Gubernator generalny Kanady

Gubernator generalny Nowej Francji był przedstawicielem i namiestnikiem króla Francji. Jego władza była jednak znacznie ograniczona przez drugi urząd: intendenta. Gubernator sprawował funkcje reprezentacyjne, kierował polityką zagraniczną oraz był dowódcą sił zbrojnych, natomiast intendent zajmował się sprawami administracyjnymi. Brak jasnego oddzielenia kompetencji obu urzędów powodował częste konflikty personalne, a wpływ na politykę uzyskiwała osoba o silniejszej osobowości lub mająca większe poparcie na dworze w Paryżu.

Gubernator generalny Brytyjskiej Kanady był przedstawicielem i namiestnikiem króla lub królowej Anglii. Sprawował pełną polityczną, militarną i administracyjną władzę w kolonii. Mimo że istniały w obu częściach Kanady (Górna Kanada i Dolna Kanada) wybieralne zgromadzenia legislacyjne, spełniały one wyłącznie rolę doradczą. W istocie gubernatorzy najczęściej ignorowali zdanie wyborców, współpracując z konserwatywnymi elitami brytyjskich lojalistów. Taki stan rzeczy doprowadził do wybuchu niezadowolenia społecznego w postaci rebelii roku 1837.

Po wprowadzeniu Unii gubernator generalny stracił część swojej władzy na rzecz wybieralnego i posiadającego poparcie w zgromadzeniu legislacyjnym rządu (rządu przedstawicielskiego – responsible government). Mimo tego gubernator zachowywał dużą część swej poprzedniej władzy. To on powoływał i dymisjonował rządy, niekiedy wbrew woli wyborców oraz posiadał prawa odwoływania ustaw, jeśli jego zdaniem były sprzeczne z interesami brytyjskimi.

Do zakresu uprawnień i obowiązków gubernatora generalnego wchodzą

• Reprezentowanie suwerena (monarchy) w Kanadzie – w związku z faktem, że na wzór westminsterski parlament Kanady ma strukturę trójczłonową – Korona, Senat i Izba Gmin, gubernator generalny ma obowiązek i przywilej zastępowania króla (lub królowej) we wszystkich jej normalnych funkcjach, do których należą:
  • zapewnienie ciągłości władzy
  • zatwierdzanie ustaw
  • wygłaszanie „mowy tronowej”
  • zwoływanie, otwieranie i zamykanie sesji parlamentu
  • rozwiązywanie parlamentu i zarządzanie wyborów
  • przyjmowanie przysięgi od premiera, Sędziego Najwyższego i członków gabinetu (ministrów)
• Mianowanie senatorów na podstawie wskazówek premiera
• Reprezentowanie niepodległości Kanady
  • gubernator generalny przyjmuje listy uwierzytelniające od ambasadorów obcych krajów, wita także głowy obcych państw i inne ważne osobistości przybywające oficjalnie do Kanady.
  • gubernator generalny jest konstytucyjnym zwierzchnikiem Commander-in-Chief kanadyjskich sił zbrojnych.
• Przyznawanie wyróżnień, orderów
  • The Order of Canada – najwyższe odznaczenie przyznawane w Kanadzie
  • Order of Military Merit – najwyższe odznaczenie wojskowe w Kanadzie
  • Decoration of Bravery – honorujące osoby za nadzwyczajną odwagę
  • Caring Canadian Award – wyróżnienie za osiągnięcia w działalności społecznej
• Przyznawanie herbów – gubernator generalny stoi na czele Canadian Heraldic Authority(inne języki) przyznającego herby osobom i instytucjom w Kanadzie. Nadawanie emblematów heraldycznych nie jest tożsame z tytułami szlacheckimi, które w Kanadzie nie istnieją. Prawo zabrania też obywatelom kanadyjskim przyjmowania tytułów szlacheckich od obcych państw (np. król nie może nadać obywatelowi kanadyjskiemu godności lorda, gdyż jest to tytuł angielski).
• Zapewnianie spójności państwowej i przywództwo moralne – poprzez uczestniczenie w ważnych uroczystościach państwowych i lokalnych, kontakty z siłami politycznymi, reprezentantami mniejszości kulturalnych i ważnych organizacji społecznych i kulturalnych.

Zwracając się do gubernatora generalnego używa się następującej formuły: His Excellency the Right Honourable / Son Excellence le très honorable gdy jest nim mężczyzna lub Her Excellency the Right Honourable / Son Excellence la très honorable gdy jest nim kobieta.

Znakiem gubernatora generalnego jest flaga z herbem. Flaga zawsze poprzedza osobę gubernatora i zawieszona jest na maszcie przed budynkiem, w którym aktualnie gubernator się znajduje. Herb i flaga zostały nadane gubernatorowi przez królową Kanady w 1981 r. i są wzorowane na poprzedniej fladze używanej od 1931 r. Przed tą datą gubernatorzy generalni używali swoich własnych herbów rodowych.

W 1968 królowa nadała generalnym gubernatorom Kanady status wicekrólewski. W związku z tym przysługuje im odgrywanie hymnu powitalnego, gdy wstępują lub opuszczają miejsce oficjalnych spotkań. Hymn gubernatora generalnego złożony jest z sześciu pierwszych taktów hymnu monarchy God Save the King, a następnie cztery pierwsze i cztery ostatnie takty hymnu Kanady O Canada.

Gubernatorowi generalnemu wraz z objęciem urzędu przyznawane są następujące insygnia:

• The Order of Canada
• The Order of Merit of the Police Forces
• The Most Venerable Order of the Hospital of St. John of Jerusalem
• The Canadian Centennial Medal
• The Commemorative Medal for the 125th Anniversary of the Confederation of Canada
• The Queen’s Golden Jubilee Medal
• The Canadian Forces Decoration

• Rulers.org