A. Zieliński Wygrana[32]
Orzeł za najlepsze kostiumy Dorota Roqueplo Wygrana[32]
Orzeł za najlepszą charakteryzację Aneta Brzozowska Wygrana[32]
Orzeł za najlepszy dźwięk Radosław Ochnio
Adam Szlenda
Filip Krzemień
Wygrana[32]
Orzeł za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą Agnieszka Grochowska Wygrana[32]
Orzeł za najlepszy film Nominacja[1]
Orzeł za najlepsze zdjęcia Piotr Sobociński jr Nominacja[1]
Orzeł za najlepszą scenografię Anna Anosowicz Nominacja[1]
Orzeł za najlepszą muzykę Mikołaj Trzaska Nominacja[1]
Orzeł za najlepszy montaż Piotr Kmiecik Nominacja[1]
Orzeł za najlepszą główną rolę męską Bartosz Bielenia Nominacja[1]
Orzeł za najlepszą drugoplanową rolę męską Jacek Braciak
Robert Więckiewicz
Piotr Pacek
Nominacja[1]
Orzeł za odkrycie roku Michał A. Zieliński Nominacja[1]
Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” Nagroda Specjalna Organizatorów Jacek Braciak Wygrana[33]
Kozzi Film Festiwal Nagroda za najlepszą kreację aktorską Łukasz Simlat Wygrana[34]
Grand Prix Komeda. Festiwal Filmowy im. Krzysztofa Komedy Grand Prix Komeda Mikołaj Trzaska Wygrana[35]
Nagroda Publiczności Paweł Maślona Wygrana[35]
Lubuskie Lato Filmowe Brązowe Grono Wygrana[36]

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l Kos. FilmPolski.pl. [dostęp 2023-09-23]. (pol.).
  2. a b Adriana Prodeus, „Kos” na festiwalu w Gdyni dostał Złote Lwy. I zasłużył na nagrodę jak mało który film [online], Vogue Polska, 27 stycznia 2024 [dostęp 2024-05-25] (pol.).
  3. a b c d e Marta Kowalska, Przekłuty balonik historii. Recenzja filmu „Kos” Pawła Maślony [online], zwierciadlo.pl, 2023 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  4. a b c „Kos”. Kim są bohaterowie najgłośniejszego polskiego filmu tego roku? [online], Telewizja Polska, 25 stycznia 2024 [dostęp 2024-05-25] (pol.).
  5. a b c d e Paweł Maślona, Kos [online], Warszawa: Telewizja Polska, 2023 (pol.).
  6. a b Krystian Zając, Koniec zdjęć do polskiej superprodukcji. Największe gwiazdy w głównych rolach [online], film.interia.pl, 8 sierpnia 2022 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  7. Krystian Zając, "Kos": Polska superprodukcja za 22 miliony złotych [zwiastun] [online], Interia Film, 5 grudnia 2023 [dostęp 2024-05-28] (pol.).
  8. a b c Polska Agencja Prasowa, Paweł Maślona: „Kos” to opowieść o tym, że przemoc rodzi przemoc [online], dzieje.pl, 23 września 2023 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  9. a b c Rafał Christ, Film o Kościuszce będzie "ostry jak szabla". Spytaliśmy twórców, co to oznacza [online], Rozrywka Spider's Web - Cyfrowy styl życia, 16 lipca 2022 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  10. a b c d Teresa Wysocka, Michał A. Zieliński, rozmowa o filmie Kos [online], prestoportal.pl, 22 stycznia 2024 [dostęp 2024-07-25] (pol.).
  11. a b Joanna Olekszyk, Agnieszka Grochowska – harda i wrażliwa [online], Zwierciadlo.pl, 16 lutego 2024 [dostęp 2024-05-28] (pol.).
  12. Paweł Gzyl, Ruszyły zdjęcia do filmowej superprodukcji historycznej, opowiadającej o losach Tadeusza Kościuszki - "Kos" [online], Gazeta Krakowska, 6 czerwca 2022 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  13. a b Bartosz Staszczyszyn, „Kos”, reż. Paweł Maślona [online], Culture.pl, 2023 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  14. a b „Kos” czyli dawno temu w Rzeczypospolitej [online], legalnakultura.pl, 25 stycznia 2014 [dostęp 2024-07-25] [zarchiwizowane z adresu 2024-07-25].
  15. Piotr Dobry, „Kos”. Mit cenniejszy od prawdy [#DobryCynk] - Dziennik.pl [online], film.dziennik.pl, 24 stycznia 2024 [dostęp 2024-07-25].
  16. a b „Kos” – premiera plakatu i zwiastuna filmu Pawła Maślony [online], Filmweb, 10 kwietnia 2024 [dostęp 2024-05-28] (pol.).
  17. Western o Tadeuszu Kościuszce. Zobacz zwiastun filmu „Kos” [online], Telewizja Polska, 5 grudnia 2023 [dostęp 2024-05-28] (pol.).
  18. "Kos" w kinach! Premiera zdobywcy Złotych Lwów 2023 [online], Narodowe Centrum Kultury, 23 stycznia 2024 [dostęp 2024-05-28] (pol.).
  19. Tydzień 06 / 09 – 11 LUTEGO 2024 [online], Stowarzyszenie Filmowców Polskich [dostęp 2024-05-28].
  20. "Kogel Mogel 5" przegrywa z "Akademią Pana Kleksa" - podsumowanie weekendu w polskich kinach [online], Box Office'owy Zawrót Głowy, 31 stycznia 2024 [dostęp 2024-05-28] (pol.).
  21. "Kos" tylko na SkyShowtime. Data premiery ujawniona [online], Filmweb, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-05-28] (pol.).
  22. Piotr Guszkowski, Gdynię wygrał film kompletny, ale nie da się ukryć: polskie kino przeżywa kryzys [online], „Gazeta Wyborcza”, 24 września 2023 [dostęp 2023-09-29].
  23. Przemysław Bollin, "Kos": Potrzebowaliśmy tego filmu. Właśnie teraz [RECENZJA] [online], Onet Kultura, 23 września 2023 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  24. a b c Janek Brzozowski, KOS. Tarantino pod Racławicami [RECENZJA] [online], film.org.pl, 23 września 2023 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  25. Ewa Stępień, "Kos": historyczny, ale bardzo nowoczesny [recenzja film] [online], Elle.pl, 21 września 2023 [dostęp 2023-09-29].
  26. Łukasz Adamski, Western spod znaku Tarantino w Polsce? To Kościuszkowskie kino zemsty [online], film.interia.pl, 19 września 2023 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  27. a b Kos - recenzja filmu [48. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni] [online], naEKRANIE.pl, 19 września 2023 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  28. Dawid Smyk, Chamstwo Unchained – recenzja filmu „Kos” – Gdynia 2023 [online], Pełna Sala, 25 września 2023 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  29. Maciej Kryński, „Chłopi” i chłopi, czyli najsłabsza Gdynia od lat [online], Krytyka Polityczna, 27 września 2023 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  30. a b c d e f g h i Laureaci 48. FPFF [online], Festiwal Polskich Filmów Fabularnych, 23 września 2023 [dostęp 2024-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2023-09-30] (pol.).
  31. Paszporty "Polityki" 2023 rozdane. Lista zwycięzców [online], TVN24, 16 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-17] (pol.).
  32. a b c d e f Orły 2024 rozdane. Najwięcej statuetek dla „Kosa”, najlepszym filmem „Zielona granica” [online], Radio Łódź, 4 marca 2024 [dostęp 2024-05-25] (pol.).
  33. Jacek Butlewski, 29. Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej Prowincjonalia we Wrześni za nami [online], Radio Poznań, 22 kwietnia 2024 [dostęp 2024-05-25] (pol.).
  34. Jarosław Wnorowski, Znamy nagrodzonych w tegorocznej edycji Kozzi Film Festiwal! Stalińska, Simlat, Brząkała, "Wariaci", "Lęk" oraz "Tonia" uhonorowani! [online], Gazeta Lubuska, 9 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-20].
  35. a b Grand Prix Komeda zakończony. Mikołaj Trzaska z dwoma nagrodami [online], Grand Prix Komeda 2024, 16 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-20] (pol.).
  36. 53. Lubuskie Lato filmowe. Polskie kino ma się znakomicie [online], lubuskie.pl, 30 czerwca 2024 [dostęp 2024-07-16] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj