Joe Taufeteʻe

Taufeteʻe urodził się na Wyspach Samoa, jednak w wieku pięciu lat wyemigrował z rodziną do Stanów Zjednoczonych^[5][6]. Wychowywał się w Vallejo w Kalifornii, w regionie zatoki San Francisco^[6][7].

Uczęszczał do Santa Ana College (community college). Uprawiał koszykówkę i przede wszystkim futbol amerykański, marząc o występach na poziomie NFL w barwach San Francisco 49ers^[4][5][8][9]. W latach 2010–2011 z powodzeniem występował jako defensive tackle w barwach szkolnej drużyny Santa Ana College Dons. Wśród uzyskanych przez niego wyróżnień był m.in. tytuł dla najlepszego zawodnika roku w zespole^[10]. Dobre występy spowodowały, że obiecującemu zawodnikowi szkoły poziomu senior college oferowały miejsce w drużynach oraz stypendia sportowe. Niemniej kariera futbolowa Taufeteʻe została przerwana w 2011 roku, kiedy to uszkodził on więzadło krzyżowe przednie^{[7][9][10][11][12][13]}. W wyniku tego zdarzenia zrezygnował z uprawiania sportu, na rok przerwał też naukę, pracując jako ochroniarz w klubach nocnych^[13].

Z rugby po raz pierwszy zetknął się dopiero w wieku 18 lat^[8][6] za pośrednictwem swojej dziewczyny, której rodzina zaangażowana była w działalność Belmont Shore R.C. z Long Beach, jednego z najsilniejszych klubów rugby union w Kalifornii. Chcąc zaimponować swojej partnerce oraz jej rodzinie Taufeteʻe dołączył do drużyny U-19, a wkrótce w pełni poświęcił się uprawianiu nowej dyscypliny. Początkowo grywał zarówno w pierwszej, jak i w trzeciej linii młyna^{[5][7][9][12]}.

Od 2012 roku występował w pierwszym zespole Belmont Shore. W 2014 z polecenia kierownika klubu Douga Pye’a spędził pół roku w nowozelandzkim klubie Otorohanga R.F.C. w regionie Waikato. W tym samym roku występował także w zespole Scioto Valley R.F.C. z Ohio^[4][5][7].

W 2016 roku znalazł się w składzie drużyny San Diego Breakers rywalizującej w pierwszej zawodowej lidze w USA – PRO Rugby. Jednocześnie dorabiał jako ochroniarz w hotelu^[5][7]. W grudniu tego samego roku podpisał krótkoterminowy kontrakt z klubem angielskiej Premiership^[14]. Debiutował w styczniu 2017 roku w meczu European Rugby Challenge Cup przeciwko CA Brive. Zaledwie kilka miesięcy później, rozegrawszy kolejne cztery spotkania, przedłużył kontrakt z Warriors do końca sezonu 2017/2018^[15]. Po przerwie spowodowanej względami rodzinnymi wystąpił w pierwszym składzie we wszystkich pięciu meczach ligowych pozostałych do zakończenia rozgrywek^[4].

W lutym 2018 roku Taufeteʻe raz jeszcze przedłużył swój kontrakt z klubem z Worcester^[16]. Łącznie do lata 2020 roku rozegrał w barwach Warriors 36 meczów ligowych^[1] i 11 spotkań pucharowych^[3].

Przed zakończeniem sezonu 2019/2020 ogłoszono, że reprezentant USA podpisał dwuletnią umowę, na mocy której zostanie zawodnikiem Lyon OU z francuskiej ligi Top 14^[17]. W debiutanckim sezonie wystąpił w 13 meczach swojej nowej drużyny^[3].

Pierwsze powołanie do amerykańskiej reprezentacji otrzymał w 2015 roku, kiedy jako dodatkowy sparingpartner otrzymał zaproszenie na zgrupowanie przed spotkaniem z kadrą Samoa w ramach Pucharu Narodów Pacyfiku^[9][11]. Następnie ze względu na swój planowany ślub odmówił udziału w obozie przygotowawczym przed Pucharem Świata 2015^[11]. Pomimo tego oraz mimo braku występów w oficjalnych meczach Taufeteʻe niespodziewanie otrzymał powołanie do 31-osobowego składu na turniej w Anglii^[18]. Debiutował 7 października 2015 r. w spotkaniu grupowym z Południową Afryką w Londynie^{[3][4][6][8][12]}. W 2016 roku rozegrał już osiem spotkań w pierwszej reprezentacji (połowę w pierwszym składzie)^[19], a jednocześnie był kapitanem drugiego zespołu (USA Selects) podczas rozgrywanego w Urugwaju turnieju Americas Pacific Challenge 2016^[5][6][8] (wystąpił we wszystkich trzech meczach)^[20][21][22].

Szybko stał się podstawowym zawodnikiem swojej drużyny, uczestnicząc m.in. w turniejach Americas Rugby Championship w 2016, 2018 i 2019 roku oraz kwalifikacjach do pucharu świata 2019^[23].

Swoje pierwsze przyłożenie zdobył w trzecim meczu w kadrze, przeciw Chile. Już w 2019 roku wyrównał, a wkrótce poprawił dotychczasowy najlepszy wynik w liczbie przyłożeń zdobytych na arenie międzynarodowej przez zawodnika pierwszej linii młyna. Dotychczasowy, liczący 14 lat rekord należący do Irlandczyka Keitha Wooda (15 przyłożeń) pobił już w 21. spotkaniu, trzy razy przykładając piłkę w meczu z Urugwajem^{[4][6][7][8][24][25]}. Przy okazji zdobył też najwięcej przyłożeń podczas Americas Rugby Championship 2019 (sześć)^[25]. Niedługo później znalazł się w składzie „Eagles” na Puchar Świata w Rugby 2019^[24]. W czasie japońskiego turnieju wystąpił we wszystkich czterech spotkaniach grupowych^[4][23]. Pomimo kompletu porażek Taufeteʻe indywidualnie rozegrał dobry turniej, co zostało docenione przez władze World Rugby^[26]. Imponujący sezon reprezentacyjny sprawił, że jako pierwszy w Amerykanin w historii został nominowany do miana najlepszego zawodnika na świecie wśród zawodników odmiany 15-osobowej^[6].

Po przerwie spowodowanej pandemią COVID-19 powrócił do reprezentacji, uczestnicząc m.in. w ogólnoamerykańskich kwalifikacjach do Pucharu Świata w Rugby 2023^[23].

Stan na 2 października 2021 r.^[19]

Występy na arenie międzynarodowej

Przyłożenia na arenie międzynarodowej

• nominacja do nagrody dla najlepszego zawodnika roku 2019 na świecie (World Rugby Player of the Year)^[25]

W 2015 roku poślubił Noeleen Bette Meni pochodzącą z Samoa Zachodniego, której zawdzięcza też pierwszy kontakt z rugby^[5][12][27]. W 2017 roku na świat przyszło pierwsze dziecko pary^[4].

Taufeteʻe deklaruje się jako chrześcijanin, choć nie został wychowany jako osoba silnie religijna. Jego zaangażowanie w kwestie wiary wzrosło, gdy miał 16 lat, pod wpływem jego przyszłej żony^[11].