Ikaźń (agromiasteczko)

Ikaźń
	; Kościół Bożego Ciała
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Rejon	brasławski
Wysokość	167 m n.p.m.
Populacja (2009); • liczba ludności	; 295
Nr kierunkowy	+375 02153
Kod pocztowy	211970
	Położenie na mapie obwodu witebskiego Ikaźń
	Położenie na mapie Białorusi Ikaźń
	55°37′N 27°16′E/55,616667 27,266667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ikaźń (biał. Іказнь) – agromiasteczko (do 2009 r. wieś), dawne miasteczko, położone na Białorusi w rejonie brasławskim obwodu witebskiego.

Siedziba parafii prawosławnej (pw. św. Mikołaja Cudotwórcy)^[2] i rzymskokatolickiej (pw. Bożego Ciała).

Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie brasławskim województwa wileńskiego^[3].

Historia

Miasteczko założone na przełomie XV i XVI wieku przez sekretarza królewskiego Jana Sapiehę, który otrzymuje przywilej na budowę zamku. Już w 1515 zamek oblegały wojska moskiewskie, a miasto uległo spaleniu. W 1555 roku wzmiankowano, że w Ikaźni znajdował się zbór helwecki^[4]. W czasie wojny w 1561 zamek nie został zdobyty. W 1654 zamek został zajęty przez Carstwo Moskiewskie w czasie wojny polsko-rosyjskiej, a w 1655 przez Szwedów. W XVIII wieku miasto zniszczone w czasie walk stronników króla Stanisława Leszczyńskiego i Augusta Mocnego Sasa wspieranego przez Rosję.

W czasach zaborów miasteczko w powiecie dzisieńskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego^[5].

W 1919 roku proboszcz tutejszej parafii katolickiej, ks. Michał Buklarewicz, w dniu 27 czerwca został ujęty przez bolszewików i rozstrzelany razem ze swoją siostrą. Na ich płycie nagrobnej naniesiono inskrypcję: „Zamordowani za miłość do ojczyzny i ludzi”^[6].

Po Pokoju ryskim Ikaźń powróciła do Polski. W latach 1921–1945 miasteczko leżało w Polsce, w województwie wileńskim^[a], w powiecie dziśnieńskim, od 1926 roku w powiecie brasławskim, w gminie Przebrodzie.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 509 osób, 367 było wyznania rzymskokatolickiego, 105 prawosławnego a 37 mojżeszowego. Jednocześnie 247 mieszkańców zadeklarowało polską, 225 białoruską a 37 żydowską przynależność narodową. Było tu 99 budynków mieszkalnych^[7]. W 1931 w 96 domach zamieszkiwało 480 osób^[8].

Zabytki

kościół Najświętszego Bożego Ciała z 1912 w miejscu starszego z 1593. Kościół zbudowano w stylu neogotyckim. Jest to kościół parafialny.
cerkiew prawosławna pw. św. Mikołaja z 1905 w miejscu starszej z 1500; parafialna
wały zamku Sapiehów z XVI wieku

Parafia Kościoła rzymskokatolickiego

Osobny artykuł: Parafia Bożego Ciała w Ikaźni.

Mieszkańcy wyznania rzymskokatolickiego podlegają parafii Bożego Ciała w Ikaźni.

Galeria

Kościół katolicki w Ikaźni
Cerkiew św. Mikołaja
Zamek w 1590 roku
Zamek w Ikaźni w 1629 roku
Widok na Ikaźń
Jezioro

Uwagi

↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).

Przypisy

↑ Liczby ludności miejscowości obwodu witebskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
↑ Браславское благочиние. eparhia992.by. [dostęp 2021-03-16]. (ros.).
↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 75.
↑ OttonO. Hedemann OttonO., Historia powiatu brasławskiego [online], polona.pl [dostęp 2023-10-11] (pol.).
↑ Bielowce, wieś, powiat dzisieński, gmina Przebrodź, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 142 .
↑ Ikaźń na Bracławszczyźnie|czerwiec 2019 | Stowarzyszenie Traugutt.org [online] [dostęp 2023-10-04] (pol.).
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 71 .
↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 9 .

Bibliografia

Grzegorz Rąkowski, Wśród jezior i mszarów Wileńszczyzny, Rewasz, 2000

Linki zewnętrzne

Ikaźń w radzima.org
Ikaźń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 255 .

[uwaga1222-7] Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).

[spis-1] Liczby ludności miejscowości obwodu witebskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).

[2] Браславское благочиние. eparhia992.by. [dostęp 2021-03-16]. (ros.).

[3] Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 75.

[4] OttonO. Hedemann OttonO., Historia powiatu brasławskiego [online], polona.pl [dostęp 2023-10-11] (pol.).

[5] Bielowce, wieś, powiat dzisieński, gmina Przebrodź, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 142 .

[6] Ikaźń na Bracławszczyźnie|czerwiec 2019 | Stowarzyszenie Traugutt.org [online] [dostęp 2023-10-04] (pol.).

[:02222222222-8] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 71 .

[:12222-9] Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 9 .

[1]