Kościół św. Józefa w Tczewie
Kościół św. Józefa w Tczewie – ceglana bazylika katolicka w Tczewie, wybudowana w latach 1931–1936 w stylu modernistycznym.
kościół parafialny | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Tczewa | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu tczewskiego | |||||||||||||||
54°05′38,0″N 18°47′21,7″E/54,093889 18,789361 |
Historia
edytujParafia św. Józefa w Tczewie powstała 1 stycznia 1916 r. poprzez wydzielenie z parafii farnej. Pierwszym duszpasterzem był ks. Bernard Bączkowski. Przebudował on dom czeladzi katolickiej przy ul. Gdańskiej na prowizoryczny kościół. 16 maja 1927 r. parafię objął ks. Władysław Młyński z zamysłem budowy nowego kościoła od podstaw. Budowę rozpoczęto w lipcu 1931 r. Konsekracja odbyła się 21 czerwca 1936 r. (bp Stanisław Okoniewski). Dzień wcześniej poświęcono nowy dzwon „Anna”.
W latach 1952–1956 prof. Gosieniecki namalował obecną polichromię, a także stacje drogi krzyżowej. Autorem mozaik i sgraffito był ponadto Stefan Engler. W 1953 r. w miejscu poprzedniego dzwonu „Anna” odlano nowy, o tym samym imieniu, gdyż poprzedni uległ zniszczeniu. W 1954 wykonano umeblowanie strefy prezbiterium i boczne ołtarze, również według projektu prof. Gosienieckiego. W 1958 umieszczono nową figurę św. Józefa na placu przed kościołem.[1]
Wnętrze
edytujProjektantem obecnej świątyni był poznański architekt Stefan Cybichowski. Witraże zaprojektował również związany z Poznaniem prof. Wiktor Gosieniecki oraz Józef Żmijewski. Ten pierwszy zaprojektował także pierwotną malaturę kościoła. Organy zbudowała firma W.Biernacki z Warszawy. Okazałe figury ołtarzowe są autorstwa Ignacego Zelka z Torunia. W latach 1952–1956 prof. Gosieniecki namalował obecną polichromię, a także stacje drogi krzyżowej. Autorem mozaik i sgraffito był ponadto Stefan Engler. W 1954 wykonano umeblowanie strefy prezbiterium i boczne ołtarze, również według projektu prof. Gosienieckiego.
W bocznej kaplicy znajduje się tablica z nazwiskami około 170 parafian zamordowanych i poległych w latach II wojny światowej, tablice poświęcone kapłanom tej parafii – ks. B. Bączkowskiemu i ks. B. Prabuckiemu – zamordowanym w okresie okupacji niemieckiej oraz grobowiec ks. prałata Władysława Młyńskiego.
Wymiary kościoła: długość 55 m, szerokość 30 m, wysokość wieży 48 m (z krzyżem).
Organy
edytujOrgany wykonała firma Wacława Biernackiego. Budowę instrumentu rozpoczęto przed II wojną światową, jednak ze względu na nią kontynuacja budowy była niemożliwa. Organy poświęcono w 1954. Pod koniec lat 60. organy rozbudowała firma Józefa Moolina z Odr. Podczas rozbudowy dokonano m.in.: demontażu stołu gry Wacława Biernackiego, montaż trzeciego manuału i dodanie nowych głosów. Ostatni większy remont organów odbył się w 2006 r. Przeprowadziła go firma Józefa Kureckiego z Koźmina k. Skarszew, który od tego czasu na stałe opiekuję się instrumentem[2].
Manuał I: | Manuał II: | Manuał III: | Pedał: |
1. Burdon 16’ | 1. Burdon 16’ | 1. Cichy łagodny 16’ | 1. Kontrabas 32’ |
2. Pryncypał 8’ | 2. Pryncypał włoski 8’ | 2. Kwintanon 16’ | 2. Pryncypałbas 16’ |
3. Róg kozi 8’ | 3. Gamba 8’ | 3. Pryncypał skrzycowy 8’ | 3. Violonbas 16’ |
4. Kwintadena 8’ | 4. Bach flet 8’ | 4. Flet drewniany 8’ | 4. Subbas 16’ |
5. Bach flet 8’ | 5. Vox coelestis 8’ | 5. Blokflet 4’ | 5. Cello 8’ |
6. Schlamei 8’ | 6. Klarnet lab. 8’ | 6. Gemshorn 4’ | 6. Fletbas 8’ |
7. Oktawa 4’ | 7. Burdon 8’ | 7. Flet leśny 4’ | 7. Chorałbas 4’ |
8. Flet rurkowy 4’ | 8. Oktawa 4’ | 8. Dzwonki 2h | 8. Mikstura wiel. 5ch |
9. Fugara 4’ | 9. Trawers 4’ | 9. Sexqualter 2h | 9. Puzon 32’ |
10. Koncertflet | 10. Róg nocny 4’ | 10. Kornet 5h | 10. Puzon 32’ |
11. Kwinta szum 2ch. | 11. Szpicflet 4’ | 11. Obój 8’ | 11. Bombarde 16’ |
12. Mikstura 4-5h | 12. Nazard 2 2/3’ | 12. Vox humana 8’ | 12. Trąbka 8’ |
13. Cymbel 3h | 13. Terc flet 1 3/5’ | ||
14. Trąbka 8’ | 14. Syflet 1’ | ||
15. Szarf 3ch |
Dzwony
edytujWewnątrz wieży kościelnej znajdują się 3 dzwony:
Imię: | Waga: | Ton: | Średnica: | Odlewnia: |
1. „Władysław” | 900 kg | f’ | 112 cm | Karol Schwabe, 1947 |
2. „Dzieciątko Jezus” | 300 kg | c” | 79 cm | Metalton (Kęty), 1954 |
3. „Wojciech” | 200 kg | dis” | 62 cm | Śląska Odlewnia Dzwonów, 1966[3] |
Przypisy
edytuj- ↑ Historia parafii – Parafia św. Józefa w Tczewie [online] [dostęp 2022-04-20] .
- ↑ Tczew (Kościół św. Józefa) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2022-04-20] .
- ↑ Dzwony w Wieżach Polski #80 – Dzwony Kościoła św. Józefa w Tczewie. [dostęp 2022-04-20].
Bibliografia
edytuj- Historia kościoła św. Józefa w Tczewie – zamieszczona w kruchcie tegoż kościoła.
- Tczew – plan miasta 1:12.500 (część opisowa), PPWK, Warszawa – Wrocław, 1998, ISBN 83-7000-511-X