Emil Abderhalden
Emil Abderhalden (ur. 9 marca 1877 w Oberuzwil, zm. 5 sierpnia 1950 w Zurychu) – szwajcarski biochemik i fizjolog, przewodniczący Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina; twórca teorii o enzymach obronnych, zarzuconej w latach 30. Nie wyjaśniono, czy błędne wyniki Abderhaldena wynikały z braku naukowego rygoru, czy były przykładem naukowego oszustwa.
Data i miejsce urodzenia |
09 marca 1877 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
05 sierpnia 1950 |
Zawód, zajęcie |
Życiorys
edytujSyn nauczyciela Nikolausa Abderhaldena (1842–1923) i jego żony Anny Barbary z domu Stamm. Studiował medycynę na Uniwersytecie w Bazylei. Od 1902 roku współpracował z Emilem Fischerem. W latach 1911–1945 wykładał chemię fizjologiczną w Uniwersytecie w Halle.
Dorobek naukowy
edytujProwadził badania nad przemianą materii, biochemią aminokwasów, hormonów i enzymów. Uważany za twórcę nowoczesnej nauki o żywieniu (dietetyki). Swoimi badaniami naukowymi wspierał także walkę z alkoholizmem, w 1904 sporządził obszerną bibliografię naukową tego zagadnienia.
Abderhalden łączył działalność naukową z działalnością na rzecz podniesienia poziomu moralności. Służyły temu założone przez niego czasopisma „Fortschritte der naturwissenschaftlichen Forschung” i „Etik”. Pierwsze z nich założył w 1918 – publikował w nich artykuły zwalczające alkoholizm, w których opierał się na swoich badaniach chemicznych i biologicznych. Drugie z nich założył w 1922, a od 1938 także redagował – zamieszczał w nich artykuły dotyczące etyki seksualnej. W 1947 stanął na czele szwajcarskiego związku pomocy duchowej dla Niemiec – owocem jego pracy społecznej w tym okresie jest gromadzące refleksje o wspólnocie ludzkiej i trwałym pokoju dzieło Gedanken eines Biologen zur Schaffung einer Völkergemeinschaft und eines dauerhaften Friedens (Zurych 1947).
Był członkiem Rosyjskiej Akademii Nauk[1] .
Wybrane prace
edytuj- Lehrbuch der physiologischen Chemie (5 wyd. 1923)
- Biochemisches Handlexikon (13 t., 1910-1932)
- Handbuch der biologischen Arbeitsmethoden (13 t. do 1939)
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Peter Friedli: Abderhalden, Emil. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, s. 5;
- Персональный состав РАН. Архивы Российской академии наук, 2015. [dostęp 2016-04-10]. (ros.)..
- ISNI: 0000000122782398
- VIAF: 34593815
- LCCN: n83828121
- GND: 118643576
- BnF: 130730222
- SUDOC: 050148702
- SBN: GEAV004283
- NLA: 35782440
- NKC: nlk19990074409
- BNE: XX1171201
- NTA: 068652887
- BIBSYS: 90553581
- CiNii: DA02862672
- Open Library: OL1726151A
- PLWABN: 9810672446205606
- NUKAT: n94110112
- J9U: 987007257307405171
- CANTIC: a1191029x
- LNB: 000002533
- CONOR: 208786275