Einstein (pierwiastek)

99. pierwiastek chemiczny

Einstein (Es, łac. einsteinium) – pierwiastek chemiczny, aktynowiec. Dawniej również w pisowni ajnsztajn[3]. Nazwa pochodzi od nazwiska fizyka Alberta Einsteina[4]. Pierwiastek odkrył Albert Ghiorso w 1952 roku w pozostałościach po wybuchu termojądrowym na Oceanie Spokojnym. Podczas wybuchu jądro 238U wychwytuje 15 neutronów, tworząc 253U, który po emisji 7 elektronów tworzy 253Es.

Einstein
kaliforn ← einstein → ferm
probówka zawierająca ok. 300 mikrogramów stałego 253Es, świecąca ze względu na intensywne promieniowanie α pochodzące z próbki
probówka zawierająca ok. 300 mikrogramów stałego 253Es, świecąca ze względu na intensywne promieniowanie α pochodzące z próbki
Widmo emisyjne einsteinu
Widmo emisyjne einsteinu
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

einstein, Es, 99
(łac. einsteinium)

Grupa, okres, blok

–, 7, f

Stopień utlenienia

II, III

Właściwości metaliczne

aktynowiec

Masa atomowa

[252][2][a]

Stan skupienia

stały

Temperatura topnienia

860 °C[1]

Numer CAS

7429-92-7

PubChem

23913

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Znane związki

edytuj

W roku 2008 znane były następujące związki einsteinu[5]:

  • EsBr3 bromek einsteinu(III)
  • EsCl2 chlorek einsteinu(II)
  • EsCl3 chlorek einsteinu(III)
  • EsF3 fluorek einsteinu(III)
  • EsI2 jodek einsteinu(II)
  • EsI3 jodek einsteinu(III)
  • Es2O3 tlenek einsteinu(III)
  1. Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 252,08298 u (252
    Es
    ). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.

Przypisy

edytuj
  1. CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 88th. Boca Raton: CRC Press, 2008, s. 4-63.
  2. Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
  3. Encyklopedia popularna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 17.
  4. National Research Council Canada
  5. Chemistry : Periodic Table : einsteinium : compounds information – WebElements. Stan na 29 grudnia 2008.