Karol Ziemski

Karol Jan Ziemski urodził się 27 maja 1895 roku w Nasutowie, w ówczesnej guberni lubelskiej, w rodzinie Józefa i Adeli z domu Płós. Od września 1906 roku uczęszczał do 8-klasowej Prywatnej Szkoły Filologicznej im. Staszica w Lublinie, które ukończył w czerwcu 1914. W maju 1915 roku został wcielony do armii rosyjskiej, a następnie skierowany do szkoły oficerskiej w Kijowie. Po jej zakończeniu w szeregach Pułku Strzelców Syberyjskich, brał udział w walkach na froncie na Ukrainie i w Rumunii. W styczniu 1918 roku przedostał się do Bobrujska, gdzie wstąpił do I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego.

Po jego rozwiązaniu w czerwcu 1918 powrócił do Polski i rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. Jednakże już w listopadzie 1918 roku przerwał je i zgłosił się ochotniczo do odrodzonego Wojska Polskiego. Współorganizował Warszawski batalion Legii Akademickiej (późniejszy 36 pułk piechoty Legii Akademickiej), z którym wyruszył na odsiecz Lwowa. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, podczas której 3 czerwca 1920, został ranny w bitwie pod Duniłowiczami.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 602. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 36 pułk piechoty Legii Akademickiej^[1]. 22 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki dowódcy batalionu sztabowego 36 pułku piechoty^[2][3]. 31 marca 1924 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 130. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[4]. W tym samym roku został przesunięty na stanowisko kwatermistrza pułku^[5], a w następnym na stanowisko dowódcy III baonu. 11 marca 1926 roku został zatwierdzony na stanowisku oficera przysposobienia wojskowego w 36 pp^[6]. Od 1927 roku był rejonowym komendantem Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego przy dowództwie 28 Dywizji Piechoty w Warszawie^[7]. Później służył w sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. W latach 1930–1932 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie^[8]. Z dniem 1 listopada 1932 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie na stanowisko wykładowcy^[9][10]. 28 czerwca 1933 roku ogłoszono jego przeniesienie do 70 pułku piechoty w Pleszewie na stanowisko dowódcy batalionu^[11][12]. 24 stycznia 1934 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[13]. W czerwcu tego roku ogłoszono jego powrót do Centrum Wyszkolenia Piechoty na stanowisko wykładowcy^[14]. Następnie objął stanowisko dyrektora nauk tegoż centrum. W 1938 został dowódcą 36 pułku piechoty w Warszawie. Obowiązki dowódcy pułku łączył z funkcją członka Zarządu Głównego Towarzystwa Wiedzy Wojskowej.

Na czele 36 pułku piechoty walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. Został odznaczony Orderem Virtuti Militari za udział w obronie Modlina, podczas której był ranny.

Po kapitulacji Twierdzy Modlin przebywał w szpitalu w obozie jenieckim Soldau w Działdowie, skąd został zwolniony jako inwalida wojenny. Powrócił do Warszawy, gdzie został zatrudniony w dziale finansowym w magistracie m.st. Warszawy. Jednocześnie zaangażował się w działalność konspiracyjną, sprawując od lutego 1940 roku funkcję dowódcy pionu wojskowego Polskiego Związku Wolności. Pod koniec 1941 roku został usunięty przez Niemców ze swego domu w Rembertowie. W 1942 roku nawiązał kontakt z płk. Antonim Chruścielem, podporządkowując dotychczas podległe sobie oddziały, Armii Krajowej. Został szefem Wydziału Wyszkolenia Piechoty w Oddziale III Komendy Głównej AK. Napisał podziemną „Instrukcję walki powstańczej”. Według informacji Piotra Stachiewicza pełnił również funkcję zastępcy dowódcy Okręgu Warszawskiego AK^[15].

Podczas powstania warszawskiego od 7 sierpnia 1944 był dowódcą „Grupy Północ”, która obejmowała siły powstańcze walczące na Starym Mieście, Żoliborzu, Marymoncie i w Puszczy Kampinoskiej. Pozostał na odciętym od pozostałych dzielnic Starym Mieście do końca walk. Był współorganizatorem próby połączenia się sił powstańczych Starówki z Żoliborzem w nocy z 21 na 22 sierpnia i przebicia się oddziałów ze Starego Miasta do Śródmieścia w nocy z 30 na 31 sierpnia. 5 września „Grupa Północ” została rozwiązana, a płk Ziemski 4 września został wyznaczony zastępcą dowódcy Okręgu płk. Antoniego Chruściela „Monter”, zaś od 20 wrze��nia zastępcą dowódcy Warszawskiego Korpusu AK.

Rozkazem Naczelnego Wodza z 11/12 sierpnia został awansowany do stopnia pułkownika ze starszeństwem od 1943^[16]. Według Piotra Stachiewicza, awans nastąpił 8 sierpnia^[15][17]. 30 września brał udział w rozmowach kapitulacyjnych z Niemcami żoliborskiego zgrupowania AK ppłk. Mieczysława Niedzielskiego „Żywiciela”.

Po upadku powstania przebywał w różnych obozach jenieckich oraz od kwietnia 1945 roku obozie koncentracyjnym Neuengamme (KL). Po wyzwoleniu obozu przez aliantów w maju 1945 roku, został komendantem ośrodków skupiających b. polskich jeńców wojennych, a następnie szefem Polskiej Misji Łącznikowej w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec. W czerwcu 1947 roku po demobilizacji zamieszkał w Londynie. Działał w emigracyjnych związkach kombatanckich. Od 1946 roku był współzałożycielem i dwukrotnie prezesem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów oraz prezesem Rady Federacji Światowej tej organizacji. Od 1946 roku był też współzałożycielem, a od 1948 roku przewodniczącym Koła AK w brytyjskiej strefie okupacyjnej. 8 września 1950 został powołany przez Prezydenta RP na uchodźstwie Augusta Zaleskiego na stanowisko sędziego Sądu Obywatelskiego w Londynie^[18]. Od 1963 roku był członkiem Rady Narodowej RP na Uchodźstwie. Od 1966 roku był przewodniczącym Komisji Krzyża Armii Krajowej.

Naczelny Wódz, gen. broni Władysław Anders mianował go generałem brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1964 roku w korpusie generałów^[19].

Zmarł 17 stycznia 1974 w Londynie. Został pochowany na Cmentarzu Gunnersbury^[19].

• Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 58 (Armia Krajowa)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 grudnia 1973)^[20]
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3632 (1921)^[21]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[22]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie, „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”)^[23]
• Krzyż Walecznych (po raz trzeci 28 września 1944 „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”)
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami^[19]
• Srebrny Krzyż Zasługi (4 marca 1925)^[24][25]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)^[25]

W okresie wojny, według historyka Piotra Stachiewicza, odwołującego się do publikacji „W 50-lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969”, ppłk. Ziemski został odznaczony 29 września 1939, Złotym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari^[15]. Informacja ta, została powtórzona w „Słowniku biograficznym konspiracji warszawskiej”^[26]. Na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego, w biogramie encyklopedycznym wymieniany jest rok 1939^[27], natomiast według tego samego źródła w biogramach powstańczych, podana jest data 29 września 1944^[16].

Według Piotra Stachiewicza 18 sierpnia 1944 płk. Ziemski został odznaczony ponownie Krzyżem Złotym Orderu Wojennego Virtuti Militari^[28]. Według informacji Andrzeja Krzysztofa Kunerta zawartej w „Słowniku biograficznym konspiracji warszawskiej” płk. Ziemski był odznaczony 28 sierpnia 1944, Krzyżem Kawalerskim Orderu Wojennego Virtuti Militari^[26]. Otrzymanie Krzyża Kawalerskiego oraz datę nadania potwierdza biogram na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego^[16]. Natomiast Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego podaje iż płk. Ziemski 27 sierpnia 1944 został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari rozkazem Naczelnego Wodza nr 795 „za męstwo wykazane w walkach o Warszawę, w szczególności bohaterską obronę Starego Miasta”. Rozkaz ten został powtórzony w rozkazie Dowódcy AK nr 527 z 28 sierpnia 1944. Numer Krzyża 00058^[29].

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Piotr Stachiewicz: Starówka 1944. Zarys organizacji i działań bojowych Grupy „Północ” w powstaniu warszawskim. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1983. ISBN 83-11-06881-X.
• Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik Biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1944. T. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1987. ISBN 83-211-0739-7.
• Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990, s. 469. ISBN 83-211-1055-X.
• Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, s. 418. ISBN 83-11-07836-X.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.