Herb Gdańska
Herb Gdańska – jeden z symboli miejskich Gdańska. Występuje w dwóch postaciach: herbu Miasta Gdańska i Herbu Wielkiego Miasta Gdańska (z trzymaczami i dewizą)[1].
Typ herbu | |
---|---|
Wprowadzony |
25 maja 1457 |
Ostatnie zmiany |
1 sierpnia 1996 |
Wygląd i symbolika
edytujHerb przedstawia na tarczy hiszpańskiej (z zaokrąglonym dołem), na czerwonym polu złotą koronę otwartą i dwa równoramienne srebrne krzyże w słup, niewchodzące w koronę.
Herb Wielki Miasta Gdańska posiada dodatkowo u bocznic tarczy dwa podtrzymujące ją złote lwy wspięte, zwrócone do siebie. U podstawy tarczy złota wstęga z czarno kreśloną łacińską dewizą „Nec temere, nec timide” (pol.: „Bez strachu, ale z rozwagą”, dosłownie: „Ani zuchwale, ani bojaźliwie”).
Historia
edytujDo XIV wieku godłem używanym na pieczęciach miejskich był żaglowy statek typu koga. Wysoko nad dziobem statku widnieje siedmioramienna gwiazda. Najstarsze zachowane do dnia dzisiejszego przedstawienie tego herbu pochodzi z 1299. Na przełomie XIV i XV wieku kogę zastąpił na pieczęciach nowszy typ statku – holk[2]. W okresie panowania zakonu krzyżackiego herbem były dwa białe (srebrne) krzyże równoramienne w słup na czerwonym polu. W XV wieku herbem były ustawione w słup dwa białe krzyże równoramienne na czerwonym polu. Lwy przy herbie pojawiły się na pieczęci wydanej w 1457.
25 maja 1457 roku został nadany miastu herb przedstawiający dwa krzyże i złotą koronę przez Kazimierza IV Jagiellończyka.
Herb Gdańska w heraldyce
edytujHerb Gdańska, lub godła herbu Gdańska występują w kilku szlacheckich herbach rosyjskich, m.in. hrabiów Szeremetiewów[3], rodu Łodiginów[4], Konownicynów[5] i Nieplujewów[6]. Są to prawdopodobnie udostojnienia herbów nadane za udział w walkach o Gdańsk, w 1734, 1807 i 1813. W przypadku herbu Szeremetiewów i Konownicynów herb Gdańska nawiązuje do legendarnego pochodzenia rodu od wodza jednego z pruskich plemion[7]. Korona i krzyż kawalerski, występujące w herbie Lecha Wałęsy, nadanym z okazji odznaczenia go szwedzkim Królewskim Orderem Serafinów, mają zgodnie z intencją autora projektu, Adama Heymowskiego[8], nawiązywać do herbu Gdańska.
Herb Gdańska występuje naturalnie w godłach, odznakach i herbach wielu gdańskich szkół, instytucji i firm, także w herbie historycznej dzielnicy miasta, dawniej osobnej miejscowości, Oliwy.
Pieczęć Miasta Gdańska
edytujPieczęć urzędowa Miasta Gdańska przedstawia herb Miasta Gdańska w okrągłym środkowym polu oraz napis w otoku: "Miasto Gdańsk". Średnica pieczęci to 62 milimetry.
Herb Gdańska na zabytkach
edytuj-
Herb nad wejściem do Ratusza Głównego Miasta ma nietypowe lwy: jeden z nich jest odwrócony, jakby wyczekiwał pomocy.
-
Brama Wyżynna (po prawej)
-
Brama Stągiewna (po prawej)
-
Detal Bramy Mariackiej. Herby Gdańska i Prus Królewskich przedstawione w formie uniżonej względem herbu Polski
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Uchwała nr LI/1431/10 Rady Miasta Gdańska z dnia 26 sierpnia 2010 r. w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Gdańska. Biuletyn Informacji Publicznej. [dostęp 2021-02-01].
- ↑ Piotr Olender: Okręty północy w: Morza, Statki i Okręty nr 3/2004
- ↑ Общий Гербовник дворянских родов Всероссийской Империи
- ↑ Общий Гербовник дворянских родов Всероссийской Империи
- ↑ Часть 1 Общего гербовника дворянских родов Всероссийской империи, стр. 39
- ↑ Общий Гербовник дворянских родов Всероссийской Империи
- ↑ ГРАФЫ ШЕРЕМЕТЕВЫ
- ↑ Biuletyn Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, nr specialny, Warszawa, 1995, ISSN 0867-6623
Linki zewnętrzne
edytuj- historia herbu gdańskiego. gdansk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-10)].