Koniczyna brunatna

Koniczyna brunatna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	koniczyna
Gatunek	koniczyna brunatna
	Nazwa systematyczna
	Trifolium badium Schreb.; J. Sturm, Deutschl. Fl. Abt. 1(Heft 16):12. 1804
Synonimy
	Amarenus badius (Schreb.) C.Presl; Chrysaspis badia (Schreb.) Greene; Chrysaspis badia subsp. rytidosemia Hendrych; Trifolium badium subsp. pseudobadium (Velen.) Kozuharov; Trifolium badium subsp. rytidosemium E. Hossain; Trifolium pseudobadium Velen.; Trifolium rytidosemium Boiss. & Hohen.;
	Amarenus badius (Schreb.) C.Presl; Chrysaspis badia (Schreb.) Greene; Chrysaspis badia subsp. rytidosemia Hendrych; Trifolium badium subsp. pseudobadium (Velen.) Kozuharov; Trifolium badium subsp. rytidosemium E. Hossain; Trifolium pseudobadium Velen.; Trifolium rytidosemium Boiss. & Hohen.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Koniczyna brunatna^[4] (Trifolium badium Schreb.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny bobowatych. Występuje w środkowej, południowej i wschodniej Europie oraz w Iranie i Turcji^[5]. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach, gdzie jest rośliną dość częstą. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy lub zadomowiony^[6].

Morfologia

Pokrój

Pęd

Pokrój: Bylina o płożącej się lub wzniesionej łodydze, mającej długość 10–30 cm. Oprócz kwitnących pędów z łodygami, roślina wytwarza także same różyczki liściowe^[6].

Liście: Trójlistkowe, o eliptycznych, drobnoząbkowanych listkach. Listki mają 1,5–2-krotnie większą długość od szerokości. Występują przylistki o jajowatolancetowatym kształcie^[6].

Kwiaty: Kwiaty motylkowe zebrane w gęste główki wyrastające na szczycie łodygi, przeważnie pojedynczo (czasami tylko po dwie). Główki mają średnicę 1,5–2 cm i kulisty kształt. Kwiaty w czasie kwitnienia są żółte, po przekwitnięciu brunatne (stąd nazwa gatunkowa rośliny). Poszczególne kwiatki mają długość 6–7 mm podczas kwitnienia, 7–9 mm podczas owocowania i posiadają drobne przysadki. Ich korona jest dłuższa od 5-nerwowego kielicha. Gardziel kielicha jest naga, jego dolne działki owłosione są długimi włosami, górne bardzo krótkimi. Podłużnie zmarszczony żagielek korony bez paznokcia, o stopniowo zwężającej się nasadzie i sklepiony od samej nasady. Skrzydełka kwiatów są prosto wzniesione^[6].
Owoc: Jednonasienne strąki o długości ok. 5-krotnie większej od szyjki^[6].

Biologia i ekologia

Bylina. Kwitnie od lipca do września, jest owadopylna. Nasiona rozsiewają się późną jesienią i w zimie.
Siedlisko: porasta trawiaste zbocza, murawy, skały. W Tatrach występuje od regla dolnego po piętro alpejskie. Hemikryptofit^[6].
Jak wszystkie gatunki koniczyny jest rośliną o bardzo dużych wartościach odżywczych dla zwierząt i stanowi ulubiony pokarm kozic i świstaków.

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ The International Plant Names Index. [dostęp 2012-12-18].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 194-195, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-22].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).

[3] The International Plant Names Index. [dostęp 2012-12-18].

[checklist-4] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 194-195, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[5] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-22].

[szafer-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[4]