Kabulski most powietrzny (1928–1929)
Kabulski most powietrzny – operacja przeprowadzona przez Royal Air Force celem ewakuacji brytyjskiego personelu dyplomatycznego z Kabulu w okresie między 23 grudnia 1928 a 25 lutego 1929 roku[1].
Vickers Victoria J7924 70. eskadry RAF | |
Konflikt | |
---|---|
Terytorium | |
Podmiot interweniujący | |
Wielka Brytania | |
Przyczyny operacji | |
obawy o odcięcie korpusu dyplomatycznego przez siły Habibullaha Kalakaniego | |
Cele operacji | |
ewakuacja brytyjskiego i zaprzyjaźnionego personelu dyplomatycznego | |
Dowództwo operacji |
Geoffrey Salmond |
Czas operacji |
23 grudnia 1928–25 lutego 1929 |
Miejsce operacji | |
Siły przydzielone do operacji |
|
Rezultaty operacji | |
ewakuowano 586 osób |
Była to pierwsza w historii ewakuacja lotnicza na dużą skalę, w trakcie której przetransportowano do Indii łącznie 586 osób jedenastu różnych narodowości[2][3][4].
Tło
edytujDecyzję o ewakuacji podjęto po tym jak siły buntownika Habibullaha Kalakaniego skierowały się w stronę Kabulu będącego siedzibą króla Amanullaha, co wywołało u Brytyjczyków obawy, że ich poselstwo zostanie odizolowane od świata[5].
Przebieg
edytujPrzeprowadzono ją pod kierownictwem sir Geoffreya Salmonda z użyciem siedmiu samolotów Vickers Victoria (w tym z stacjonującej w Iraku 70. eskadry RAF), jednego Handley Page Hinaidi , dwudziestu czterech Airco DH.9A i dwóch Westland Wapiti[1]. Biorąc pod uwagę ograniczenia ówczesnych samolotów, operujących w trakcie wojny domowej, w niskich temperaturach i w górzystym terenie (przelot samolotów nad górami Hindukusz, których szczyty na wybranej trasie wznosiły się na wysokość 3000 metrów n.p.m.), operacja ta była niezwykłym wyczynem wytrzymałościowym zarówno dla lotników, jak i cywilów biorących w niej udział[6].
Etapy
edytujEwakuacja, na którą złożyły się 84 loty[6], składała się z 4 etapów:
- I etap – nawiązanie stabilnej łączności ze światem zewnętrznym (18–22 grudnia 1928)[1],
- II etap – ewakuacja kobiet i dzieci z brytyjskich i zagranicznych poselstw[1],
- III etap – ewakuacja rodziny królewskiej (2–19 stycznia 1929)[1],
- IV etap – ewakuacja reszty personelu brytyjskiego, niemieckiego, francuskiego i włoskiego oraz obywateli innych państw[1].
Odznaczenia
edytujBiorący udział w operacji Sqn Ldr Reginald Maxwell , Flt Lt D.F. Anderson i Flt Lt Ronald Ivelaw-Chapman oraz Fg Off L.H. Anness i C.W.L. Trusk zostali odznaczeni Krzyżem Sił Powietrznych, a Leading Aircraftman G. Donaldson otrzymał Medal Sił Powietrznych[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Sir Geoffrey Salmond: Report on the Air Operations in Afghanistan Between December 12th, 1928, and February 25th, 1929. 1929.
- ↑ 2. Policing the empire 1923-1938. W: Michael Napier: The Royal Air Force: A Centenary of Operations. Bloomsbury Publishing, 2018, s. 54. ISBN 978-1-4728-2539-1. (ang.).
- ↑ AFGHANISTAN (KABUL EVACUATIONS). (Hansard, 6 March 1929). api.parliament.uk.
- ↑ Anne Baker: Wings Over Kabul: The First Airlift. London: William Kimber & Co. Limited, 1975, s. 15. ISBN 0-7183-0184-6. (ang.).
- ↑ Andrew Roe. Evacuation by Air: The All-But-Forgotten Kabul Airlift of 1928-29. „Air and Space Power Journal”. 15 (1), s. 21–38, 2012. Air University Press. ISSN 1463-6298.
- ↑ a b Jeff Jefford. The bomber transport and the Baghdad air mail. „Royal Air Force Historical Society”, s. 26, 2000. Professional Book Supplies Ltd. ISSN 1361-4231.