Kościelna Jania
Kościelna Jania – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Smętowo Graniczne.
| wieś | |
_ID_637746.jpg) Kościół pw. Świętej Trójcy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
168[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-226[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GST |
| SIMC |
0172267 |
Położenie na mapie gminy Smętowo Graniczne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego  | |
 53°45′10″N 18°36′13″E/53,752778 18,603611[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Wieś założona została przez szlachecki ród Jańskich. Najstarszym zachowanym obiektem jest kościół św. Trójcy, wybudowany w 1622 roku przez Kostków[4].
Historia
edytujOd pierwszej połowy listopada 1906 r. do 9 kwietnia 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Mądrzejewski, Tollik. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[5].
Zabytki
edytujWedług rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. Świętej Trójcy, 2 poł. XIV, XVII, nr rej.: A-298 z 6.08.1962. Gotycko-renesansowy, potężna wieża zachodnia z XIV wieku z murami grubości 2,6 m, wsparta narożnymi przyporami. Nawa z ledwo zaznaczonymi detalami renesansowymi nadbudowana w 1622 na średniowiecznych fundamentach, wyposażenie wnętrza barokowe i rokokowe, na jednej ze ścian epitafium Piotra Kostki[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59429
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 529 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa. Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6, s. 57
- ↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 226.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-01-06].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 340, ISBN 978-83-7495-133-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Jania, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 398.