Heinrich Gabel
Heinrich Gabel, Henryck Gabel[1] lub Hersch Gabel[2] (ur. 12 kwietnia lub 12 maja 1873 w Buczaczu, zm. 30 lipca 1910 w Wiedniu) – żydowski prawnik, polityk-syjonista, adwokat ze Lwowa, doktor prawa (1895). Poseł do Rady Państwa XI kadencji.
Henryk Gabel (przed 1907) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
poseł do Rady Państwa XI kadencji | |
Okres |
od 1907 |
Przynależność polityczna |
syjonista |
Życiorys
edytujWedług jednych danych urodził się 12 kwietnia[3] 1873, według innych 12 maja 1873 w Buczaczu.
W 1884 ukończył IIb klasę[4], w 1888 VIb klasę w C. K. IV Gimnazyum we Lwowie[5]. Ukończył gimnazjum we Lwowie oraz Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego[6]. 21 października 1892 odbyło się walne zgromadzenie Towarzystwa ku wspieraniu słuchaczów prawa, rygoryzantów i auskultantów wyznania żydowskiego we Lwowie, podczas którego został wybrany jego wydział. Henryck Gabel jako zastępcą wydziałowego wszedł w jego skład[7]. W lutym 1893 na pierwszym walnym zgromadzeniu nowo założonego Towarzystwa kuchni akademików żydowskich „Byt” (Michjach) wszedł w skład wydziału oraz został wybrany zastępcą przewodniczącego[8]. W 1895 zdobył stopień doktora prawa na Uniwersytecie Lwowskim[9].
Pracował jako adwokat we Lwowie, gdzie w 1902 otworzył własną kancelarię adwokacką[3]. Przy końcu lata 1897 jako adwokat poszukiwał rutynowanego koncipienta w Skolem[10]. 5 stycznia 1903 wraz z doktorami Dwiernickim, Horowitzem i Lilienem bronił funkcjonariusza magistratu lwowskiego Henryka Dreilicha podejrzanego o nadużycia i fałszowanie[11].
16 marca 1904 w czasopiśmie „Kurjer Lwowski” wyraził podziękowanie A. S. Landau, reprezentantowi we Lwowie 1go Austriackiego Towarzystwa ubezpieczeń przeciw kradzieży w Wiedniu za szybkie wynagrodzenie szkody po kradzieży książeczek Kasy oszczędności[12].
W 1907 jako kandydat syjonistów został wybrany posłem do Rady Państwa XI kadencji w okręgu wiejskim Nr 60 Buczacz, Monasterzyska, Podhajce, Wiśniowczyk[13]. Podczas pierwszego głosowania kandydat ruski (ukraiński) Wiaczesław Budzynowski otrzymał 19897 głosów i został wybrany jako poseł większości, kandydat polski ks. Stanisław Gromnicki 7196, dr Gabel 2516 (według wcześniejszych danych 2158[14]). Przy powtórnym głosowaniu na posła mniejszości Gabel poparty głosami Rusinów (Ukraińców) został wybrany, otrzymawszy 14537 (według innych danych 13500[15]) głosów wyborców. Po tych wyborach wniósł kilka doniesień karnych z powodu popełnionych nadużyć wyborczych. Wśród oskarżonych znajdował się m.in. burmistrz Buczacza Bernard Stern oraz jego otoczenie.
W 1907 redakcja lwowskiego czasopisma Słowo Polskie zamieściła w nr 407 informację dotyczącą H. Gabla zatem odmówiła bezzwłocznego sprostowania (m.in. twierdzenia że stanowczo należał on do stronnictw wrogich i bezwzględnie zwalczających Polaków), wobec czego Gabel był zmuszony udać się na drogę sądową[16]. W czerwcu 1908 podczas przesilenia w parlamenckim „klubie” żydowskim zakomunikował prezydentowi Izby Posłów deklarację posłów żydowskich[17]. W listopadzie 1909 zgłosił zamiar przesiedlenia swej kancelarii adwokackiej ze Lwowa do Wiednia[18].
Henryk Gabel umarł o 1-j[19] (według innych danych o połowie 2-j[20]) g. nocy nagle na atak serca w kawiarni[19] Mändla (Café Mändel) przy Rothen-Thurmstrasse 8[20] (w śródmieściu)[19]. Ciało zmarłego zostało przywiezione na stacji Podzamcze we Lwowie[21].
Kilku miesięcy przed śmiercią ożenił się z córką bogatego fabrykanta berlińskiego, przeniósł swą kancelarię adwokacką do Wiednia[19].
Przypisy
edytuj- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów, 1910, s. 340.
- ↑ Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. W: Władysław Kucharski (red.): Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Lwów: 1928, s. 90.
- ↑ a b Dr. Heinrich Gabel gestorben, s. 1.
- ↑ Sprawozdanie Dyrektora C. K. IV Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1884. Lwów, 1884, s. 81.
- ↑ Sprawozdanie Dyrektora C. K. IV Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1888. Lwów, 1888, s. 110.
- ↑ Gabel, Heinrich (1873-1910), Advokat.
- ↑ Towarzystwo ku wspieraniu. „Kurjer Lwowski”. 300, s. 4, 27 października 1892.
- ↑ Z politechniki. „Kurjer Lwowski”. 36, s. 4, 5 lutego 1893.
- ↑ Z uniwersytetu „Kurier Lwowski”, 342, s. 4, 10 grudnia 1895.
- ↑ Ogłoszenia. „Kurjer Lwowski”. 243, s. 7, 2 września 1897.
- ↑ Z Izby sądowej. (O fałszywe metryki). „Kurjer Lwowski”. 6, s. 6, 6 stycznia 1903.
- ↑ Podziękowanie. „Kurjer Lwowski”. 76, s. 6, 16 marca 1904.
- ↑ Тарас Андрусяк: Українсько-жидівська передвиборна коаліція 1907 року. „Ї”, 8, 1996. (ukr.)
- ↑ Wybory w Galicji. „Kurier Lwowski”. 232, s. 6, 21 maja 1910.
- ↑ Wynik wyborów piątkowych ponownych i ściślejszych II. serii. „Kurier Lwowski”. 241, s. 2, 26 maja 1910.
- ↑ Ze świata (doniesienia prywatne). „Kurier Lwowski”. 413, s. 4, 5 września 1907.
- ↑ Zażegnanie przesilenia. „Kurier Lwowski”. 265, s. 2, 7 czerwca 1908.
- ↑ Osobiste. Ze sfer adwokackich. Kurjer Lwowski. 541, s. 3, 19 listopada 1909.
- ↑ a b c d Śmierć posła Gabla. „Kurier Lwowski”. 350, s. 5, 30 lipca 1910.
- ↑ a b Kleine Chronik. „Neue Schlesische Zeitung”. 197, s. 3, 2 August 1910. (niem.)
- ↑ Zum Tode des Abg. Dr. Gabel. Die Leichenfeier in Lemberg. „Jüdische Volksstimme”, 32 (10 August 1910), s. 1–2. (niem.)
Bibliografia
edytuj- Nagły zgon posła. „Nowości Illustrowane”. 32, s. 2, 9, 6 sierpnia 1910.
- Dr. Heinrich Gabel gestorben. „Jüdische Volksstimme”. 31, s. 1–2, 4 August 1910. (niem.)
Linki zewnętrzne
edytuj- Gabel Henryk (Heinrich). W: Polski Słownik Judaistyczny.
- Gabel, Heinrich (1873-1910), Advokat na str. Österreichisches Biographisches Lexikon. (niem.)