Język achwaski

Język achwaski (nazwa własna: АшwалIи мицIи) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez Achwachów. Należy do języków andyjskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród j��zyków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich.

W Inkubatorze znajduje się testowa wersja Wikipedii w języku achwaskim

Język ten używany był według różnych szacunków od ok. 3,5 tys. osób (1990 r.) do nawet 6 tys., w osiedlu Achwach-Sztab (Isztapa) w południowym Dagestanie oraz sześciu innych, niewielkich wioskach w okolicy, a także w jednej wiosce (Achwach-Dere) na terenie Azerbejdżanu. Nazwa języka wywodzi się od nazwy największej wsi, w której zamieszkują użytkownicy języka.

W 2010 r. posługiwało się nim 210 osób^[1]. W Azerbejdżanie wyszedł z użycia^[1].

Język ten nie wykształcił piśmiennictwa^[1]. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród znajomych. W charakterze języka literackiego i środka komunikacji międzygrupowej używany jest język awarski^[1]. Jest zdecydowanie zagrożony wymarciem ze względu na dominację awarskiego i niewielką liczebność społeczności^[2]. W powszechnym użyciu jest także język rosyjski, który jest wykorzystywany w edukacji^[1].

Oba dialekty achwaskiego (północny i południowy) są na tyle od siebie odrębne, że ich użytkownicy porozumiewają się ze sobą w języku awarskim^[3].

Studia nad językiem achwaskim zapoczątkował niemiecki kaukazolog Adolf Dirr (1867–1930), publikując w 1909 r. w Tbilisi Materiały dla badań dialektów i języków grupy ando-didojskiej (Материалы для изучения языков и наречий андо-дидойской группы), zawierające m.in. wybór tekstów achwaskich.

W języku achwaskim występują zapożyczenia leksykalne z arabskiego, awarskiego i rosyjskiego^[3].