Elliott Gould

amerykański aktor

Elliott Gould, właśc. Elliott Goldstein[1][2][3] (ur. 29 sierpnia 1938 w Brooklynie) – amerykański aktor filmowy, teatralny[4] i telewizyjny.

Elliott Gould
Ilustracja
Elliott Gould (1986)
Imię i nazwisko

Elliott Goldstein

Data i miejsce urodzenia

29 sierpnia 1938
Nowy Jork

Zawód

aktor

Współmałżonek

Barbra Streisand (1963-1971; rozwód)
Jennifer Bogart (1973–1975; rozwód)
(1978–1979; rozwód)

Lata aktywności

od 1964

W latach sześćdziesiątych zaczął występować w filmach hollywoodzkich. Oprócz występów w komedii Bob & Carol i Ted & Alice (1969), za którą otrzymał nominację do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego[5]. Jest najlepiej znany z ról w filmach Roberta AltmanaMASH (1970), Długie pożegnanie (1973) i Kalifornijski poker (1974), a także trylogii: Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra (2001), Ocean’s Twelve: Dogrywka (2004) i Ocean’s Thirteen (2007) jako Reuben Tishkoff[6]. Grywał też na szklanym ekranie, m.in. w sitcomie NBC Przyjaciele (1994-2003) jako Jack Geller, ojciec Rossa (David Schwimmer) i Moniki Geller (Courteney Cox), serialu kryminalnym Showtime Ray Donovan (2013-2015) jako Ezra Goldman i serialu CBS Doubt: W kręgu podejrzeń (2017) jako Isaiah Roth, szef kancelarii prawniczej.

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w nowojorskim Brooklynie w rodzinie żydowskiej[7] jako syn Lucille (z domu Raver), która sprzedawała sztuczne kwiaty do salonów piękności, i Bernarda Goldsteina, który pracował w branży odzieżowej jako obrotnik wyrobami włókienniczymi[8][9]. Jego dziadkowie byli imigrantami z Ukrainy, Polski i Rosji[10][11][12]. Uczył się w Charles Lowe’s School of Theatrical Arts na Broadwayu[13] i ukończył Professional Children's School na Manhattanie[14][15].

Kariera

edytuj

Jako dziecko występował w szpitalach, świątyniach, a czasami w telewizji, był również modelem dziecięcym[16]. W okresie lata występował w ośrodkach górskich Catskill[17]. Kiedy miał 18 lat, trafił na Broadway do chóru w widowiskach: Rumple (1957) i Say, Darling (1958-59)[17]. W wieku 21 lat uzależnił się od hazardu, przez który popadł w długi i dorabiał, sprzedając preperaty do czyszczenia dywanów i zabawki w domu towarowym „Gimbel’s” oraz pracując jako windziarz w hotelu Park Royal[17]. Do pracy aktorskiej powrócił w 1960 rolą w Słodkiej Irmie (Irma La Douce, 1960-61) Billy’ego Wildera i I.A.L. Diamonda[18], po czym wygrał przesłuchania do głównej roli w musicalu I Can Get It for You Wholesale (1962), który zebrał dobre recenzje[15]. Następnie otrzymał główną rolę w spektaklu Na przepustce wystawianym w Teatrze Księcia Walii w Londynie; spektakl ze względu na słabą frekwencję został zdjęty z afisza zaledwie miesiąc po premierze, po ponad 50 przedstawieniach[19]. W tym czasie ponownie popadł w długi[20].

W 1964 premierę miał film telewizyjny Once Upon the Mattress, w którym za swoją drugoplanową rolę zdobył przychylne recenzje prasy[21]. W tym samym roku odbył letnią trasę z musicalem The Fantasticks[22]. Szybko trafił też na kinowy ekran w komedii Williama Dieterle Wyznanie (Quick, Let's Get Married/The Confession, 1964)[23] oraz komedii muzycznej Williama Friedkina Noc, w którą zamordowano Minsky’ego (The Night They Raided Minsky's, 1968) z Britt Ekland i Jasonem Robardsem.

Stał się gwiazdą w 1969, gdy zagrał nominowaną do Oscara rolę Teda Hendersona w komediodramacie Bob i Carol oraz Ted i Alice (Bob & Carol & Ted & Alice). Po zagraniu postaci Traperera Johna w klasycznym filmie satyrycznym Roberta Altmana MASH (1970) doszedł do wielkiej ligi aktorów hollywoodzkich[15]. Wyluzowany, niekonwencjonalny i wrażliwy Gould był bardzo popularny wśród młodych, którzy zdecydowanie identyfikowali się z często zagubionymi i neurotycznymi postaciami, które grał[15].

Następne filmy, zwłaszcza komediodramat Richarda Rusha Uciekający punkt (Getting Straight, 1970) i czarna komedia Alana Arkina Sposób na Alfreda (Little Murders, 1971), wzmocniły jego pozycję w świecie filmu. Jako Philip Marlowe w filmie kryminalnym neo-noir Długie pożegnanie (Long Goodbye, 1973) dowiódł, że ma talent aktorski.

W kolejnych dziesięcioleciach osiągnął idealny poziom sławy i aktywności, pojawiając się w ogromnej liczbie filmów. takich jak: Kalifornijski poker (California Split, 1974), Koziorożec 1 (Capricorn One, 1978), Bugsy (1991), Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra (2001) i kolejnych dwóch częściach[24].

Życie prywatne

edytuj

W 1962 podczas prac nad musicalem I Can Get It for You Wholesale poznał aktorkę i piosenkarkę Barbrę Streisand[25], którą poślubił 21 marca 1963 i z którą ma syna Jasona Emanuela (ur. 29 grudnia 1966 w Nowym Jorku)[26]. 9 lipca 1971 doszło do rozwodu[27]. Był dwukrotnie żonaty z Jennifer Bogart (od 8 grudnia 1974 do 1976 i od 9 czerwca 1978 do 1979), z którą ma dwoje dzieci.

Wybrana filmografia

edytuj
Rok Tytuł Rola Reżyser
1970 MASH kpt. „Trapper” John Francis Xavier McIntyre Robert Altman
1973 Długie pożegnanie (The Long Goodbye) Philip Marlowe
1974 Kalifornijski poker (California Split) Charlie Waters
1975 Nashville w roli samego siebie
1976 Harry i Walter jadą do Nowego Jorku (Harry and Walter Go to New York) Walter Hill Mark Rydell
1977 O jeden most za daleko (A Bridge Too Far) pułkownik Robert Stout Richard Attenborough
1978 Koziorożec 1 (Capricorn One) Robert Caulfield Peter Hyams
Milczący wspólnik (The Silent Partner) Miles Cullen Daryl Duke
1979 Ucieczka na Atenę (Escape to Athena) Charlie Dane George Pan Cosmatos
Wielka wyprawa Muppetów (The Muppet Movie) gospodarz konkursu piękności James Frawley
1984 Muppety na Manhattanie (The Muppets Take Manhattan) policjant Frank Oz
1991 Bugsy Harry Greenberg Barry Levinson
1992 Gracz (The Player) w roli samego siebie Robert Altman
1994 Naga broń 33 ⅓: Ostateczna zniewaga w roli samego siebie Peter Segal
Szklana tarcza (The Glass Shield) Greenspan Charles Burnett
Niebezpieczeństwo (The Dangerous) Levine Maria Dante, Rod Hewitt
1998 Więzień nienawiści (American History X) Murray Tony Kaye
Mocne uderzenie (The Big Hit) Morton Shulman Kirk Wong
2000 Dar z nieba (Picking Up the Pieces) ojciec LaCage Alfonso Arau
2001 Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra Reuben Tishkoff Steven Soderbergh
2002 Narzeczona dla kota (Neko no ongaeshi) Toto (głos) Hiroyuki Morita
2004 Ocean’s Twelve: Dogrywka Reuben Tishkoff Steven Soderbergh
2007 Ocean’s Thirteen
Ocalenie Sary Cain (Saving Sarah Cain) Bill Alexander Michael Landon Jr.
2008 Tajemniczy rozmówca (The Caller) Frank Turlotte Richard Ledes
2011 Epidemia strachu (Contagion) doktor Ian Sussman Steven Soderbergh
2012 Ruby Sparks dr Rosenthal Jonathan Dayton, Valerie Faris
2014 Przeznaczenie (The Michaels, TV) Max Barnworth Bradford May

Seriale TV

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Personalidade: Elliott Gould (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-07-06]. (port.).
  2. Elliott Gould. Listal. [dostęp 2017-07-06]. (ang.).
  3. Elliott Gould (29 de Agosto de 1938). Filmow.com. [dostęp 2017-04-16]. (ang.).
  4. Elliott Gould. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2017-07-06]. (ang.).
  5. Elliott Gould. TCM Movie Database. [dostęp 2017-07-06]. (ang.).
  6. Elliott Gould. MYmovies.it. [dostęp 2017-07-06]. (wł.).
  7. Elliott Gould – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2017-07-06]. (rum.).
  8. Elliott Gould Biography (1938-). Film Reference. [dostęp 2017-07-06]. (ang.).
  9. Show Business: Elliott Gould: The Urban Don Quixote. Time (tygodnik). [dostęp 2017-07-06]. (ang.).
  10. Elliott Gould – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-07-06]. (ang.).
  11. Dan Pine (2012 -07-20): Gould, centered and grateful, to accept award at festival. Jweekly.com. [dostęp 2017-07-06]. (ang.).
  12. William J. Mann, Barbra Streisand. Cudowna dziewczyna, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 213, ISBN 978-83-7778-486-0.
  13. William J. Mann, Barbra Streisand. Cudowna dziewczyna, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 215, ISBN 978-83-7778-486-0.
  14. William J. Mann, Barbra Streisand. Cudowna dziewczyna, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 217, ISBN 978-83-7778-486-0.
  15. a b c d Elliott Gould. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-07-06]. (ang.).
  16. William J. Mann, Barbra Streisand. Cudowna dziewczyna, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 216, ISBN 978-83-7778-486-0.
  17. a b c William J. Mann, Barbra Streisand. Cudowna dziewczyna, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 218, ISBN 978-83-7778-486-0.
  18. Elliott Gould. Internet Broadway Database. [dostęp 2017-07-06]. (ang.).
  19. William J. Mann, Barbra Streisand. Cudowna dziewczyna, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 322, 371, 378, ISBN 978-83-7778-486-0.
  20. William J. Mann, Barbra Streisand. Cudowna dziewczyna, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 377, ISBN 978-83-7778-486-0.
  21. William J. Mann, Barbra Streisand. Cudowna dziewczyna, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 494, 525, ISBN 978-83-7778-486-0.
  22. William J. Mann, Barbra Streisand. Cudowna dziewczyna, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 525, ISBN 978-83-7778-486-0.
  23. James Monaco. The Encyclopedia of Film. Perigee Books, 1991
  24. Jakub „Jeremy.jk” Kroutil: Elliott Gould. ČSFD.cz. [dostęp 2017-04-16]. (cz.).
  25. Barbra Streisand w bazie Notable Names Database (ang.)
  26. Jason Gould w bazie IMDb (ang.)
  27. Dlaczego rozpadło się jego małżeństwo z Barbrą Streisand?. Interia.pl. [dostęp 2020-04-20]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj