Eiji Tsuburaya

Eiji Tsuburaya urodził się 7 lipca 1901 roku jako pierworodny syn w dużej rodzinie. Jego matka zmarła, kiedy miał 3 lata, a ojciec wyprowadził się do Chin, gdzie prowadził interesy. Był więc pod opieką matki ojca – Natsu, i zaledwie kilka lat starszego od niego wuja – Ichirō. Już w szkole zainteresował się modelarstwem samolotowym, które to hobby pozostało mu do końca życia. W wieku 14 lat ukończył szkołę średnią i zapisał się do szkoły lotniczej. Po jej zamknięciu przeniósł się do szkoły handlowej, po ukończeniu której zajął się badaniami i rozwojem w fabryce zabawek. Przypadkowe spotkanie z reżyserem Yoshirō Edamasą zaowocowało zmianą pracy i przyuczeniem do zawodu operatora kamery.

W 1921 roku poznał swoją przyszłą żonę, a rok później wzięli ślub. Wiele lat po ślubie Tsuburaya zmienił dla niej religię – przeszedł z buddyzmu na katolicyzm.

W czasie II wojny światowej był twórcą wojennych filmów propagandowych. Niektóre jego produkcje były na tyle dobre, że po wojnie wzięto je za oryginalne nagrania, na przykład spreparowany film o ataku na Pearl Harbor^[1]. Po wojnie nie mógł znaleźć pracy przez swoje wcześniejsze zaangażowanie w propagandowe projekty, ale już w 1950 roku był szefem działu efektów specjalnych wytwórni filmowej, a 4 lata później powstała jego najbardziej znana produkcja – Godzilla. Po obejrzeniu amerykańskiego King Konga jego marzeniem było odtworzyć efekty specjalne na takim poziomie. Zmarł 25 stycznia 1970 roku w wieku 68 lat. W dniu 7 lipca 2015 roku, w 114. rocznicę urodzin, wyszukiwarka Google uhonorowała go interaktywnym doodle'm^[2].

Podczas swojej 50-letniej kariery pracował nad około 250 filmami. Filmy z jego efektami wizualnymi to m.in.:

• Atarashiki Tsuchi (1937) – reżyser efektów specjalnych
• Kaigun Bakugeki-tai (1940) – efekty specjalne
• Moyuru ōzora (1940) – efekty specjalne
• Enoken no songokū: songokū zenko-hen (1940) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Shiroi Hekiga (1942) – efekty specjalne
• Nankai no Hanataba (1942) – specjalista ds. efektów fotograficznych
• Tsubasa no Gaika (1942) – efekty specjalne
• Hawai Mare oki kaisen (1942) – reżyser efektów specjalnych
• Ahen senso (1943) – efekty specjalne
• Ai No Sekai: Yamaneko Tomi No Hanashi (1943) – efekty specjalne
• Ongaku Dai-Shingun (1943) – efekty specjalne
• Hyoroku Yume-Monogatari (1943) – efekty specjalne
• Otoko (1943) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Ano hata o ute (1944) – efekty specjalne
• Kato hayabusa sento-tai (1944) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Tokyo Gonin Otoko (1945) – kierownik ds. efektów specjalnych (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
• Urashima Taro No Koei (1946) – specjalista ds. efektów fotograficznych
• A Thousand and One Nights with Toho (1947) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Hana Kurabe Tanuki Goten (1949) – efekty specjalne
• Invisible Man Appears (1949) – kierownik ds. efektów specjalnych
• The Lady of Musashino (1951) – kierownik ds. efektów specjalnych
• The Skin of the South (1952) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Ashi Ni Sawatta Onna (1952) – kierownik ds. efektów specjalnych
• The Man Who Came to Port (1952) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Anatahan (1953) – specjalista (podpisany jako Tsuburaya)
• Seishun Zenigata Heiji (1953) – efekty specjalne
• The Eagle of the Pacific (1953) – reżyser efektów specjalnych
• Aijin (1953) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Sound of the Mountain (1954) – efekty specjalne
• Farewell Rabaul (1954) – reżyser efektów specjalnych
• Samuraj (1954) – efekty specjalne
• Godzilla (1954) – efekty specjalne
• Tomei Ningen (1954) – reżyser efektów specjalnych
• Ginrin (1955) – efekty specjalne
• Godzilla kontratakuje (1955) – reżyser efektów specjalnych
• Half Human (1955) – reżyser efektów specjalnych
• Meoto zenzai (1955) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Legend of the White Snake (1956) – reżyser efektów specjalnych
• Rodan – ptak śmierci (1956) – reżyser efektów specjalnych
• Tron we krwi (1957) – efekty specjalne
• Tajemniczy przybysze (1957) – reżyser efektów specjalnych
• Song for a Bride (1958) – efekty specjalne
• The H-Man (1958) – reżyser efektów specjalnych
• Varan the Unbelievable (1958) – reżyser efektów specjalnych
• Ukryta forteca (1958)
• Songoku: The Road To The West (1959) – reżyser efektów specjalnych
• Submarine I-57 Will Not Surrender (1959) – reżyser efektów specjalnych
• The Birth of Japan (1959) – reżyser efektów specjalnych
• Battle in Outer Space (1959) – efekty specjalne
• The Secret of the Telegian (1960) – efekty specjalne
• Burza nad Pacyfikiem (1960) – reżyser efektów specjalnych
• The Human Vapor (1960) – reżyser efektów specjalnych
• Osaka Jo Monogatari (1961) – reżyser efektów specjalnych
• Mothra (1961) – reżyser efektów specjalnych
• Blood On The Sea (1961) – reżyser efektów specjalnych
• Gen To Fudomyo-O (1961) – reżyser efektów specjalnych
• The Last War (1961) – reżyser efektów specjalnych
• Gorath (1962) – reżyser efektów specjalnych
• Kurenai No Sora (1962) – reżyser efektów specjalnych
• King Kong kontra Godzilla (1962) – reżyser efektów specjalnych
• Chushingura: Hana no Maki, Yuki no Maki (1962) – reżyser efektów specjalnych
• Attack Squadron! (1963) – reżyser efektów specjalnych
• Chintao Yosai Bakugeki Meir Ei (1963) – reżyser efektów specjalnych
• Atak ludzi grzybów (1963) – reżyser efektów specjalnych
• The Lost World of Sinbad (1963) – reżyser efektów specjalnych
• Atragon (1963) – reżyser efektów specjalnych
• Shikonmado – Dai Tatsumaki (1964) – reżyser efektów specjalnych
• Kyomo Ware Ozorami Ari (1964) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Godzilla kontra Mothra (1964) – reżyser efektów specjalnych
• Dogora (1964) – reżyser efektów specjalnych
• Ghidorah – Trójgłowy potwór (1964) – reżyser efektów specjalnych
• Najodważniejsi z wrogów (1965) – reżyser efektów specjalnych
• War-Gods of the Deep (1965) – reżyser efektów specjalnych: ujęcia z filmu Atragon
• Taiheiyo Kiseki No Sakusen: Kisuka (1965) – reżyser efektów specjalnych
• Frankenstein Conquers the World (1965) – reżyser efektów specjalnych
• Crazy Adventure (1965) – reżyser efektów specjalnych
• Dr. Goldfoot and the Bikini Machine (1965) – reżyser efektów specjalnych: ujęcia z filmu Godzilla kontra Mothra
• Inwazja potworów (1965) – reżyser efektów specjalnych
• Ironfinger (1965) – efekty specjalne
• Pojedynek potworów (1966) – reżyser efektów specjalnych
• Zero Faita Dai Kusen (1966) – reżyser efektów specjalnych
• Ebirah – potwór z głębin (1966) – kierownik ds. efektów wizualnych (tytuł honorowy)
• Ucieczka King Konga (1967) – reżyser efektów specjalnych
• Syn Godzilli (1967) – kierownik ds. efektów wizualnych
• Zniszczyć wszystkie potwory (1968) – kierownik ds. efektów wizualnych (tytuł honorowy)
• Rengō Kantai Shirei Chōkan: Yamamoto Isoroku (1968) – reżyser efektów specjalnych
• Kureji No Daibakuhatsu (1969) – kierownik ds. efektów specjalnych
• Szerokość geograficzna zero (1969) – reżyser efektów specjalnych
• Japonia i miecz (1969) – reżyser efektów specjalnych
• Rewanż Godzilli (1969) – efekty specjalne (tytuł honorowy)
• Ultraman (1979) – kierownik ds. efektów specjalnych (materiały archiwalne)
• Ultraman: Great Monster Decisive Battle (1979) – kierownik ds. efektów specjalnych (materiały archiwalne)

• Giketsu (1925)
• Kaito Samimaro (1928) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
• Kagaribi (1928) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
• Castle Of Wind And Clouds (1928) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
• Nogitsune Sanji (1930) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
• Shintei Shiobara Tasuke (1930)
• Fubuki Ni Sakebu Okami (1931) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
• Beni-Komori – Dai Ippen (1931)
• Beni-Komori – Dai Nihen: Yuyaku Kessen No Maki (1931)
• Beni-Komori – Dai Sampen: Ketsurui Tonami Chohachiro No Maki (1931)
• Hyakuman-nin No Gassho (1935)
• Kaguya Hime (1935)
• Sekido Koete (1936)
• Major Nango (1938)
• Kodo Nippon (1940)
• Tomei Ningen (1954)

• Ultra Q (1965)
• Ultraman (1966) – producent nadzorujący
• Full-Length Monster Movie: Ultraman (1967)
• Ultra Seven (1967) – producent nadzorujący
• Mighty Jack (1968)
• Operation: Mystery! (1968)
• Kyofu Gekijo Umbalance: (odcinek: „Miira No Koi”) (1973)

• Major Nango (1938)
• Sekido Koete (1936)

• A Page of Madness (1926) – młodszy kamerzysta (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
• Enmeiin No Semushi-Otoko (1920) – operator kamery (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)

• Kodo Nippon (1940) – Editor
• Ultra Q No Oyaji (1966) – we własnej osobie
• Szerokość geograficzna zero (1969) – menedżer produkcji
• Godzilla: Save the Earth (2004) – animacja (projektant postaci Króla Ghidory)
• ETV Tokushu: 50 Year-History In Japanese Sci-Fi (2007) – jako on sam (nagrania archiwalne)

• Oficjalna strona Tsuburaya Productions
• Oficjalna strona Eiji Tsuburaya (japoński i angielski). eiji-tsuburaya.gr.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-08-05)].
• Eiji Tsuburaya w bazie IMDb (ang.)
• Eiji Tsuburaya: Master of Monsters – recenzja książki
• The Kaiju Eiga Man (TCM Movie Morlocks on Eiji Tsuburaya)