Ireneusz Jeleń

Jeleń urodził się w Cieszynie i w wieku 10 lat rozpoczął treningi w tamtejszym klubie Piast Cieszyn. W 1999 został królem strzelców Międzynarodowego Turnieju Juniorów Starszych. W sezonie 1999/2000 występował już w drużynie seniorów Piasta, dla której zdobył 24 bramki w rozgrywkach V ligi^[2]. W sezonie 2000/2001 grał w IV lidze, a w spotkaniu z Peberowem Krzanowice (5:1) strzelił 4 gole^[3]. W 2000 przebywał na testach w Górniku Zabrze po tym, jak został zauważony przez trenera Górnika Mieczysława Broniszewskiego w sparingu tego klubu z Piastem (zdobył w nim dwa gole). Ostatecznie pozostał jednak w zespole z Cieszyna. W Piaście grał do końca 2000. Będąc piłkarzem Piasta pracował jako „mrówka” graniczna, przemycając alkohol i papierosy z Czech^[4].

Wiosną 2001 Jeleń przeszedł do Beskidu Skoczów, grającego wówczas w czwartej lidze. W barwach nowego zespołu zadebiutował 24 marca 2001 i zdobył gola w wygranym 2:0 meczu z Odrą II Wodzisław^[3]. W sezonie 2001/2002 nadal był zawodnikiem Beskidu i strzelił dla niego 16 bramek przyczyniając się do utrzymania klubu w lidze^[5].

Latem 2002 Jeleń przebywał na testach w Podbeskidziu Bielsko-Biała i był bliski przejścia do tego klubu podpisując nawet przedwstępny kontrakt. Beskid grał jednak sparing z Wisłą Płock. Trenerem Wisły był wówczas Mieczysław Broniszewski, który zainteresował się napastnikiem Beskidu. Po perturbacjach związanych z umową z Podbeskidziem zawodnik ostatecznie przeszedł do płockiego zespołu^[4]. 24 sierpnia 2002 zadebiutował w pierwszej lidze polskiej w wygranym 3:2 domowym spotkaniu z Widzewem Łódź^[6]. 31 sierpnia 2002 cieszynianin strzelił swojego pierwszego gola w ekstraklasie, w zremisowanym 2:2 wyjazdowym meczu z Lechem Poznań^[6]. Od tego czasu stał się podstawowym zawodnikiem zespołu i w pierwszym składzie Wisły grał także pod wodzą nowego trenera, Mirosława Jabłońskiego. W sezonie 2002/2003 występował w ataku Wisły z Jarosławem Maćkiewiczem oraz z Litwinem Gražvydasem Mikulėnasem i został najskuteczniejszym graczem zespołu z 8 golami^[7]. Z płocką Wisłą dotarł też do finału Pucharu Polski. W pierwszym meczu z Wisłą Kraków (1:0) zdobył gola, jednak to zespół z Krakowa zdobył puchar zwyciężając w rewanżu 3:0^[6].

28 sierpnia 2003 Jeleń zadebiutował w europejskich pucharach. Zdobył wówczas 2 gole w zremisowanym 2:2 meczu Pucharu UEFA z łotewskim FK Ventspils, które dzięki większej liczbie bramek zdobytych na wyjeździe awansowało do dalszej rundy^[8]. W ekstraklasie Jeleń wykazywał się wysoką skutecznością i strzelił 18 goli stając się drugim najlepszym strzelcem ligi po Macieju Żurawskim z Wisły Kraków (20 goli)^[9].

W sezonie 2004/2005 Jeleń strzelił 12 bramek w lidze, a 11 września 2004 w meczu z Polonią Warszawa (4:1) zdobył pierwszego hat-tricka w ekstraklasie^[10]. Zespół Wisły, dzięki zajęciu 4. miejsca w lidze, zakwalifikował się do Pucharu UEFA 2005/2006. Z pucharu tego Wisła odpadła już po pierwszej rundzie eliminacyjnej po dwumeczu z Grasshopper Club (0:1, 3:2). W pierwszym spotkaniu tych zespołów w Zurychu Jeleń nie wykorzystał rzutu karnego – jego strzał obronił bramkarz Grasshoppers Fabio Coltorti^[11]. W rozgrywkach ligowych sezonu 2005/2006 Polak strzelił 7 bramek^[12]. W finałowym dwumeczu Pucharu Polski z Zagłębiem Lubin (3:2, 3:1) zdobył dwa gole, a Wisła po raz pierwszy w swojej historii wygrała te rozgrywki^[13]. Sezon 2005/2006 był ostatnim dla Jelenia w barwach Wisły. Przez cztery lata rozegrał w niej 100 ligowych meczów, w których strzelił 45 goli.

Latem 2006 Jeleń został zawodnikiem francuskiego AJ Auxerre. Kwota odstępnego za transfer definitywny do innego klubu wynosiła 900 tysięcy euro i taką też kwotę Auxerre zapłacił Wiśle Płock^[14]. W klubie prowadzonym przez trenera Jacques’a Santiniego zadebiutował 5 sierpnia 2006 w zremisowanym 1:1 domowym meczu z Valenciennes FC^[15]. Początek w Ligue 1 nie był dla Jelenia udany i zarówno w 2., jak i 3. kolejce ligowej był rezerwowym. Jednak 9 września 2006 strzelił pierwszego gola w lidze francuskiej w wygranym 2:1 meczu z AS Monaco^[15]. Z Auxerre wystąpił w rozgrywkach Pucharu UEFA i dotarł z tym klubem do fazy grupowej. W Pucharze UEFA strzelił łącznie 5 goli: jedną z OFK Beograd (2:1), trzy w dwumeczu z Dinamem Zagrzeb (2:1 i 3:1) oraz jedną z Rangers F.C. (2:2)^[16]. W Auxerre występował najczęściej jako prawoskrzydłowy, ale grywał również na pozycji napastnika (w ataku najczęściej występował z Danielem Niculae^[17]). W sezonie 2006/2007 Jeleń strzelił 10 goli w lidze i został najlepszym strzelcem swojego zespołu.

W sezonie 2007/2008 Jeleń nie był tak skuteczny jak w poprzednich rozgrywkach. W pierwszych 10 kolejkach ligowych bywał rezerwowym i funkcję tę pełnił także w październikowym spotkaniu z FC Lorient (5:3), w którym wszedł na boisko w 71. minucie i między 72. i 90. minutą strzelił 3 gole dla Auxerre^[18]. Od lutego 2008 do końca sezonu był rezerwowym (dla Niculae i Dennisa Oliecha), a trener Fernandez zarzucił mu nadwagę^[4]. Od listopada 2007 Jeleń zdobył dwa gole – z Le Mans UC 72 (3:0) i Valenciennes (2:0)^[19].

Po zakończonym sezonie Jeleń przeszedł bezinwazyjny zabieg pleców^[4]. W przedsezonowych sparingach zdobył 3 bramki, a sezon 2008/2009 rozpoczął od strzelenia gola w meczu z FC Nantes (1:0). Kolejne bramki zdobył w meczach z Lorient (2:0) i Le Havre AC (3:0)^[20], jednak w 10. kolejce ligowej w spotkaniu z Olympique Lyon (0:0) doznał kontuzji barku, która wykluczyła go z gry do końca stycznia 2009^[21]. W drugim meczu po powrocie po kontuzji Jeleń strzelił bramkę w wygranym 2:0 meczu z AS Nancy^[20]. Następnie zdobywał gole w kolejnych meczach: z Lille OSC (2:0), Toulouse FC (1:1), Olympique Lyon (2:0), Le Mans (2:0), dwa z SM Caen (2:1) i dwa z Grenoble Foot 38 (2:0)^[20]. Po tym ostatnim spotkaniu L'Equipe uznał go piłkarzem kolejki Ligue 1^[22]. 14 maja 2009 przedłużył kontrakt z Auxerre do 2011^[23] Po meczu z Paris Saint-Germain w Paryżu (2:1), w którym strzelił dwie bramki, francuska prasa określiła go „bohaterem, który zatopił Paryż”^[24]. W 37. kolejce w meczu z AS Saint-Étienne (1:0) zdobył 14. gola w sezonie^[20]. 23 maja 2009 został uznany Piłkarzem Sezonu w Auxerre w głosowaniu kibiców^[25].

W czerwcu 2009 roku przeszedł w Warszawie zabieg termolezji, czyli zwalczania bólu kręgosłupa prądem^[26]. Natomiast w lipcu operację pachwiny, która wykluczyła go z występów w czterech pierwszych meczach sezonu 2009/2010^[27]. AJ Auxerre pod jego nieobecnością zdobyło zaledwie jeden punkt i zajmowało przedostatnie miejsce w tabeli. Jeleń powrócił do składu w piątej kolejce Ligue 1 w meczu przeciw OGC Nice. Było to pierwsze zwycięskie spotkanie Auxerre w tym sezonie. W meczu siódmej kolejki, przeciw Grenoble Foot 38 za faul na Davidzie Jemmalim Ireneusz Jeleń ujrzał czerwoną kartkę. Była to pierwsza czerwona kartka w karierze polskiego napastnika^[28][29]. Pierwszą i drugą bramkę w sezonie Jeleń strzelił w dziesiątej kolejce przeciw Lille OSC (3:2). W kolejnym spotkaniu, z Montpellier HSC (2:1) strzelił obie zwycięskie bramki. W następnym spotkaniu zwyciężonym przez Auxerre przeciw AS Monaco, Jeleń nie zdobył gola. Dzięki temu zwycięstwu AJA awansowało na pozycję lidera w tabeli^[30]. Było to siódme z kolei zwycięskie spotkanie Auxerre. Tym samym została podtrzymana seria nie przegranych meczów przez Auxerre w których występował Ireneusz Jeleń^[31]. W listopadzie postawa Jelenia, a także jego znaczenie dla drużyny zostały docenione i uzyskał on nagrodę piłkarza października Ligue 1^[32]. W kolejnym spotkaniu przeciw PSG, Jeleń nie wystąpił z powodu kontuzji uda, której doznał na treningu. Była to pierwsza porażka Auxerre po serii siedmiu kolejnym wygranych. Auxerre tym samym straciło pozycję lidera w tabeli Ligue1^[33]. W kolejnym spotkaniu przeciw AS Nancy Polak także nie zagrał, a Auxerre przegrało ten mecz. Napastnik reprezentacji Polski powrócił do gry w 17 kolejce, przeciw FC Lorient. AJA zremisowało to spotkanie. W następnym meczu (Toulouse) również padł remis. W ostatnich dwóch kolejkach rundy jesiennej Jeleń nie zagrał. W pierwszym meczu rundy wiosennej przeciw zespołowi z Boulogne, Jeleń zagrał 45 minut. Zespół Polaka bezbramkowo zremisował to spotkanie. W następnym meczu, przeciw OGC Nice Ireneusz Jeleń zdobył bramkę, która dała zwycięstwo jego drużynie. Był to piąty gol w sezonie zdobyty przez napastnika reprezentacji Polski. W meczu 1/16 Pucharu Francji, przeciw CS Sedan Polak strzelił bramkę w dogrywce i dał awans swojej drużynie do kolejnej rundy tych rozgrywek. W kolejnych dwóch spotkaniach ligowych, Jeleń wystąpił w pełnym wymiarze czasowym, jednakże nie zdobył w nich gola. Spotkanie przeciw Grenoble Foot 38 było pierwszym przegranym meczem AJ Auxerre w całym sezonie, w którym wystąpił Ireneusz Jeleń. Passa ta sięgnęła czternastu ligowych spotkań. W meczu 1/8 Pucharu Francji, w którym AJA zmierzyło się z drużyną z Plabennec, Polak zdobył Hat-tricka. Po kolejnym meczu w ramach 24 kolejki Ligue 1 przeciw zespołowi Rennes, w którym strzelił bramkę, Polak musiał przejść serię zastrzyków z powodu kontuzji która go nieprzerwanie trapiła^[34]. Po powrocie do gry, Jeleń strzelił gola w meczu z Valenciennes FC. Dzięki temu trafieniu Polak trafił do dziesiątki najlepszych strzelców Auxerre w historii ligowych występów tej drużyny^[35].

30 sierpnia 2011 podpisał kontrakt z mistrzem Francji – Lille OSC^[36]. W nowym klubie zadebiutował 17 września 2011 w zremisowanym 2:2 spotkaniu z FC Sochaux-Montbéliard. Polski napastnik zmienił wówczas Edena Hazarda. Pierwszego gola dla Les Dogues zdobył w meczu ze swoim byłym klubem – AJ Auxerre. W styczniu 2012 odrzucił ofertę przejścia do Stade Brestois, skąd LOSC sprowadziło innego napastnika, Nolana Roux.

Po odejściu z Lille Jeleń długo nie potrafił znaleźć nowego klubu. Ostatecznie 19 października 2012 r. podpisał obowiązującą do końca sezonu 2012/2013 umowę z występującym w Ekstraklasie Podbeskidziem Bielsko-Biała^[37]. Po nieudanej rundzie jesiennej, w której nie zdobył bramki, skorzystał z zapisu w umowie i odszedł z klubu już w przerwie zimowej^[38].

Kolejnym klubem w karierze zawodnika z Cieszyna stał się Górnik Zabrze, do którego trafił on 28 lutego 2013 r.^[39] W Górniku Jeleń rozegrał 12 meczów i zdobył 2 bramki. Powodem rezygnacji z gry w Zabrzu była poważna choroba ojca zawodnika.

W czerwcu 2014 roku Jeleń postanowił jednak wrócić do piłki w klubie, w którym rozpoczynał swoją piłkarską przygodę. Podpisał kontrakt z Piastem Cieszyn^[40]. Swoją decyzję argumentował chęcią wprowadzenia Piasta do Klasy okręgowej. Po powrocie do Piasta Jeleń rozegrał 4 mecze i zdobył 6 bramek.

W grudniu 2014 ogłosił zakończenie kariery zawodniczej^[41]. Lecz w 2019 roku wrócił do ekipy Piasta Cieszyn (CKS Piast Cieszyn)^[42].

W 2016 roku został prezesem CKS Piasta Cieszyn^[43].

(stan na 19 kwietnia 2013)

Stan na: 15 czerwca 2014 r.

W latach 2002–2003 Jeleń rozegrał 6 spotkań w reprezentacji Polski U-21 (debiut: 19 listopada 2002 w wygranym 1:0 meczu z Danią), jednak nie zdołał awansować z nią na Igrzyska Olimpijskie w Atenach^[44]. W reprezentacji Polski seniorów zadebiutował za kadencji selekcjonera Pawła Janasa, 11 grudnia 2003 w wygranym 4:1 towarzyskim spotkaniu z Maltą^[45]. W swoim drugim spotkaniu w kadrze narodowej, rozegranym 3 dni później z Litwą (3:1), strzelił swojego pierwszego gola w reprezentacji^[45]. Za kadencji Janasa do 2006 występował jedynie w meczach towarzyskich.

Jeleń nie wystąpił w żadnym spotkaniu reprezentacji w eliminacjach do Mistrzostw Świata w Niemczech^[45], ale 15 maja 2006 został powołany przez trenera Janasa do 23-osobowej kadry na ten Mundial^[46]. 30 maja w towarzyskim meczu, rozegranym w ramach okresu przygotowawczego na mistrzostwa, zdobył gola w pojedynku z Kolumbią. Na Mundialu rozegrał trzy spotkania: z Ekwadorem (0:2) jako rezerwowy i z Niemcami (0:1) oraz z Kostaryką (2:1) jako gracz podstawowego składu. W meczach tych pełnił rolę prawoskrzydłowego^[47]. Reprezentacja Polski zajęła 3. miejsce w swojej grupie i odpadła z mistrzostw świata.

Po Mundialu w Niemczech selekcjonerem reprezentacji Polski został Leo Beenhakker. Jeleń wystąpił w sparingu z Danią (0:2), a potem także w czterech spotkaniach reprezentacji w eliminacjach do Euro 2008: z Finlandią (1:3), z Serbią (1:1), z Azerbejdżanem (5:0) oraz z Armenią (1:0). Następnie były gracz Wisły Płock wypadł z kadry na półtora roku i nie pojechał na Euro 2008^[45]. 8 sierpnia 2008 Beenhakker ponownie powołał go do kadry narodowej na towarzyskie spotkanie z Ukrainą^[48]. Jeleń wystąpił w tym meczu, ale ponownie przestał być powoływany przez holenderskiego szkoleniowca aż do marca 2009 z powodu kontuzji barku. 13 marca 2009 Beenhakker ogłosił kadrę na mecze eliminacji do Mistrzostw Świata w RPA, w której znalazł się Jeleń^[49]. Piłkarz wystąpił w przegranym 2:3 meczu w Belfaście z Irlandią Północną, a także wygranym 10:0 w Kielcach z San Marino. W obu tych spotkaniach zdobył po jednym golu^[45].

Ireneusz Jeleń zagrał w dwóch ostatnich spotkaniach eliminacji do Mistrzostw Świata 2010 z Czechami i Słowacją, pod wodzą tymczasowego selekcjonera reprezentacji – Stefana Majewskiego. W żadnym z nich nie strzelił gola.

Po eliminacjach do Mistrzostw Świata 2010 trenerem reprezentacji został Franciszek Smuda. W debiucie nowego selekcjonera przeciw reprezentacji Rumunii Jeleń rozegrał cały mecz^[50]. Pierwszego gola pod wodzą nowego selekcjonera zdobył w meczu z Ukrainą.

Wykaz meczów i goli Ireneusza Jelenia w reprezentacji Polski (stan na luty 2012):

• Wisła Płock:
  • Puchar Polski: 2005-06
• Piast Cieszyn:
  • Mistrzostwo Klasy A, grupa: Skoczów (1): 2013/14^[51].

Jeleń jest synem Jana i Elżbiety, bratem Renaty (ur. 1976) i Łukasza (1983–2021)^[52]. Od 7 czerwca 2003 jest mężem Anny, którą poznał na dyskotece w Cieszynie. W tym samym roku urodził im się syn Jakub^[53]. Razem z nim Ireneusz Jeleń grał w drużynie Piasta Cieszyn^[43]. 6 stycznia 2010 urodziła mu się córka Julia^[54]. Jeleń ukończył Szkołę Zawodową w Cieszynie i uzyskał przygotowanie do wykonywania zawodu malarza-tapeciarza^[53].

• Ireneusz Jeleń w bazie 90minut.pl
• Profil na stronie PZPN
• Profil na stronie LFP.fr. lfp.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-22)]. (fr.).
• Ireneusz Jeleń w bazie National Football Teams (ang.)