Kamienica przy ulicy Gliwickiej 146 w Katowicach
Kamienica przy ulicy Gliwickiej 146 w Katowicach – kamienica położona przy ulicy Gliwickiej 146 w Katowicach, na terenie dzielnicy Załęże. Powstała w 1892 roku w stylu historyzmu, a charakterystycznym elementem budynku jest znajdujący się na jej ścianie mural przedstawiający Johna Baildona.
Kamienica od północnego wschodu (2022) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. Gliwicka 146, |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Kondygnacje |
3+1 |
Ukończenie budowy |
1892 |
Właściciel |
miasto Katowice |
Położenie na mapie Katowic | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
50°16′02,4″N 18°59′21,1″E/50,267333 18,989194 |
Historia
edytujKamienicę wzniesiono pod koniec XIX wieku, w 1892 roku[1]. Pierwotnie był to dom należący do R. Jochymskiego[2].
W 2015 roku na wschodniej ścianie kamienicy powstał mural autorstwa Mika Škapy prezentujący złomowisko, stanowiące komentarz do konsumpcyjnego i materialistycznego podejścia do życia[3]. W 2021 roku również na wschodniej ścianie kamienicy Cam Camej uwiecznił Johna Baildona – twórcę nowoczesnego przemysłu na Górnym Śląsku – w formie muralu z okazji 250. rocznicy jego urodzin. Dzieło powstało w sąsiedztwie huty „Baildon” z inicjatywy PTTK Baildon, Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Baildon oraz Rady Jednostki Pomocniczej nr 7 Załęże[4]. Mural przedstawiający Johna Baildona został oficjalnie odsłonięty 26 czerwca 2021 roku[5].
W 2016 roku ze ściany kamienicy usunięto nielegalne graffiti[6], a pod koniec tego samego roku wyremontowano schody wejściowe do budynku[7].
Kamienica według stanu z września 2016 roku jest własnością miasta Katowice, a zarządza nią Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach[8]. W systemie REGON w połowie lipca 2023 roku były zarejestrowane dwa aktywne podmioty gospodarcze z siedzibą przy ulicy Gliwickiej 146. Był to sklep mięsny oraz pracownia artystyczna[9][10].
Charakterystyka
edytujKamienica położona jest przy ulicy Gliwickiej 146 w Katowicach, na terenie dzielnicy Załęże[1], w sąsiedztwie ruchliwego skrzyżowania ulic F. Bocheńskiego i Gliwickiej[11].
Jest to budynek wzniesiony z cegły, na podmurówce kamiennej, zwieńczony dachem dwuspadowym[12]. Powierzchnia zabudowy kamienicy wynosi 256 m². Liczy ona 3 kondygnacje nadziemne i 1 podziemną[1].
Budynek architektonicznie prezentuje cechy historyzmu[12]. Środkowa oś elewacji kamienicy wysunięta jest w formie ryzalitu zwieńczonego ozdobnym szczytem, a cała fasada zwieńczona jest ścianą kolankową. Artykulacje osi wykonane są ze sztucznego kamienia. Kamienica posiada też ozdobne obramienia okien[12]. W budynku zachowały się oryginalne drzwi bramy wejściowej[2].
Kamienica objęta jest ochroną poprzez wpis do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[1][13].
Galeria
edytuj-
Fragment fasady z widocznym ryzalitem w centralnej osi (2024)
-
Detal na krańcach fasady (2024)
-
Drzwi wejściowe do kamienicy (2024)
-
Mural przedstawiający Johna Baildona na ścianie (2024)
-
Mural „Na złom” Mika Škapy na wschodniej ścianie (2022)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-07-15]. (pol.).
- ↑ a b Ginter Pierończyk, Aleksandra Różycka , Jan Gąsior , Historia Załęża cegłą pisana [online], 2016, s. 24, 81 (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: GLIWICKA 146 (2015). murale.katowice.eu. [dostęp 2023-07-16]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: GLIWICKA 146 (2021). murale.katowice.eu. [dostęp 2023-07-16]. (pol.).
- ↑ Twórca Huty Baildon ma swój mural w Załężu. katowice24.info, 2021-06-28. [dostęp 2023-07-16]. (pol.).
- ↑ Grzegorz Żądło: Kolejne kamienice wyczyszczone z nielegalnych napisów. katowice24.info, 2016-08-19. [dostęp 2023-07-16]. (pol.).
- ↑ REMONT SCHODÓW WEJŚCIOWYCH DO BUDYNKU PRZY UL. GLIWICKIEJ 146 W KATOWICACH. kzgm.katowice.pl, 2016-10-14. [dostęp 2023-07-16]. (pol.).
- ↑ Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach: Wykaz budynków – powierzchnia dachu. Stan na 19.09.2016 r.. kzgm.katowice.pl, 2016-09-19. [dostęp 2023-07-15]. (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2023-07-15]. (pol.).
- ↑ Patykiem Pisane: O nas. patykiempisanee.wordpress.com. [dostęp 2023-07-16]. (pol.).
- ↑ Ewa Inn: W ten weekend powstanie na Załężu mural Johna Baildona. katowice-zaleze.pl, 2021-06-18. [dostęp 2023-07-16]. (pol.).
- ↑ a b c Maria Kasprzyk , Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Załęże. Tom I Tekst, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1994, s. 106 (pol.).
- ↑ Najpiękniejsze kamienice Katowic. Warto czasem podnieść głowę do góry. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. katowice.wyborcza.pl, 2016-12-07. [dostęp 2023-07-16]. (pol.).