Gromosław Czempiński
Gromosław Józef Czempiński (ur. 12 października 1945[1][2] w Obornikach[3]) – generał brygady UOP, funkcjonariusz służb specjalnych PRL i RP, dyplomata. W latach 1993–1996 Szef Urzędu Ochrony Państwa.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Szef Urzędu Ochrony Państwa | |
Okres |
od 1 grudnia 1993 |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujSyn Stefanii i Mieczysława. Jego ojciec był oficerem UBP, a następnie Milicji Obywatelskiej; dosłużył się stopnia kapitana[4]. Matka pracowała po wojnie w WUBP w Poznaniu[5][6].
W 1970 ukończył studia w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu. W 1972 rozpoczął służbę funkcjonariusza wywiadu SB. Rok później ukończył Ośrodek Szkolenia Kadr Wywiadu w Starych Kiejkutach. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych pracował od 1970 w Departamencie I. W 1975 został oficjalnie zatrudniony pod przykryciem przez MSZ, najpierw w Konsulacie Generalnym PRL w Chicago (1975–1976), później Polskim Przedstawicielstwie przy ONZ w Genewie (1982–1987). Następnie pracownik Służby Bezpieczeństwa odpowiedzialny za osłonę Polskiej Akademii Nauk. Był członkiem Związku Młodzieży Socjalistycznej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[7]. W PRL dosłużył się stopnia podpułkownika MO (powszechnie stosowane dla kadry MSW).
W 1990 został zatrudniony w UOP, początkowo jako zastępca szefa Zarządu Wywiadu UOP, później jako szef tej instytucji. Najsłynniejszą z ujawnionych operacji, w której brał udział, była „Operacja Samum” (powstał również film o tym samym tytule). Amerykańscy funkcjonariusze CIA na krótko przed wojną musieli zostać ewakuowani z Iraku. Wiele państw odmówiło wówczas pomocy, m.in. Francja i ZSRR. Pomóc zgodziła się Polska, wysyłając do Iraku ppłk. Czempińskiego, który został później odznaczony za zgodą Prezydent USA George’a Busha wysokim odznaczeniem CIA, akceptację wyraził też Prezydent Polski. Brał udział w Operacji Most, a specjaliści z USA brali udział w szkoleniu i wsparciu finansowym potrzebnych do jej przeprowadzenia żołnierzy-antyterrorystów. Utworzono Jednostkę Wojskową 2305 GROM, której legendę pierwszy dowódca Sławomir Petelicki wywodził od uczczenia Gromosława Czempińskiego[8].
Podał się do dymisji po tym, gdy w 1995 wywiad UOP zaangażował się w sprawę domniemanej współpracy (afera Olina) ówczesnego premiera Józefa Oleksego z oficerem wywiadu b. ZSRR i Rosji, Władimirem Ałganowem[9].
Po przejściu w stan spoczynku w kwietniu 1996 założył przedsiębiorstwo o nazwie Doradztwo GC. W następnych latach zasiadał w radach nadzorczych i zarządach przedsiębiorstw: Polskie Zakłady Lotnicze, Forcan SA, BRE Bank SA, Wapark Sp. z o.o., Mobitel Sp. z o.o., Szeptel SA, The Quest Group Sp. z o.o., Eco Recycling Investment SA i doradzał Deloitte. Jest współwłaścicielem: Quantum Group Sp. z o.o., Doradztwo GC s.c., Dorcel s.c. oraz TTP Sp. z o.o. Był konsultantem merytorycznym przy produkcji filmu Operacja Samum[10].
W latach 1999–2012 był Prezesem Aeroklubu Warszawskiego, a w latach 2005–2010 Prezesem Aeroklubu Polskiego.
W 2009 w wywiadzie dla „Niezależnej Gazety Polskiej” stwierdził, że był jednym z inicjatorów założenia Platformy Obywatelskiej[11].
22 listopada 2011 został zatrzymany przez funkcjonariuszy CBA, a po przesłuchaniu zwolniony za kaucją w związku ze śledztwem dotyczącym przyjęcia korzyści majątkowej w kwocie 1.4 miliona EUR[12] podczas prywatyzacji STOEN SA[13]
We wrześniu 2013 został członkiem zarządu „Stowarzyszenia im. Generała Sławomira Petelickiego”, upamiętniającego gen. Sławomira Petelickiego[14][15].
W 2017, po 11 latach śledztwa, prokuratura przesłała do sądu akt oskarżenia w sprawie korupcji[16]. 2 listopada 2022 przed Sądem Okręgowym w Warszawie rozpoczął się proces Czempińskiego i sześciu pozostałych oskarżonych[9].
Odznaczenia
edytujŻycie prywatne
edytujŻonaty. Ma córkę Iwonę (ur. 1971)[17][18] i syna Piotra (ur. 1982)[19][20].
Przypisy
edytuj- ↑ Sporty lotnicze. aeroklubpolski.pl. [dostęp 2010-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-13)].
- ↑ Gromosław Józef Czempiński. monitorfirm.pl. [dostęp 2016-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-27)].
- ↑ Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2019-04-24].
- ↑ Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl.
- ↑ Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2019-04-24].
- ↑ Akta personalne funkcjonariusza SB: Czempińska Stefania, imię ojca: Józef, data urodzenia: 30-08-1919. inwentarz.ipn.gov.pl. [dostęp 2019-04-24].
- ↑ Michał Matys: Gromosław Czempiński: Trzy twarze generała. wyborcza.pl, 19 listopada 2013. [dostęp 2017-07-04].
- ↑ O nas. gromgroup.pl. [dostęp 2017-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-06)].
- ↑ a b Marcin Koziestański: „Ojciec chrzestny” PO przed sądem. Gromosławowi Czempińskiemu grozi 10 lat więzienia. i.pl, 2022-11-02. [dostęp 2022-11-02]. (pol.).
- ↑ Napisy końcowe do cytowanego filmu.
- ↑ Czempiński: Dałem początek PO. rp.pl, 7 lipca 2009. [dostęp 2011-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 stycznia 2014)].
- ↑ Generał Czempiński zatrzymany przez CBA. bankier.pl, 23 listopada 2011.
- ↑ Szwajcarskie konto zdradziło generała C.?. 24.11.2011. [dostęp 2011-11-24].
- ↑ Stowarzyszenie im. Generała Sławomira Petelickiego. krs-online.com.pl. [dostęp 2013-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-02)]. (pol.).
- ↑ Stowarzyszenie im. Generała Petelickiego rozpoczyna działalność. radiownet.pl, 2013-08-18. [dostęp 2013-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-02)]. (pol.).
- ↑ Wirtualna Polska Media SA , Korupcja przy prywatyzacjach. Gen. Gromosław Czempiński stanie przed sądem [online], wiadomosci.wp.pl, 15 listopada 2016 [dostęp 2018-12-12] (pol.).
- ↑ Czempińska, Iwona Agnieszka, Warszawa, wiek 47 lat, ur. 1971, Raport o osobie, Krajowy Rejestr Sądowy, KRS on line [online], InfoVeriti [dostęp 2019-04-25] .
- ↑ Iwona Agnieszka Czempińska (’71) – Internetowy Monitor Sądowy i Gospodarczy [online], www.imsig.pl [dostęp 2019-04-25] .
- ↑ Gromosław Czempiński: Choroba syna to był dla wszystkich szok, szczególnie dla otoczenia [online], OnetKobieta, 14 października 2015 [dostęp 2019-04-25] (pol.).
- ↑ Gromosław Czempiński o wychowywaniu syna z zespołem Downa: Nauczył mnie ogromnej tolerancji [online], Newsweek.pl [dostęp 2019-04-25] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Jak CIA poznała się z UOP, Bartosz Węglarczyk, Gazeta Wyborcza, 11 października 2010
- Czempiński, Gromosław (1945–). Katalog elektroniczny Biblioteki Narodowej. [dostęp 2016-10-27].