Kamienica przy ul. Henryka Sienkiewicza 2 w Sanoku
Kamienica przy ul. Henryka Sienkiewicza 2 w Sanoku – budynek położony w Sanoku.
Budynek w 2020 | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | |
Typ budynku | |
Kondygnacje |
2 |
Rozpoczęcie budowy |
1905 |
Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Sanoka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego | |
49°33′36,4887″N 22°12′00,5728″E/49,560136 22,200159 |
Kamienica została wybudowana w 1905[1]. Jest umiejscowiona w centralnej części miasta w dzielnicy Śródmieście, u zbiegu ulicy Henryka Sienkiewicza i ulicy Tadeusza Kościuszki, ukierunkowana swoim frontem do pierwszej z nich[1]. Budynek jest dwukondygnacyjny i dwufrontowy[2]. Pierwotnie budynek figurował pod numerem konskrypcyjnym 186, a potem pod adresem ul. Henryka Sienkiewicza 2[3].
Kamienica powstała na gruncie należącym do Berla Finka, który posiadał tam dwie budki drewniane, z których jedną – przeznaczona na uruchomienie trafiki – w rezultacie porozumienia z Radą Miejską października 1905 i dokonanej zamiany gruntów w drugiej połowie 1905 przeniósł w dalszą część ogrodu celem budowy na działce kamienicy (w drugiej szopie mieścił się szynk noszący przydomek „Przeszkoda”)[4][5][6]. Wcześniej w tym miejscu stał dom drewniany, według szacunków mogący istnieć około 100 lat[7]. Podczas kopania fundamentów pod kamienicę na przełomie sierpnia i września 1905 odkryto w ziemi dobrze zachowany rurociąg wykonany z drzewa sosnowego[7].
W okresie II Rzeczypospolitej właścicielem budynku pozostawał Berl Fink, pobierający czynsz od jego mieszkańców kamienicy[8]. Według danych urzędowych w 1931 właścicielką budynku pod numerem 2 oraz 2a była Mala Fink[3]. Przed 1939 na parterze mieszkały dwie rodziny żydowskie: pierwsza Ortnerów oraz druga, która część swojego mieszkania wynajmowała Władysławowi Dajewskiemu[9] (od 1918 do 1930 profesor Państwowego Gimnazjum w Sanoku[10][11]). Na pierwszym piętrze kamienicy zamieszkiwały rodziny kupieckie: rodzina żydowska Trachmanów (z synami) oraz do 1937 polska rodzina Michała i Seweryny Stefańskich (z synami Stefanem i Marianem)[12]. Ponadto w suterenach piwnicznych mieszkała żydowska rodzina z dziećmi[9]. Przy kamienicy od strony zachodniej leżała oficyna, w której rodzina Englardów wytwarzała słodycze do swojej działalności (ich sklep działał w kamienicy przy ulicy Tadeusza Kościuszki 20)[13]. Budynek był określany potocznie jako „kamienica Finka”[10].
Od końca lat 30., podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej i w czasie późniejszym zmieniali się lokatorzy i podmioty zajmujące lokale kamienicy[14].
W 2002 elewacja kamienicy została odnowiona[15]. Na początku XXI wieku w budynku swoją siedzibę objęły: koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej[16], koło terenowe Związku Sybiraków[17], oddział Związku Strzeleckiego Rzeczypospolitej i Stowarzyszenie „Jednostka Strzelecka 2210”[18].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Stefański 2005 ↓, s. 15.
- ↑ Stefański 2005 ↓, s. 15–16.
- ↑ a b Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 88.
- ↑ Z Rady miejskiej. „Gazeta Sanocka”. Nr 41, s. 3, 9 października 1905.
- ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 42, s. 3–4, 16 października 1905.
- ↑ Z Rady miejskiej. „Gazeta Sanocka”. Nr 88, s. 2, 3 września 1905.
- ↑ a b Z Rady miejskiej. „Gazeta Sanocka”. Nr 88, s. 3, 3 września 1905.
- ↑ Stefański 2005 ↓, s. 15, 17.
- ↑ a b Stefański 2005 ↓, s. 16.
- ↑ a b Tadeusz Chmielewski: Arbiter elegantiarum. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 270.
- ↑ Władysław Dajewski: Ze wspomnień polonisty. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 271–276.
- ↑ Stefański 2005 ↓, s. 16, 18.
- ↑ Stefański 2005 ↓, s. 16–17.
- ↑ Stefański 2005 ↓, s. 18.
- ↑ Joanna Kozimor. Obrazki z miasta. „Tygodnik Sanocki”. Nr 36 (565), s. 3, 6 września 2002.
- ↑ Oddziały Stowarzyszeń Rejestrowych. powiat-sanok.pl. [dostęp 2020-05-17].
- ↑ Zawiadomienie. sanok.pl. [dostęp 2020-05-17].
- ↑ Stowarzyszenie. panoramafirm.pl. [dostęp 2020-05-17].
Bibliografia
edytuj- Kamienica. W: Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 15–18. ISBN 83-919470-9-2. Pierwotnie tekst ukazał się jako artykuł prasowy, zob. Stefan Stefański. Spacerkiem po mieście. Jedna sanocka kamienica. „Tygodnik Sanocki”. Nr 23, s. 6, 23 października 1991.