Gocław (województwo mazowieckie)
Gocław – wieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Pilawa[4][6].
| wieś | |
 Kościół pod wezwaniem NMP Królowej Polski w Gocławiu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
872[2] |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-440[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WG |
| SIMC |
0683884[4] |
Położenie na mapie gminy Pilawa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego  | |
 52°00′33″N 21°33′19″E/52,009167 21,555278[1]
| |
Historia
edytujWieś królewska położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego. Położona jest ok. 50 km od Warszawy, przy trasie Warszawa-Lublin.
Historia wsi sięga roku 1536, kiedy to król Zygmunt August zalesione jeszcze wtedy tereny wraz z dobrami osieckimi, przekazał kupcowi Filipowi Szlichtingowi, w celu wykarczowania[8]. W 1564 podczas lustracji osadniczej zarejestrowano 20 włók kmiecych, jedną wójtowską i 1 plebańską z 16 zabudowaniami na przełomie borów osieckiego i starogrodzkiego (Gocław)[9]. Podczas wojen szwedzkich 1670–1680 wieś Gocław oraz folwark Żelazna ocalały od zniszczeń podczas gdy z 449 zabudowań starostwa osieckiego spalono ponad 64. W 1783 doszło do podziału gospodarczo-administracyjnego starostwa osieckiego i regulacji gruntów na terenie wsi Gocław. Jej zakończenie doprowadziło do zmian w uposażeniu ziemią chłopów. Gocław ze swoimi 25 gospodarstwami, podobnie jak Lubice, Kolonka Żelazna-wieś, Grzebowilk, Zawadki został włączony do folwarku Żelazna. Gocław uzyskał wówczas rolne przydatki (obecnie nazwane przydawki) jako wynagrodzenie za nieużytki lub płodność posiadanych gruntów.
Podczas powstania styczniowego, w dniu 25 sierpnia 1863 r. na gruntach folwarku Żelazna niedaleko zabudowań dworskich (obecnie zabudowania te znajdują w Gocławiu ul. Kolonia Gocław) oddział powstańczy "Dzieci Warszawskich" dowodzony przez pułkownika Ludwika Żychlińskiego stoczył bitwę z Rosjanami pod dowództwem generała Mullera von Zakamelskiego. W bitwie tej ranny został sam Żychliński; Według jego relacji oddział stracił około 100 w zabitych i znaczną liczbę rannych; lecz i Moskale musieli ponieść znaczne straty, bo włościanie ze Żelazny mówili, że mieli śmiertelnie rannego pułkownika Kurgaczewa i więcej jak 40 oficerów zabitych. W efekcie powstania ukazem carskim chłopi z Gocławia otrzymali na własność parcele leśne wydzielone z gruntów dworskich.
Religia
edytujW 1907 r. w Gocławiu powstała parafia mariawicka, której życie religijne było skupione wokół kościoła pw. Przenajświętszego Sakramentu. W 2008 ten zabytkowy kościół został jednak sprzedany prywatnemu nabywcy, a następnie rozebrany. Do dziś po tej wspólnocie religijnej zachował się niewielki cmentarz.
Od 1937 r. w Gocławiu znajduje się rzymskokatolicka parafia pw. NMP Królowej Polski, której życie religijne skupione jest wokół modernistycznego kościoła.
Urodzeni w Gocławiu
edytuj- Maria Andrzej Jałosiński – biskup mariawicki
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34132
- ↑ Raport o stanie gminy Pilawa w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 8
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 316 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Strona gminy, sołectwa
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
- ↑ J. Leskiewiczowa, Dobra osieckie w okresie gospodarki folwarczno – pańszczyźnianej XVI – XIX w., Wrocław 1957, s. 13.
- ↑ J. Leskiewiczowa, Dobra osieckie w okresie gospodarki folwarczno – pańszczyźnianej XVI – XIX w., Wrocław 1957,tabela s. 15.